Het zijn kleine verschillen, maar toch draagt een droger blok bij aan een betere opkweek en uiteindelijk aan een betere paprikateelt. Zo is de ervaring van de Belgische Planten Kwekerij uit Duffel. De plantenkwekers kunnen de watergift beter sturen en hun klanten hebben een strakkere, uniformere partij planten met minder uitval tijdens de teelt.
De eerste watergift vindt plaats bij het verspenen van de paprikaplanten. Binnen tien à vijftien seconden zijn de blokken verzadigd, egaal nat en hebben ze een uniform watergehalte van 80%. Daarna blijven de jonge planten op de betonvloer in de kas tien dagen onaangeroerd staan. Vervolgens worden ze uitgezet en krijgen ze een gietbeurt water (EC = ca. 2,5) via het eb- en vloedsysteem, waardoor alle blokken zich homogeen volzuigen voor een uniforme partij planten.
Beter sturen
Om een goede doorworteling van het blok te stimuleren, worden de blokken droger gehouden alvorens een tweede eb- en vloedbeurt wordt gegeven. Het tijdstip van deze tweede beurt hangt af van de groei van de plant en de gewenste afleverdatum.. “Twee jaar geleden zijn we in de opkweek van paprika’s meer en meer overgestapt van het Delta blok naar Plantop Delta NG2.0 Dry van Grodan”, vertelt Frank van Houdt, vertegenwoordiger bij de Belgische Planten Kwekerij (BPK). “Dit nieuwe blok zorgt ervoor dat we de watergift beter kunnen sturen.”
Het nieuwe blok laat makkelijker water los, waardoor er een tot twee extra watergiften tijdens de opkweek kunnen plaatsvinden, legt Thomas Peters van Grodan uit: “Dit geeft extra groeikracht aan de planten, wat voor paprika ideaal is. Daarnaast zijn sommige paprikatelers gebaat bij een blok met een lager watergehalte, dus ontwikkelden we een blok dat 10 tot 15% droger reageert in de teelt. Door de capillaire werking beweegt het watergehalte van het blok ook mee met dat van de mat gedurende de teelt.”
Wens van de klant
De plantenkwekerij, gelegen zo’n 25 kilometer onder Antwerpen, telt 20 ha opkweekruimte onder glas, waarvan 5 ha koude planten (sla) en 15 ha warme planten, opgedeeld in drie productie-units. Het bedrijf kweekt planten op voor tomaat, aubergine, courgette, paprika en komkommer. Vooral die laatste twee gewassen worden regelmatig aan de Nederlandse markt geleverd.
De stap naar een ander blok werd gezet op wens van de klant. “Bijna al onze paprikatelers willen drogere blokken, maar ook niet te droog”, zegt productiemanager vruchtgroenten Luc van Eester. “Vandaar dat we voor dit blok hebben gekozen. Het hele jaar door blijft de herverzadiging vrijwel op de gewenste 80%.”
“Dat is belangrijk”, voegt collega Kris Joly eraan toe. “Het scheelt maar een paar procent vergeleken met een ander blok – maar hierdoor slagen we erin de kwaliteit in de opkweek beter te sturen.”
Actieve plant
Door nauwkeuriger te gieten, is het ook mogelijk om beter te sturen naar de afleverdatum toe.. “Doordat we nu een beurt extra gieten, zien we een betere doorworteling ontstaan in dit blok”, benadrukt vertegenwoordiger Stijn de Bruyn. “Er zitten minder wortels aan de onderkant. Ze zijn beter verdeeld door het blok heen. Behalve dat je hierdoor een sterkere plant krijgt, zorgt het voor minder beschadiging aan de wortels bij aflevering.”
De gewenste plantontwikkeling wordt voor telers een steeds groter aandachtspunt, stelt Peters. “Plantenkwekers sturen de opkweek van het type plant op basis van klimaat en watergeefstrategie. De blokkeuze bepaalt voor een belangrijk deel de toegepaste watergeefstrategie, die uiteindelijk voor de teler de gewenste plant oplevert.”
