Nu telers minder terug kunnen vallen op chemische correctiemiddelen, wordt er zwaarder ingezet op teeltsystemen en middelen die gewassen weerbaarder maken. Daarmee groeit ook de behoefte aan instrumenten die weerbaarheid voor de teler inzichtelijk maken. Onderzoekster Jantineke Hofland-Zijlstra en een producent van biologische gewasbeschermingsmiddelen werken samen aan een biotoets die daarin moet kunnen voorzien.

Ziekte- en plaagdruk zijn over het algemeen vrij eenvoudig te kwantificeren, maar de natuurlijke weerbaarheid van gewassen laat zich minder makkelijk vangen. “De behoefte aan inzicht in de natuurlijke weerbaarheid van gewassen groeit”, signaleert onderzoekster Jantineke Hofland-Zijlstra van Weerbare Plant. “Naarmate het lastiger wordt om ziekten en plagen met middelen te bestrijden, worden telers afhankelijker van preventie en van gewassen die tegen een stootje kunnen. We moeten steeds meer vertrouwen op de natuur. Biostimulanten kunnen de weerstand van gewassen tegen infecties op verschillende manieren versterken, maar welk verschil een specifiek middel maakt of kan maken, is vaak onduidelijk.”

Bewust infecteren

“De biotoets waar wij samen aan werken, kan meer duidelijkheid bieden. Het is geen precisie-instrument, maar kan wel een indicatie geven of een gewas weerbaar en vitaal is, of juist vatbaar voor bovengrondse schimmelinfecties”, vult Natascha Hagoort van Valto uit De Lier aan. “Daarvoor nemen we een aantal vers geoogste bladeren van verschillende planten uit een kas, die we in ons lab bewust infecteren met Botrytis. Uit de snelheid en omvang waarin zich lesies ontwikkelen, kun je de mate van natuurlijke weerbaarheid afleiden.”

Valideren toetsmethodiek

Dat gebeurt met enthousiaste medewerking van Tomatoworld, waar bladmonsters worden genomen. “Daar staan veel verschillende rassen; sommige zijn nauwelijks gevoelig voor Botrytis, andere wel”, zegt Hagoort. “Er wordt ook op verschillende soorten substraat geteeld, zoals steenwol en houtvezel. Het groeimedium kan invloed hebben op het microbioom in de wortelomgeving en op de algehele weerbaarheid van de plant. Dergelijke variabelen zijn nuttig bij het doorontwikkelen en valideren van onze toetsmethodiek.”

Opschaling en verbreding

Daarmee zijn de onderzoekspartners naar eigen zeggen al aardig gevorderd, maar het is nog te vroeg om de toets als commerciële dienst aan te bieden voor een brede range van gewassen. Ze hopen op een voorspoedig vervolg in 2024.
Hofland: “Tot nu toe is alles uit eigen middelen betaald. Om in 2024 door te kunnen pakken, zoeken we enkele partners die bij willen dragen aan verbreding en opschaling van het project. Het zou zeker bijdragen aan een succesvolle afronding en een vlotte marktintroductie.”

Tekst: Jan van Staalduinen