Dit voorjaar is gebleken hoe belangrijk de plantbalans is bij de paprikaproef met Het Nieuwe Telen. In deze tweede teelt reageerde het gewas minder actief. Door vrucht dunnen en nog meer aandacht voor schermen lost dat probleem weer op. In de overgang van voorjaar naar zomer laten veel telers een diffuse coating aanbrengen. Het dek boven de proef blijft echter helder.
Het tweede seizoen van Het Nieuwe Telen (HNT) paprika bij het Delphy Improvement Centre in Bleiswijk is alweer over de helft. Dit jaar is gekozen voor het gele ras ‘Allrounder’, dat ook op het naastgelegen bedrijf van Maikel van den Berg staat. De paprikatelers Ard Ammerlaan uit Bleiswijk en Danny van der Spek uit Bergschenhoek bezoeken de proef wekelijks. Samen met Lisanne Schuddebeurs van het IC bespreken zij de stand van zaken. In deze tijd van het jaar speelt ook het al dan niet toepassen van een diffuse coating op het dek en het effect ervan op het gewas.
Van twee naar drie schermen
Het eerste proefjaar met de rode ‘Maranello’ verliep bijzonder goed. De afdeling met helder glas was uitgerust met twee energieschermen. Daarnaast is deze voorzien van horizontale en verticale ventilatoren. Hiermee werd de energiedoelstelling van 30% ten opzichte van de praktijk ruimschoots gehaald. Aan het eind van de teelt stond 17 m³ per m² op de teller. Het gewas produceerde beter dan verwacht, zelfs bij 3.500 schermuren. Voor de telers in de begeleidingscommissie was dit verassend.
In het tweede teeltjaar heeft de afdeling drie schermen gekregen, namelijk een enkel en een dubbel scherm met spouw, allen het transparante Luxous 1147 FR. De energiedoelstelling is nog een tandje bijgesteld, namelijk 15 m³ per m², waarbij vooral het piekverbruik in de winter omlaag zou moeten. Met deze uitgangspunten kunnen de proefnemers de lat nog iets hoger leggen.
Onbalans na start
Net zoals vorig jaar hebben de schermen in het begin van de teelt maximaal dicht gelegen. Toch reageerde het gewas anders. Vorig jaar was februari namelijk een lichte maand, maar afgelopen voorjaar was het juist donker. De telers zagen al snel dat het gewas minder actief was, aan de gewasstand en de wateropname. “De schermen hebben iets te veel dicht gelegen, waardoor het gewas minder spontaan reageerde”, legt Ammerlaan uit. “Dat resulteerde in wat onbalans.”
Onder betere weersomstandigheden in maart volgde herstel. De onregelmatige groei in de voorgaande periode had uiteindelijk effect op de aanleg van vruchten. Het eerste zetsel was niet al te groot en het vruchtgewicht was lager dan gewenst. Het tweede zetsel is iets uitgesteld, waardoor het dicht naar het derde zetsel verschoof. De te hoge plantbelasting veroorzaakte vervolgens weer een terugval in groei. Overigens gebeurde dat in de praktijk ook enigszins.
Uitwisseling kaslucht
Schuddebeurs: “Het is zaak om dit niet weer te laten gebeuren. Net zoals vorig jaar zagen we dat het vele schermen toch wel een snelle zetting geeft. We moeten veel aandacht geven aan de plantbalans. Zo zijn we in april dubbele vruchten weg gaan nemen, met een maximum van 40 vruchten per vierkante meter.” De telers streven bij een geel ras naar dertig tot veertig vruchten per m². De geoogste vruchten moeten immers boven de 180 gram per stuk wegen, vooral in de zomer. Dat kan alleen als de plant niet te vol hangt.
De voorlopige les van afgelopen winter en voorjaar is dat het extra schermen prima werkt voor isolatie en energiebesparing, maar door het wegschermen van licht krijgt de plant het soms te moeilijk. Bij het IC is besloten het kasdek geen diffuse coating te geven. In plaats daarvan zullen de schermen om en om 90% en 10% dicht gaan, waardoor nog ruimte blijft voor uitwisseling van kaslucht. Dit gebeurt bij een instraling van 700 W/m² of als de temperatuur boven 17ºC stijgt.
Minder CO2
De proef bij HNT paprika loopt door tot en met november. De productie tot en met week 20 is 7,3 kg/m². Het onderzoekscentrum heeft een OCAP aansluiting. In de proef is extra aandacht voor efficiënt CO2 verbruik. De doelstelling is om maximaal 0,8 kg/m² per week te doseren en in totaal 22,5 kg/m². De maximale concentratie is 700 ppm.
Het onderzoek valt binnen het programma Kas als Energiebron en is gefinancierd door het Ministerie van EZ, LTO Glaskracht, Ludvig Svensson en Grodan.
Kleine helft paprikatelers kiest voor diffuse coatings
April is de maand om na te denken over een diffuse coating, met het oog op de hoge straling in de zomer. Ard Ammerlaan teelt gele en Danny van der Spek teelt oranje paprika’s in een Venlokas met helder glas, uitgerust met twee energieschermen, Luxous 1347 FR. In het voorjaar laten zij al meer dan vijf jaar de diffuse coating ReduFuse aanbrengen.
Eigenlijk is een coating in de zomer voor hen nauwelijks een discussie. In de praktijk brengt volgens hen iets minder dan de helft van de paprikatelers een diffuse coating aan. De één doet dat vroeger dan de ander. Bij Ammerlaan gebeurde dat al op 19 april. Van der Spek wachtte tot begin mei. “Ik kijk het weerbericht aan. Is het te donker, dan wacht ik nog een paar dagen”, zegt Van der Spek. De coating wordt vervolgens begin september weer verwijderd.
Temperatuurverschillen
“Het grote voordeel van een diffuse coating is dat je er niet aan hoeft te twijfelen of je nu wel of niet moet schermen”, gaat Van der Spek door, “Dat is het behoud van je kwaliteit.” De temperatuurverschillen in de kas zijn minder groot en je hebt een egaler klimaat”, vult Ammerlaan aan. “In de zomer is het gewas altijd generatiever. Met de coating lukt het beter om wat vegetatiever te sturen. Je houdt wat gewasgroei over en dat is positief voor het vruchtgewicht. ”Het nadeel van een diffuse coating is dat het een paar procent licht kost. Op donkere dagen in het zomerseizoen valt dat tegen. Het weegt echter niet op tegen de voordelen.”
Als beide telers nu nieuw zouden bouwen, kiezen zij dan voor helder of diffuus glas? Beiden hebben daar nog niet diep over nagedacht, omdat nieuwbouw niet aan de orde is. Toch klinkt een lichte voorkeur voor helder glas in combinatie met energieschermen. De telers hebben liever de keuze of en wanneer zij een diffuse coating aanbrengen. Dat lijkt in hun ogen vooralsnog de meest logische weg voor de paprikateelt.
Tekst en beeld: Pieternel van Velden
