Een door biofilm vervuild watersysteem zette Jos van den Elzen van aardbeienkwekerij Nature’s Taste in Uden in 2022 voor het blok. Meer waterstofperoxide meegeven was niet verantwoord. Moest hij de teelt vroegtijdig staken, of konden bacteriën redding brengen? “We hebben bacteriën ingezet en daarmee konden we de teelt volgens plan doortrekken tot eind november”, vertelt hij. “Vanaf april zijn we er in de nieuwe teelt mee doorgegaan om het systeem schoon te houden. Heel fijn om zoiets achter de hand te hebben.”
Twee jaar op rij, in 2021 en 2022, kon het watersysteem op kwekerij Nature’s Taste niet volgens de gebruikelijke methode met loog en zuur worden gereinigd tijdens de teeltwisseling in december. “Hergebruik van het kokossubstraat en een te korte periode van stilstand waren in beide gevallen de oorzaak”, licht Van den Elzen toe. “Bovendien waren er te weinig handjes, omdat veel medewerkers de kerstperiode thuis door wilden brengen. Er was dus simpelweg geen gelegenheid voor een grote schoonmaak, want er moest ook op tijd worden geplant. We wisten dus dat we niet brandschoon aan de nieuwe teelt begonnen.”
Toch ging het lange tijd goed, omdat er standaard waterstofperoxide met het gietwater meegaat. “In de loop van de zomer zagen we de pH echter langzaam maar zeker oplopen”, vervolgt de Udenaar. “Ik durfde de concentratie waterstofperoxide niet verder te verhogen, omdat dat niet in pure vorm bij de wortels mag komen. Onze adviseur Peter Jeurninck van AgroBuren wees ons op Blue Bac, een vloeibaar bacterieproduct waarmee je watersystemen kunt schoonhouden.”
Werking
Van den Elzen, die bedrijfsleider is op de kwekerij van broer Jan, wilde er meer van weten en nam contact op met Alwin Scholten van producent PlantoSys. Deze adviseerde hem om te stoppen met waterstofperoxide, de filters schoon te maken en vervolgens eens per maand Blue Bac-2 toe te passen via gietwater (5 liter/ha).
Dit product is speciaal ontwikkeld om waterleidingen en druppelaars schoon te houden. Het bevat diverse bacteriesoorten die zich voeden met organische bestanddelen (waaronder biofilm) en zich als een dunne coating vestigen op de binnenwanden van het watersysteem. Andere micro-organismen kunnen zich daar dan niet langer vestigen. Het resultaat is een blijvend schoon leidingstelsel, geen verstoppingen van druppelaars of gietdoppen en een homogenere watergift.
Mooi resultaat
“We hebben het advies opgevolgd, want het enige alternatief was de teelt vroegtijdig stoppen”, blikt de teler terug. “Ik zal niet zeggen dat het systeem in een oogwenk schoon was, maar de situatie werd in elk geval onder controle gebracht. De pH stabiliseerde en liep zelfs weer iets terug. Na drie behandelingen kwam het einde van de teelt in zicht en zaten we weer binnen de gewenste bandbreedte van pH 5,3 – 5,8.”
pH mooi op peil gebleven
Tijdens de tweede (te) korte teeltwisseling op rij kon het watersysteem opnieuw geen grote schoonmaak krijgen, maar de bacteriën hadden zich nu in elk geval gevestigd in het systeem. De eerste maanden van 2023 stonden in het teken van energiebesparing, waardoor de planten langer koud bleven staan dan gebruikelijk. Pas in maart werd het gewas weer geactiveerd.
“Micro-organismen ontwikkelen zich in koude omstandigheden ook nauwelijks, dus ik maakte me geen grote zorgen”, merkt Van den Elzen op. “Toen de temperaturen weer opliepen en we de doordragers in bloei wilden krijgen, hebben we ook de behandelingen met het middel hervat. Van april tot en met juli is het maandelijks ingezet. Tot het einde van de teelt, eind augustus, hebben we dit jaar geen problemen gehad en is de pH mooi op peil gebleven, dus de bacteriën hebben hun werk goed gedaan. Het watersysteem was en bleef schoon.”
Grote schoonmaak en nieuwe teelt
In het afgelopen najaar was er eindelijk gelegenheid om het watersysteem grondig onder handen te nemen met loog en zuur. Medio november is er opnieuw geplant. Momenteel staan de planten koel en wordt er dus ook weinig water gegeven. Gewoontegetrouw geeft de bedrijfsleider nu weer standaard waterstofperoxide mee om eventuele micro-organismen en andere organische bestanddelen in het watersysteem af te breken. Omdat het ook de goede bacteriën van Blue Bac-2 zou doden, blijft dat product vooralsnog achterwege.
De bedrijfsleider: “Zolang we het op de oude manier kunnen volhouden, doen we dat. Als de nood opnieuw aan de man komt, weten in elk geval waar we op terug kunnen vallen. Heel fijn om zoiets achter de hand te hebben.”
Tekst: Jan van Staalduinen
