Heeft een bedrijf na 1 januari 2017 nog brandbare schermdoeken in de kas, dan vraagt de verzekeraar om een keuring van de elektrische installatie. Verschillende professionele partijen voeren deze inspecties uit. “De meeste telers hebben hun zaken redelijk op orde, maar soms treffen we toch nog gevaarlijke situaties aan”, verklaart Danny Vis, accountmanager bij Stolze Maasdijk. “Onwenselijk, want als schermdoek vlam vat, gaat het vaak goed mis: via het doek kan een brand zich razendsnel verspreiden door de kas.”
Achterstallig onderhoud heeft vaak verstrekkende gevolgen op tuinbouwbedrijven. Zeker onderhoud van elektrische installaties is belangrijk. Vis: “Een goed onderhouden elektrische installatie is niet alleen essentieel voor verlichting, ventilatie, beveiliging, bewatering en verwarming, maar ook voor de veiligheid van medewerkers en gewas. Elektra staat namelijk als eerste op de lijst met oorzaken van brand op agrarische bedrijven. Meer dan 50 procent van deze brandschades heeft een gebrek in de elektrische installatie als oorzaak.”
Ellende voorkomen
Het kan zomaar gebeuren: een kortsluiting in een zwavelverdamper, de beveiliging werkt naar behoren en de ontstane vlamboog steekt het schermdoek aan. Een brand verspreidt zich dan enorm snel door heel de kas en de ellende is niet te overzien. Geen fictie, maar werkelijkheid. Te vaak. Na veelvuldige incidenten is voor verzekeringsbedrijven de maat dan ook vol. Vanaf 1 januari moeten alle bedrijven die geen brandwerend schermdoek hebben, een goedgekeurd inspectierapport kunnen tonen om verzekerd te blijven.
René Polwijk, hoofd onderhoud bij Sion in De Lier snapt die beslissing wel. “Met een goede controle kun je veel narigheid voorkomen. En als je dat dan niet vrijwillig doet, dan wordt het van bovenaf opgelegd. Wij zijn problemen natuurlijk liever voor en hebben gelijk zo’n inspectie aangevraagd bij Stolze. Deze installateur heeft de installatie aangelegd en bezit mijns inziens de beste kennis ervan. Ik verwacht geen opmerkelijke defecten of gebreken. We lopen hier met vier man sterk voor techniek en onderhoud, maar er zullen vast wat puntjes bovenkomen. Wij hebben immers niet alle meetapparatuur en kennis die een professionele inspecteur wel heeft.”
Van trafo tot eindgebruiker
Veilige elektra begint met inzicht in de gebreken van de installatie. Een inspectie geeft hiervan het overzicht zodat telers gebreken kunnen herstellen voordat er brand of schade ontstaat. De inspectie van een elektrische installatie bestaat uit een visuele inspectie aangevuld met metingen van onder meer thermografisch onderzoek en kortsluitstromen. Dit jaar laten veel bedrijven een eerste inspectie uitvoeren. Deze valt dan tot 1 januari 2020 onder de verzekering. Daarna dient het iedere drie jaar te worden herhaald.
Elektra-inspecteur Sander van Heijningen inspecteert in een week tijd de elektrische installatie bij Sion. Het gaat hier zowel om de assimilatiebelichtingsinstallatie als de gewone elektrische installatie. “Het is wel zo efficiënt om inspecties te combineren. We hoeven de klant dan maar één keer ‘lastig te vallen’. Het beginpunt van beide inspecties is gelijk: de transformator. Hier wil je absoluut geen temperaturen van boven de 90°C meten of gesmolten componenten zien. Alleen aan de laagspanningszijde voeren wij de inspectie uit. Vervolgens volg ik simpel de leidingen. Het schermdoek zelf wordt niet geïnspecteerd, het gaat puur om de elektrische installatie.”
(In)zicht op installatie
Vis begeleidt de inspectie bij het orchideeënveredelingsbedrijf van a tot z. “Samen met de klant maken we een plan van eisen en een plan van aanpak. Wat moeten we allemaal inspecteren en welke middelen hebben we daar voor nodig? Verdeelkasten zitten soms onder teelttafels, daar moeten we dan wel bij kunnen. En bij de inspectie van de elektrische installatie van de assimilatiebelichting moeten de lampen aan staan. Al die punten moeten goed op elkaar worden afgestemd, zodat wij snel aan de slag kunnen zonder dat de teler daar verder nog omkijken naar heeft.”
Na de inspectie ontvangt het bedrijf een rapport met daarin de uitgevoerde metingen, op- en aanmerkingen en eventuele aanbevelingen. De teler kan dit inspectierapport indienen bij zijn verzekeringsmaatschappij.
Diverse soorten gebreken
De accountmanager: “Gebreken die we tijdens de inspectie constateren, verdelen we onder in drie categorieën. Als er bijvoorbeeld een draad aan het smelten is, spreken we van acuut gevaar en haalt de inspecteur gelijk de teler erbij. Zo’n gebrek moet binnen 24 uur zijn opgelost.”
De meeste gebreken vallen in de categorie ‘overig’. Hier gaat het onder meer om een afgebroken klepje van een contactdoos of losse kabels. Hiervan maken de controleurs een aantekening in het rapport en die moeten later in de herstelverklaring worden afgevinkt. “Tot slot zijn er ‘normafwijkingen’: situaties die zijn aangelegd volgens de norm die van toepassing was op het moment van aanleg, maar volgens de huidige norm, wet en/of regelgeving niet meer mogen worden toegepast. Wij adviseren de klant om deze beet te pakken. Denk aan het gebruik van aardlekschakelaars.”
SCIOS gecertificeerd
Alleen gecertificeerde partijen mogen de inspectie elektrakeuring brandbaar schermdoek uitvoeren. Net als zijn collega-inspecteurs legde Van Heijningen bij SCIOS (Stichting Certificatie Inspectie Onderhoud Stookinstallaties) de nodige examens af en kan hij als onafhankelijk persoon de installaties controleren.
“Ik krijg vrijwel dagelijks de vraag of het niet raar is om mijn ‘eigen’ installaties te inspecteren, zoals bij Sion. Maar ik heb gewoon een officiële puntenlijst waaraan ik me moet houden. Voordeel is dat ik de weg al weet. Trouwens, ik kan ook weer worden gecontroleerd. Net als bij de APK van auto’s, zeg maar.” Inspecteurs worden minimaal eens in de achttien maanden geaudit door een extern bedrijf.
Misschien wel net zo belangrijk als het inspectierapport is de herstelverklaring. Voor de gebreken die de inspecteur tijdens de controle noteert, moeten uiteraard oplossingen komen. Voorwaarde is dat die oplossingen door professionals worden uitgevoerd, benadrukt Vis. Het onderhoudsteam van Sion is een goede partij. “Ja, maar wij kennen onze eigen grenzen”, vult Polwijk aan. “Mechanische dingen zullen we inderdaad zelf repareren. En hoewel we voor een storinkje ook onze hand niet omdraaien, schakelen we voor de meeste elektronica toch liever een erkende installateur in. Het gaat wel om de bedrijfsveiligheid.”
Tekst: Jojanneke Rodenburg, beeld: Studio G.J. Vlekke
