De recent gepresenteerde Voorjaarsnota laat zien dat het Kabinet oog en oor heeft voor de belangen van de glastuinbouw. De fiscale en klimaatregelingen in de nota stemmen de lobbyisten van Glastuinbouw Nederland grotendeels tot tevredenheid. Wat niet wegneemt dat energie de komende jaren duurder wordt en gebruik van fossiele bronnen verder ontmoedigd. “Nu blijkt hoe belangrijk het is dat de sector een eigen convenant en klimaatdoelen kan laten zien”, stelt Alexander Formsma.

In de Voorjaarsnota wordt een vooruitblik gegeven naar de plannen voor volgend jaar, met ruimte voor aanpassingen in het regeerakkoord dat hiervan de basis vormt. Belangrijke wijzigingen zijn de aankondiging van een ingroeipad voor fiscale maatregelen op energiegebied, een compensatieregeling voor bestaande SDE-projecten, geen verzwaring van de CO2-emissiedoelstelling en als klap op de vuurpijl 500 miljoen euro extra geld, onder meer bedoeld voor de aanleg van warmtenetten. Energiespecialist Alexander Formsma van Glastuinbouw Nederland geeft een toelichting op de Voorjaarsnota.

Een ‘ingroeipad’ voor fiscale maatregelen. Wat betekent dit precies?

“Telers vrezen de fiscale veranderingen die vanaf 2025 veel gaan veranderen in de glastuinbouw op energiegebied. Het gaat om de afschaffing van het verlaagde tarief voor aardgas in de tuinbouw en inperking van de vrijstelling van energiebelasting voor de WKK. In plaats van abrupt doorvoeren van de wijzigingen gaat dit vanaf 2025 stapsgewijs gebeuren tot en met 2030. Dat is een versoepeling, die ook wel absoluut nodig was. Anders was energie in een klap veel te duur geworden. Niettemin blijft de trend dat alle energieverbruik duurder wordt aanwezig, maar je hebt meer tijd je erop in te stellen als ondernemer.”

Waarom kwam er toch nog een correctieregeling voor gemiste SDE-subsidie uit de hoed?

“Daar zijn we superblij mee, dit had ik niet meer verwacht omdat we er al zolang op moesten wachten. Een motie in de Tweede Kamer vorige zomer heeft geholpen. Dat betekent dat ondernemers die SDE-subsidie op lopende duurzame warmteprojecten misliepen, gecompenseerd worden. Zij lopen subsidie mis omdat de SDE door de hoge gasprijs niet boven het plafond uitkwam. Er is nu 60 miljoen euro uitgetrokken, dat is voor een compensatie fors want dit is ongeveer een derde van de maximaal te verkrijgen subsidie voor de glastuinbouw.”

Hoe wordt dit uitgewerkt?

“Deze compensatie geldt alleen voor het jaar 2023, waar ook het grootste probleem ligt. De SDE is namelijk gebaseerd op de energieprijzen van het jaar ervoor. We moeten nu snel om de tafel met het ministerie van EZK voor een werkbare regeling. Het geld moet nog dit jaar besteed worden. Het is belangrijk dat dit er komt, zodat de betreffende projecten toch door kunnen draaien en de duurzame energieproductie gestimuleerd blijft. Het gaat immers om voorlopers in de energietransitie, hun inspanningen stralen af op de rest en het is heel demotiverend als je investeringen niet lonend zijn.”

Hoe zit het met de CO2-emissiedoelstelling? Wat is de aanpassing?

“Per 2025 wordt het CO2-sectorsysteem vervangen door een vlakke individuele CO2-heffing. Daarbij is het totale restemissiedoel voor de glastuinbouw vastgesteld op 4,3 Mton per jaar. Dat past binnen de bandbreedte die we hadden afgesproken in het Convenant Energietransitie Glastuinbouw. Dat is goed nieuws, want er hing ook een verhoging van de doelstelling in de lucht, omdat het Kabinet op zoek was naar meer besparingsruimte. Zonder ambitieus convenant was mogelijk een extra eis aan de glastuinbouw opgelegd. We merken echter dat minister Jetten echt blij is met het convenant en de vooruitstrevende houding van onze sector.”

Waar komt de extra 500 miljoen euro vandaan?

“Uit het Klimaatfonds. Het betreft 300 miljoen subsidie voor de aanleg van de warmte-infrastructuur in de glastuinbouw. Daarnaast is 200 miljoen euro uit het Klimaatfonds beschikbaar voor het ophogen van de regeling Energie-efficiëntie glastuinbouw (EG).
Voor die 300 miljoen geldt dat nu een uitwerking van een regeling nodig is. Het is ontzettend veel geld voor de algemene infrastructuur, waar het tot nu toe aan ontbrak, want de SDE richt zich alleen op de duurzame bronnen zelf. Dit kan de doorbraak betekenen voor de aanleg van veel warmtenetten.”

Is er nog iets te winnen?

“Jazeker. De openstelling van de SDE-regeling voor warmtepompen is nog niet naar tevredenheid. De categorie ‘industriële warmtepompen’ is nog niet toegezegd, de categorie ‘lucht-water-warmtepompen’ wel, maar met een referentieprijs die gebaseerd is op de ketel. Dat is ook nodig, maar een bedrijf met een WKK zal hier dus absoluut niet op inschrijven. Om die reden hebben we ook de categorie ‘industriële warmtepompen’ nodig, want die referentieprijs past wel beter bij de WKK. Hier komen wel gesprekken over, maar voor dit jaar is dat mogelijk te laat.”

Tekst: Koen van Wijk