De investering in full LED met stuurbaar verrood heeft kwekerij Zijdezicht geen windeieren gelegd. Zowel chrysant als aster gedijen er goed bij en de energiebesparing is behoorlijk. Vooral bij aster, die gedurende vijf weken dag en nacht wordt belicht. “Door verrood kregen we 100 procent vertrouwen in LED. Het gewas strekt meer, is opener en ziet er vitaler uit,” zegt John Krijger van Zijdezicht.
John Krijger en compagnon Ron van Oosten hielden de boot lang af. Full LED ging nog gepaard met te veel problemen. De energiecrisis en de resultaten met verrood in de teelt, versnelden de besluitvorming. Vorig jaar werd alle SON-T-verlichting vervangen door LED. “In 2020 kozen we bij de nieuwbouw nog bewust voor gebruikte SON-T, omdat de resultaten met full LED nog niet optimaal waren. Proeven met verrood bij chrysant toonden vorig jaar aan dat dit de grootste problemen tackelde. Dat gaf ons het vertrouwen om volledig op LED over te gaan, met stuurbaar verrood. De eerste resultaten bij chrysant waren al super. Nu zien we dat ook bij aster.”
End of day behandeling
Het eerste jaar hebben de LED’s nog niet op volle sterkte aan gestaan. Krijger: “We zetten bij aster 100 micromol in, terwijl we 200 micromol hebben hangen. Daarmee bespaarden we nog meer op stroom, maar liep de productie wel iets terug. In de donkere maanden moesten we wat meer belichten, maar door op de goedkope uren wat meer in te zetten en op de dure momenten wat minder, konden we daar dynamisch mee omgaan. Net als bij chrysant pasten we in de winter een end of day behandeling toe; een half uur met alleen verrood. Dat maakte echt het verschil. Zonder verrood worden gewassen te compact, krijg je een lastig microklimaat in het gewas en maakt het te weinig lengte. Met deze behandeling strekt het gewas goed en lijkt het ook gezonder. We hebben geen enkel bruin blaadje gezien. Kwalitatief hebben we nog nooit zo’n goede winter gehad.”
Temperatuur ondergeschikt aan actief klimaat
Komende winter gaan de telers de intensiteit wat ophogen. Bij aster gaat het de eerste maanden van het jaar naar gemiddeld 150 micromol. Het bedrijf houdt vast aan de temperatuurstrategie. “De stroomprijs laat het nu toe om naar een wat hoger niveau te gaan en dus wat meer te produceren, maar ‘vol gas’ gaan we nog niet. We kiezen ervoor om wat relaxter om te gaan met lagere temperaturen. We zetten een energiescherm in, maar laten dat een kiertje open om lucht- en vochtbeweging te bevorderen in de kas. De temperatuur is ondergeschikt aan een actief klimaat. We gaan niet alles afsluiten om persé constant 19 graden te halen, dat kost te veel energie en het ‘dode’ klimaat geeft bladproblemen. De energiebesparing is ten opzichte van collega’s die op een constante temperatuur sturen niet enorm, maar we hebben die wel heel efficiënt ingezet. Omdat dit goed is bevallen, gaan we op deze manier door.”
Zonder gas
In 2022 is op de locatie Groeneweg vanaf half mei tot 5 oktober volledig zonder gas geteeld. “We hebben toch constant de luchtramen open gehad maar werden niet nerveus van lagere temperaturen in de ochtend. Na elke week keken we of de groei en kwaliteit goed waren en zo ja, dan durfden we weer een week langer door te gaan. Dat hebben we dus tot oktober vol gehouden. Dit jaar hebben we eind april de verwarming stil gezet, met soms wel dalende temperaturen in de kas tot 11 graden. Ook deze gewassen bleven steeds goed en er is geen vertraging opgetreden. We hopen deze aanpak ook dit jaar tot ver in september vol te houden.”
Assortiment verbreden
Nu ze net over de helft van het asterseizoen zijn, snijden de telers voor de tweede keer van het gewas. Bij de eerste snijronde vielen de geldelijke opbrengsten tegen. “Slecht was het niet, maar we zaten onszelf een beetje in de weg. We hebben op één locatie noodgedwongen de helft meer van het soort Cassandra staan, omdat de nieuwe soorten die we wilden opplanten, tegenvielen. Van de gevuldbloemige, roze Elise was de stek te vegetatief, die kwam traag in bloei en gaf ongelijke doorwas. De donkerblauwe Olivia valt qua productie en prijsvorming nog tegen. Dus daar zijn we ook wat voorzichtiger mee. De grotere aantallen Cassandra konden we de eerste periode in de gebruikelijke nichemarkt niet kwijt en die moesten we dus in de massamarkt tegen lagere prijzen wegzetten. De tweede snijronde geeft altijd wat minder takken, terwijl de vraag juist wat beter is. Dat kwam de prijsvorming ten goede. Nu is het weer even rustig. Pas in augustus zullen vraag en prijzen weer aantrekken.”
Voor volgend jaar trekken Krijger en Van Oosten een ander plan. Een kwart van de kas op locatie Gildeland wordt ingeruimd voor santini’s, en in de ruimte voor asters komen meerdere soorten te staan. “We willen heel graag het assortiment verbreden, maar dat gaat met vallen en opstaan.”
Tekst: Astrid Zoumpoulis, beeld: Vidiphoto