Na een geslaagde proef op 2.000 m² breidde Tuinderij Vahl uit IJsselmuiden het areaal belichte komkommers afgelopen winter uit met 2 ha full LED regelbaar toplicht. Nu de eerste hogedraadteelt drie maanden onderweg is, stelt firmant Dries Vahl vast dat zijn gewas prima gedijt. “Als je bij de start van de teelt extra warmte geeft, kost het weinig moeite om de planten goed weg te zetten. De productie is hoog en uniform, de vruchtkleur perfect.”
In het decembernummer van Onder Glas deed Kees Vahl verslag van de eerste ervaringen met full LED-toplicht. Het bedrijf dat hij samen met broer Dries en oom André runt omvat ruim 10 ha kassen in IJsselmuiden en een vestiging van 4,6 ha komkommer en paprika in Duitsland nabij Berlijn.
Ruime ervaring
Tuinderij Vahl heeft ruime ervaring met de belichte hogedraadteelt. Een wat oudere kas 2.000 m² is voorzien van een SON-T-installatie. In een paar proefpaden werden al enkele jaren proeven gedaan met full LED-installaties.
Onderzoekers en telers zijn al jaren op zoek naar de juiste receptuur om komkommers onder full LED te kunnen telen, maar werden tot voor kort keer op keer teleurgesteld. Onder uitsluitend rood, blauw en verrood licht – een combinatie die voor veel gewassen een prima uitgangspunt vormt – is het tot nu toe niet gelukt om komkommerteelten tot een goed einde te brengen.
Volledig spectrum
Onder breedspectrum LED-lampen blijkt het wel mogelijk, stelde het Proefstation voor de Groenteteelt in Sint-Katelijne-Waver in 2019 vast. Daarop zette de familie Vahl begin 2020 een proef op met Physiospec Broad R4 regelbaar toplicht in Vypr 3×2 armaturen van Fluence by Osram, goed voor maximaal 260 µmol/m².s. De dimbare lampen bieden een compleet spectrum aan in de bandbreedte van 400 tot 750 nm. Deze zijn weliswaar minder efficiënt dan combinaties met uitsluitend rood, blauw en verrood licht, maar efficiënter dan SON-T-lampen. Bovendien komt het uitgestraalde witte licht natuurlijk over, wat prettig is voor de medewerkers. De ervaringen waren dermate positief, dat in december vrijwel dezelfde configuratie is geïnstalleerd op 2 ha.
Meer belichtingsuren
“Onder full LED mis je de stralingswarmte van SON-T’s, maar dat is eerder gunstig dan een echt gemis”, vertelt Dries Vahl. “We kunnen daardoor ook belichten op momenten dat je beslist geen extra warmte in de kas wilt brengen. We maken in deze afdeling duidelijk meer belichtingsuren dan in de kas met SON-T.”
De teeltstrategie onder full LED ziet er iets anders uit, zegt de ondernemer. De teelt start met ruim drie planten per m² bij 20 uur groeilicht, wat de wortel- en gewasontwikkeling een stevige boost geeft. “Om het gewas snel in de juiste generatieve stand te krijgen is een twee graden hogere etmaaltemperatuur nodig en moeten we dus flink meer warmte geven via de buis. Doe je dat niet, dan krijg je vanwege het hogere lichtniveau een te weelderig gewas. Af en toe halen we blad weg om meer licht bij de vruchten te brengen. Gemiddeld hangen er vijf vruchten van wisselende grootte onder de bloemen.”
Vraag van afnemers
Dankzij de dimbare lampen kan Vahl in het donkere jaargetijde een vrijwel constant lichtniveau handhaven, wat resulteert in een homogeen productieniveau van 4-4,5 kg/m²/week. De vruchtkleur en vruchtkwaliteit zijn volgens de teler uitstekend.
“Nu kunnen we eindelijk voorzien in de vraag van onze afnemers”, stelt hij vast. “Die roepen al jaren om meer belichte komkommers in de winterperiode, omdat de kwaliteit van het Spaanse product fluctueert. Voor deze belichte teelt sluiten we aparte contracten af, want telen voor de daghandel vinden we toch te riskant. We hebben geen klagen over het rendement.”
Geen uitbreiding
Verdere uitbreiding van de belichte teelt op het Overijsselse bedrijf valt voorlopig niet te verwachten. Ook niet in Duitsland, waar de hoge elektriciteitsprijzen sowieso geen aanmoediging zijn om onder groeilicht te telen. “Hier in IJsselmuiden zitten we nu aan onze taks”, merkt Vahl op. “Nog meer licht maakt een zwaardere kabel nodig en dat is een kostbare zaak. We zijn al heel blij dat we deze stap konden zetten. Die bevalt ons heel goed.”
Tekst: Jan van Staalduinen, beeld: Gebr. Vahl
