Vandaag knipt Lema Tomaten in Naaldwijk de laatste tomaten van het seizoen en ligt het bedrijf twee maanden leeg voor een uitgebreide teeltwisseling. Op steenworp afstand is Kwekerij Greenway aan het planten, want zij gaan voor het eerst belichten met LED’s. Voor beide bedrijven is de dalende gasprijs geen reden om van teeltplan te veranderen, hoogstens een kans om iets meer te belichten.
Veel tomatentelers kozen vorig jaar voor een onbelichte teelt met een latere zaaidatum in reactie op de extreem hoge energieprijzen en lieten hun bestelde planten vernietigen. Zo niet Lema Tomaten van Rob en Wouter van Marrewijk en Ruud Leerdam in Naaldwijk, dat eind september cocktailtomaten plantte. De telers bedachten een manier om hun gewas zonder belichten door de herfst en winter te loodsen, zo was te lezen in Onder Glas van augustus 2022.
Lange teelt
“Het is een hele lange teelt geworden”, vertelt Rob van Marrewijk. “We zijn acht weken langer doorgegaan, omdat we komende winter later starten met een onbelichte teelt. Volgende week gaat het gewas eruit.” Op de haken zat 16 meter touw. Hij schat dat de planten ongeveer 12-13 meter lang zijn geworden.
“We gaan voor een lange teeltwisseling. We hebben ruim de tijd om de kas schoon te maken en gaan alles weer netjes klaar maken voor de nieuwe teelt”, vervolgt hij. De nieuwe planten worden 3 november gezaaid en een dag na Kerstmis geplant. Het was nog niet makkelijk om ertussen te komen bij zijn plantenkweker, aangezien zoveel telers in die korte periode gaan planten.
Dimbare LED’s
Ondanks de hoge energieprijzen besloot Kwekerij Greenway uit De Lier om dit jaar op het hele bedrijf dimbare LED’s van Dutch Lighting Innovations (DLI) op te hangen. Zij kozen voor 240 µmol/m².s en een spectrum dat ook groen (= wit) bevat. “Aangezien we geen hybride-installatie meer hebben en volledig overgaan op full LED vinden we dit prettiger, werkbaarder en ik denk ook beter voor de plant”, vertelt Jack Groenewegen. Hiermee is het een van de weinige Nederlandse tomatenbedrijven die deze winter wil gaan belichten. Het bedrijf koos niet voor een extreem vroege teelt en het plan is om net zoveel licht te geven als nodig en rendabel is.
Dalende energieprijzen
Nu de gasvoorraden zijn gevuld en de energievraag laag is door het zachte najaar zijn de energieprijzen sterk gedaald. De vraag is hoe deze telers hierop reageren.
Van Marrewijk: “Doordat we twee maanden leeg liggen hebben we gas en elektra van deze maanden onlangs verkocht. Dat was in ons geval nog gunstig. We hebben onze posities voor de komende jaren vastgelegd. Ons voornemen is om de komende twee, drie jaar onbelicht te telen.”
De SON-T-lampen hangen hem niet in de weg. “Die kunnen we ook in deze teelt inzetten op momenten dat we gunstig stroom in kunnen kopen. Dus die lagere prijzen komen ons goed uit.” Van teeltplan veranderen kan en doet hij niet. Op plots fluctuerende prijzen kun je geen lange termijnplanning maken.
Ook Greenway heeft de energie grotendeels vastgelegd. Voor het bedrijf kan de lagere energieprijs goed uitvallen. “We hebben bewust voor dimbare LED’s gekozen. Dat komt goed uit. We kunnen belichten bij een laag niveau, maar ook het belichtingsniveau opvoeren op momenten dat we goedkoop stroom kunnen bijkopen. Daling van de energieprijzen is wel fijn voor alle tomatentelers die dit seizoen toch voor een belichte teelt hebben gekozen”, vindt Groenewegen.
Tekst: Pieternel van Velden, beeld: Koen van Wijk en Fotostudio G.J. Vlekke