De plantenkwekerij zelf streeft naar een actieve plant met veel inhoud, waar ook snelheid in zit. De watergift speelt daarbij een grote rol. “Te veel gieten zorgt voor een minder actieve plant”, zegt Van Houdt. “De plant krijgt het dan te makkelijk en doet geen moeite om meer wortels te ontwikkelen. Daar krijgt de teler, onze klant, later problemen mee. We willen dus een plant opkweken die actief blijft.” Het uitgangspunt van de plantenkwekerij is een paprikaplant met een gewicht van rond de 45 tot 50 gram, die stevig is en niet te veel strekt. Dat betekent dat ze met de blokkeuze inzetten op vegetatieve groei.
Stevigere blokken
Of het nieuwe blok uiteindelijk leidt tot een kwalitatief betere plant, durven de plantenkwekers niet te zeggen. “Wel merken we dat deze blokken steviger zijn”, zegt De Bruyn. “Met zachte blokken kunnen we niets. Zeker nu er steeds meer wordt geautomatiseerd en machinaal gewerkt, zijn stevigere blokken van groot belang.”
Maar in kwaliteit is geen verschil zichtbaar. “De planten zijn, vanaf zaaien, maar zo’n 45 tot 50 dagen op ons bedrijf. Daarna gaan ze naar onze klanten. Wel horen wij positieve geluiden terug”, vertelt Van Houdt. “De blokken worden niet meer kurkdroog. Er staat een vitaal, sterker gewas en de telers hebben minder last van olifantspoten. Het is moeilijk te zeggen of dit uitsluitend door het blok komt”, geeft hij toe, “maar dat onze paprikaklanten minder uitval hebben, is duidelijk.
Invloed van rassenkeuze
Hoewel er geen specifieke link is tussen rassen en bloktypes, hebben beide wel invloed op elkaar. Zo vraagt een vegetatief ras als de groene blokpaprika Frazier, veel water. Dat kan de keuze van het bloktype beïnvloeden.
“Een teler moet op voorhand de teeltrichtlijnen kennen. Zo moet hij weten of hij te maken heeft met een generatief of vegetatief ras, zodat hij de juiste stuurmethodes kan toepassen. Sturen met een bepaald bloktype is daar een onderdeel van”, stelt Peter Buijks van Enza Zaden. Het internationale groenteveredelingsbedrijf probeert de marktwens te vertalen naar nieuwe genetica. Zo draaide het enkele jaren geleden nog om maatsortering van paprika’s, nu gaat het om gemiddeld vruchtgewicht. “Als wij in de markt zien dat zware paprika’s meer opbrengen dan fijnere, dan gaan we daarmee aan de slag. Zo is ook het genoemde ras ontstaan. Daarbij proberen we zo goed mogelijke teeltrichtlijnen op te stellen”, vertelt Buijks.
Verwaarden
Door proeven te doen, kwam het veredelingsbedrijf er bijvoorbeeld achter dat dit een erg vegetatief ras is. “We adviseren dan ook om dit ras te telen met een 3- of 4-stengelsysteem in plaats van een
2-stengelsysteem”, zegt Buijks. “Als telers dit oppikken, is uiteindelijk iedereen erbij gebaat. Voor ons is het ontwikkelen van goede genetica en het opstellen van goede teeltrichtlijnen enorm belangrijk. Hierdoor krijgt de teler goed plantmateriaal op zijn tuin, waardoor hij dit maximaal kan verwaarden.”
Want het draait uiteindelijk om die teler. “Vanaf het moment van zaaien is het aan de teler. Hij moet een zo goed mogelijke vertaalslag van die richtlijnen zien te maken.”
Samenvatting
BPK uit Duffel is in de paprikaopkweek sinds twee jaar overgestapt op een nieuw blok. Doordat de herverzadiging in dit drogere blok beter op peil blijft, kunnen de plantenkwekers de teelt beter sturen naar de afleverdatum toe. Daarnaast zien ze een betere doorworteling in het blok, omdat ze een extra beurt kunnen gieten. Hun paprikaklanten hebben onder andere minder last van olifantspoten in de teelt.
Tekst en beeld: Marjolein van Woerkom.
