Hoge energieprijzen en de acties van glastuinbouwbedrijven om energiekosten te beheersen hebben in 2022 een grote invloed gehad op het energieverbruik en de CO2-emissie van de sector. Het energieverbruik van de sector daalde sterk (-27%) en ook de CO2-emissie nam fors af (-25%).
Uit onderzoek van Wageningen Economic Research blijkt dat de daling van de totale CO2-emissie van glastuinbouw in 2022 op sectorniveau vooral kwam door een lager energieverbruik per m².
Energieverbruik glastuinbouw sterk afgenomen
Glastuinbouwbedrijven hebben in 2022 op de hoge energieprijzen gereageerd met verdere energiebesparing, aanpassing van teelt- en productiestrategie, het optimaal benutten van flexibiliteit in energiebronnen en actief handelen op energiemarkten. Hierdoor daalde het energieverbruik van de glastuinbouw op sectorniveau in 2022 naar gemiddeld 0,8 GJ/m² (-29%) en kwam het totaal energieverbruik uit op ruim 85 PJ (-27%). Er werd geïnvesteerd in energiebesparing (onder andere in LED-belichting en energieschermen). De elektriciteitsprijzen lagen in 2022 vaak nog hoger dan de aardgasprijzen. Daardoor hebben glastuinbouwbedrijven met WKK voor een deel gebruik kunnen maken van deze gemiddeld gunstige sparkspread door geproduceerde elektriciteit te verkopen.
Opgemerkt moet worden dat verschuiven en extensiveren van de teelt, evenals afschalen van productie een negatief effect konden geven op de productie en het bedrijfsresultaat. De impact van hoge energieprijzen was het meest ingrijpend voor bedrijven met energie-intensieve teelten (met belichting) en bedrijven zonder energieprijsposities die voor de stijgingen vanaf medio 2021 waren vastgelegd.
CO2-emissie fors gedaald
In 2022 nam de totale CO2-emissie van de glastuinbouw met een kwart af naar 4,9 Mton, een daling van bijna 1,7 Mton ten opzichte van 2021. Deze daling is hoofdzakelijk toe te schrijven aan een lager energieverbruik per m². Ook kwam op sectorniveau de CO2-emissie lager uit door de afname van de verkoop van elektriciteit met aardgas-WKK.
De CO2-emissie van de teelt per m² na temperatuurcorrectie nam sterker af dan de totale CO2-emissie en kwam in 2022 uit op 31,5 kg/m². Dit is een daling van 30% ten opzichte van 2021. Omdat deze indicator geen invloed ondervindt van buitentemperatuur, sectorareaal en elektriciteitsverkoop komt het lagere energieverbruik in 2022 hierin sterker naar voren.
Gebruik duurzame energie voor het eerst gedaald
Het gebruik van duurzame energie nam in 2022 voor het eerst af. Met 12,9 PJ lag het gebruik van duurzame energie 8% onder het niveau van 2021, maar nog wel boven dat van 2020. Doordat het totale energieverbruik sterker daalde dan het gebruik van duurzame energie afnam, steeg het aandeel van 12% naar 15%. Dit kwam enerzijds door het selectieve energieverbruik en de hogere productiekosten van duurzame energie als gevolg van de hoge energieprijzen. Anderzijds werd vaker dan in eerdere jaren warmte met aardgas-WKK geproduceerd, als dit financieel aantrekkelijker was. WKK-warmte verdrong hiermee duurzame warmte.
Dat de krimp van de inzet van duurzame energie kleiner was dan de daling van het totale energieverbruik kwam ook doordat vooral duurzame warmte als basislast-vermogen wordt ingezet en energiebesparing en extensivering eerst effect heeft op de inzet van piek- en middenlast-vermogen. Eigen opwekking en inkoop van aardwarmte en biobrandstoffen bleven net als de laatste jaren de belangrijkste duurzame energiebronnen.
Energiemonitor
De energietransitie van de glastuinbouw die moet leiden tot reductie van de CO2-emissie is complex en is voor de glastuinbouwsector, de overheid en hun partners bij de energietransitie een grote uitdaging. De Energiemonitor van de Nederlandse glastuinbouw levert daarvoor nuttige inzichten.
