Paprikakwekerij Litjens experimenteerde afgelopen jaar met touw op basis van cellulosevezel uit hout. De afvoerkosten van dit cellulosetouw zijn lager dan bij synthetisch touw, ook biedt het gebruik van dit touw mogelijkheden voor hoogwaardigere verwaarding van het paprikaloof. De proef verliep niet zonder obstakels; de inzet van het touw vergde onder meer extra arbeid. Desondanks ziet paprikateler Marc Litjens wel kansen en zette hij eind vorig jaar een vervolgproef op.
Marc Litjens zoekt continu naar mogelijkheden voor verdere verduurzaming. “We moeten als sector toch die kant uit, daar is geen twijfel over mogelijk. En dat betekent ook dat we een alternatief moeten zoeken voor het synthetisch touw, dat we nu inzetten om de plant te ondersteunen.” Hij staat samen met zijn vrouw Nicole aan het roer van het 22,5 ha tellende paprikabedrijf, met locaties in Meterik, Velden, Melderslo en Horst.
Op dit moment wordt het paprikaloof dat overblijft na de teeltwisseling afgevoerd naar een groenverwerker. “Maar hier zit dus wel nog het synthetisch touw doorheen. Dit zeeft de verwerker eruit, waarna het loof wordt ingezet als grondstof in biomassa- en vergistingsinstallaties. Het zeven vergt echter extra arbeid; deze kosten komen voor onze rekening. En ook de afvoer van het touw kost geld.”
Meerdere partners
De paprikateler besloot daarom eind 2021 een proef van 1.500 m² op te zetten met cellulosetouw. Het gaat hierbij om touw gemaakt uit hout, van het Duitse bedrijf Biopacks. De proef is opgezet vanuit een project van het Platform Tuinbouwreststromen, dat inzet op het bundelen van kennis om te komen tot een hoogwaardigere verwaarding van tuinbouwreststromen. De teler: “Ook de fabrikant van het touw en toeleverancier Mertens zijn betrokken bij het project, dat ook liep bij Fresh Peppers in Baarlo. Daarnaast kregen wij begeleiding vanuit het bedrijf Bluehub.”
Storingen
Het mooie aan het cellulosetouw is volgens Litjens dat dit bij vrij lage temperaturen verteert. Dit verlaagt de afzetkosten en biedt kansen voor nieuwe, hoogwaardiger verwerkingsmogelijkheden. “Maar inzet van het touw in de teelt was niet eenvoudig; we zijn tegen behoorlijk wat zaken aangelopen. Het begon al bij het op lengte maken, voorafgaand aan de teelt. Een bol synthetisch touw rolt van binnenuit af, terwijl cellulosetouw van buiten naar binnen afrolt. Dit zorgde voor storingen in het apparaatje dat de touwen bij ons op lengte maakt.”
Uitrekken van touw
Daarnaast rekte het touw uit gedurende het teeltseizoen, geeft de paprikateler aan. “Het werd langer; waardoor weten we niet. Het vreemde was dat dit bij onze buurman niet aan de orde was, die het touw op dezelfde manier inzette. Doordat het touw langer werd, gingen de planten doorhangen en werden de rijen smaller. Hierdoor konden we lastig met oogstcontainers door de rijen. Uiteindelijk hebben we het touw bovenaan de gewasdraad moeten loshalen en opnieuw moeten vastknopen, zodat dit weer strak zat. Dit vergde logischerwijs behoorlijk wat extra werk.”
Ook het afsnijden van het touw van de gewasdraad, aan het einde van de teelt, vergde volgens Litjens meer arbeid dan bij standaard synthetisch touw. “Dat was logischerwijs ook een nadeel. Zeker omdat het cellulosetouw ook nog eens tweeënhalf keer zo duur is dan synthetisch touw. Gelukkig kregen we vanuit het project wel een financiële vergoeding, onder meer voor de extra arbeid.”
Over twee nachten ijs
Positief was dat het touw niet knapte gedurende de teelt. “Daar waren we vooraf wel bang voor. En dit zou natuurlijk desastreus zijn, aangezien de planten dan naar beneden zouden vallen. Maar het touw bleek voldoende krachtig om de hele teelt te doorstaan. Dat was een meevaller, maar zoals gezegd liepen we toch tegen diverse problemen aan in het eerste proefjaar.”
Desondanks besloot de teler om afgelopen november weer een proefvak van 1.500 m² in te richten. “Zoals ik al aangaf: verduurzamen is een must voor onze sector. En ik vind dat je bij een dergelijke proef niet over één nacht ijs moet gaan, maar over twee. Zeker omdat cellulose een natuurlijk materiaal is. Daarbij zijn de projectpartners zeer gemotiveerd om de gesignaleerde problemen te tackelen en stappen te zetten. Zo hebben we nu, omdat het touw niet is geknapt, de helft van de proef ingericht met minder krachtig en goedkoper cellulosetouw. Maar het moet dit jaar wel echt beter verlopen dan afgelopen jaar, anders stop ik ermee. Maar vooralsnog ben ik ondanks alle obstakels wel hoopvol, ik zie zeker nog potentie.”
Markt medebepalend
Litjens benadrukt ook nog dat de markt zeer bepalend is voor de kansen van het cellulosetouw. “Van loof zonder touw kun je diverse producten maken, waaronder planken. Maar dat kost wel flink wat energie, waarvan de kosten flink zijn gestegen. Dat maakt zo’n product fors duurder. Wil de consument dergelijke planken dan nog kopen? Dat is wel een must. Want met alleen de kostenbesparing in de afzet halen we de meerkosten van het touw er niet uit; we zullen ook iets extra’s moeten verdienen door een hoogwaardigere toepassing. Kortom: er is nog een hele weg te gaan voordat de inzet van cellulosetouw in de paprikateelt daadwerkelijk praktijkrijp is.”
Tekst: Ank van Lier
