Het onderwijs is een aaneenschakeling van vakanties en wat was ik er weer aan toe, aan die meivakantie. Mijn vrouw wilde graag een keer naar Andalusië en als rasechte tuinbouwer denk je dan natuurlijk meteen aan Almeria, El Ejido, Nijar en La Cañada. Mijn vrouw dacht meteen aan Granada, Cordoba, Sevilla en Ronda. Ik heb mijn vrouw kunnen overtuigen van de overweldigende natuur van Gabo de Gata. Je raadt het al, dat ligt vlak bij Almeria. Vanaf Malaga moet je eerst het hele tuinbouwgebied van 30.000 ha door rijden om er te komen, geweldig!
In Andalusië is veel veranderd, ik hoorde geen reclame meer op de autoradio voor pesticiden, en kon slechts met moeite een reclamebord voor Switch van Syngenta ontdekken. Ik zal niet zeggen dat de bermen heel schoon waren, maar er lagen geen verpakkingen van bestrijdingsmiddelen meer in. Alle bekende producenten van biologische middelen kom je er tegen, en als toppunt kwam ik de biologie van Biobest ook tegen in de rozen van het Generalife, het landgoed in het Alhambra in Granada.
Het is inmiddels bijna 25 jaar geleden dat ik voor het eerst in Almeria en omgeving kwam, om te kijken wat daar allemaal gebeurde op tuinbouwgebied. Ik begreep toen niet dat je met 10 kilo tomaten per m² per jaar zo groot kon worden. Een paar jaar later gaf ik een gastcollege bij de Universiteit van Almeria, en rekende ik samen met Spaanse studenten uit, dat de laagste kostprijs van Spaanse tomaten vanuit een parral-kas van plastic komt en die van Nederlandse tomaten uit een glazen kas, en niet andersom. Die kostprijs van de Spaanse tomaten lag ook nog eens flink lager dan onze kostprijs trouwens.
Echt lekker heb ik Spaanse tomaten nooit gevonden, totdat ik op een dag RAF-tomaten op de markt in Almeria ontdekte. Met een kg-prijs van 5 euro waren ze verreweg de duurste tomaten. Ik durf het bijna niet te vertellen, maar ik heb ze eens in een tomatensmaaktest mee laten doen met Hollandse smaaktomaten, onder andere van Tasty Tom, en dat doe ik nooit meer. Die RAF-tomaten waren zoveel lekkerder, dat kwam zo goed als unaniem uit de test.
Over de vakantie beginnen en bij tomaten uitkomen, dat is weer echt iets voor mij, maar ik wil er niet mee eindigen. Op de HAS telen we al jaren de zogenaamde iceplant (Mesembryanthemum cristallinum). In Japan zijn de jonge scheuten razend populair: ze gaan voor 100 $ per kilo als zilte groente over de toonbank. In Nederland kun je ze op drie plekken kopen, bij PUURgroenten in Middenmeer, bij Duurzame Kost in Eindhoven en uiteraard bij KoppertCress. Een mooi niche-product voor een kleine markt, een leuk rendabel product voor een vertical farm, maar moeilijk om ze goed op (zoute) smaak te telen.
Sta ik in Spanje toevallig een foto te maken van een Moors fort, kijk naar beneden en denk: ‘daar lijkt de iceplant wel te groeien’. Het bedje met planten heb ik aan een nadere inspectie onderworpen, uiteindelijk gewoon geproefd en wat was-ie lekker zout! Het kan dus wel. Toch weer wat geleerd in Spanje…
Jasper den Besten, Lector Nieuwe Teeltsystemen HAS Hogeschool
