Vorig jaar werden veel paprikateelten vervroegd beëindigd omdat de bladluizen niet te bestrijden waren. Het ging om een specifieke kloon van de perzikluis die veel minder gevoelig was voor de toegelaten actieve stoffen, werd dit voorjaar bevestigd. De problemen lijken nu minder ernstig, door extra nadruk op biologische bestrijding en de vroegtijdige inzet van Verimark tegen trips, waarvoor vrijstelling werd verkregen.
“Paprikatelers hadden al meer dan genoeg te stellen met trips en virussen, dus na de eerste signalen over een bladluis die niet reageert op de toegelaten insecticiden gingen de alarmbellen af”, zegt Coördinator effectief maatregelenpakket Jeannette Vriend van Glastuinbouw Nederland. “Bladluisbeheersing is al een hele puzzel voor paprikatelers en de snelheid waarmee dit nieuwe genotype opkwam, was verontrustend. Een passend antwoord was en is er nog niet. Er zijn wel een paar nieuwe biologische bestrijders geïntroduceerd en het meerjarige onderzoek in Wageningen naar preventieve biologische bestrijders zal ook resultaten opleveren, maar nog niet op zeer korte termijn. Van biologische bestrijding via een robuust, breed opgezet ecosysteem zullen telers het in de toekomst wel moeten hebben.”
Paprikaliefhebber
Paprika is sowieso een gewas waarin de perzikluis goed gedijt. Uit Wageningen kwam dit voorjaar de bevestiging dat de onderhavige kloon nauwelijks reageerde op flonicamid, de werkzame stof in Teppeki, vorig jaar hét correctiemiddel tegen deze plaag. Ook Plenum, waarvan de toelating toen al was beëindigd, sorteerde weinig effect. Het genetische mechanisme achter die ongevoeligheid wordt nu verder in kaart gebracht.
“Het is zeer de vraag of Plenum de opmars van deze luizenstam had kunnen stuiten”, zegt onderzoekster Mariska Beekman, die zich al meerdere jaren met bladluizen bezighoudt. “Feit is dat ze eind vorig jaar in veel paprikakassen te vinden waren, schijnbaar vanuit het niets. Dit voorjaar hebben wij perzikluizen ontvangen uit 36 paprikakassen en ze zijn allemaal van dezelfde klonale lijn. Het is dus echt een hardnekkig, vervelend beestje. Ze zijn overigens ook in andere teelten aangetroffen, maar in welke mate en hoe problematisch ze daar zijn, is op dit moment niet duidelijk.”
Reguliere toelating
Op de vraag of de luis mogelijk wel gevoelig is voor Verimark, dat eerder dit jaar een vrijstelling kreeg voor vroege tripsbestrijding in paprika, antwoordt Jeannette Vriend: “Telers hebben mij verzekerd dat deze vrijstelling teelten heeft gered; trips en bladluis bleven beter onder controle en de opbouw van Orius werd niet geschaad. In de zomer nam de bladluisdruk opnieuw toe, maar werd er geen vrijstelling verleend om het middel opnieuw toe te passen.”
De coördinator merkt op dat er recent een reguliere toelating is verleend en dat er met smart wordt gewacht op het definitieve etiket. “Pas dan mag het weer worden ingezet. Dat moet verantwoord gebeuren, want de perzikluis is berucht vanwege het gemak waarmee hij minder gevoelig is voor chemische middelen.”
Gaten dichten
Het kan dus niet de kurk zijn waarop de paprikateelt kan drijven. Enerzijds vanwege het beperkte aantal toegestane behandelingen, anderzijds vanwege de kans op resistentieopbouw, waarin de perzikluis bij uitstek een meester is. Bovendien lijkt deze luis zich ook snel te herstellen. Als er al licht gloort aan het einde van de tunnel, is het op zijn best schemerig.
“Effectieve biologische bestrijders blijven het richtsnoer en ik weet dat er op veel plaatsen hard wordt gewerkt om de gaten in het systeem te dichten”, zegt Vriend, die vertrouwen heeft in een goede afloop. “Er is dus nog heel veel te doen, zowel in het primaire onderzoeksveld als bij producenten van natuurlijke vijanden.”
Tekst: Jan van Staalduinen
