Vanaf de laatste week van oktober tot de kerst heerst er een topdrukte bij de broers Wilfred en Jack Janssen van amarylliskwekerij Beaumonde in Huissen. Negentig procent van de jaarlijkse productie gaat dan via de diverse afzetkanalen naar de consument. Traditioneel zijn de bloemen vooral rood en wit. Kleurtjes maken een voorzichtige opmars.
“Het is twee maanden heel hard werken. We hebben lang geprobeerd om het seizoen te verlengen, maar amaryllis blijft traditioneel een kerstbloem”, zegt Wilfred Janssen.
Hij teelt de bloemen samen met zijn oudere broer Jack op 2,4 ha, verdeeld over twee locaties van respectievelijk 1 en 1,4 ha. Jack begon samen met zijn vader op het ouderlijk bedrijf. Zij teelden freesia’s. Een bijna hectische teelt. In 1999 kozen ze voor amaryllis in de winter vanwege een betere arbeidsspreiding. Ondertussen werkte Wilfred in de handel. Toen hun vader 65 jaar werd en besloot te stoppen, kwam er ook voor hem ruimte in het bedrijf.
“Het bedrijf was te klein voor twee personen. Eerst hebben we er een bedrijf bij gehuurd. In 2006 hebben we dit bedrijf gekocht. Ik ben hier gelijk met amaryllis begonnen”, vertelt Wilfred. Zijn broer schakelde stap voor stap over, tot hij in 2010 de freesia’s helemaal liet vallen. Binnen het bedrijf doet Wilfred de verkoop en Jack de inkoop en administratie. Op het moment van de oogstpiek zit ieder op de eigen locatie.
Keuze
De broers hebben gekozen voor amaryllis omdat het een goed te plannen teelt is. “In maart, als de bollen eenmaal zijn geplant, hebben we geen personeel en doen we het werk met zijn tweeën”, vertelt Wilfred. Vanaf begin oktober komen er langzaam meer mensen bij. In december zijn er zeker twintig medewerkers via het uitzendbureau aan de slag. “We werken graag met dezelfde mensen. De Poolse medewerkers komen na het appels plukken naar ons.”
Ze hebben nu samen ruim een half miljoen bollen en streven ernaar om jaarlijks een miljoen stelen te oogsten. Op het nieuwste bedrijf groeien de bollen in bakken met kleikorrels vanwege een aaltjesprobleem. Op het oude bedrijf planten de broers ze wel in de grond.
De bloemen gaan voor meer dan de helft naar Duitsland. De afzet verloopt via veiling Herongen in Duitsland en via de klok en exporteurs bij de veiling in Aalsmeer. Het zwaardere segment, zoals ‘Ferrari’, ‘Mont Blanc’ en ‘Superstar’ zetten de broers af voor de klok en via de groothandel. De minder zware stelen en kortere soorten als ‘Red Lion’ en ‘Christmas Gift’ zijn bestemd voor het supermarktsegment.
Kleurtjes
Op dit moment hebben ze 40% rood, met ‘Ferrari’ als hoofdras en ‘Red Lion’, 35% wit en 25% meer bijzondere rassen, zoals ‘kleurtjes’ en tweekleurige bloemen. “Bij de start hadden we bepaalde ideeën over de rassen. Je groeit vervolgens de markt achterna. Wit staat de laatste twee jaar onder druk. Nederland wil wel veel wit, maar Duitsland, als grootste afnemer, kiest minder voor deze kleur.”
De vervanging gaat langzaam. Een amaryllisbol kan zomaar 25 jaar mee gaan. Dan is de fut er wel echt uit, zoals dat vorig jaar het geval was met een partij ‘Mont Blanc’. Dat biedt ruimte voor andere cultivars.
“We willen in de toekomst naar meer exclusieve rassen: bloemen met zware stelen en grote knoppen en andere kleuren. Zeker in november willen onze afnemers ook wel andere kleuren. Sinds vorig jaar hebben we de fuchsiaroze ‘Pleasure’ staan. Deze hebben we exclusief samen met één andere teler. We proberen het voorzichtig uit. Liever vier weken lang iedere dag tien doosjes dan in twee weken vijftig dozen per dag”, vertelt Jack.
Andere bijzondere rassen zijn de tweekleurige ‘Superstar’, die ze ook exclusief delen met één andere teler, de ‘Maestro’ en de zalmkleurige ‘Desire’. “Maar we zijn ook nog steeds op zoek naar een goede witte met voldoende productie, dikke stelen en die niet gevoelig is voor Fusarium.” De ‘grote’ cultivars staan op beide bedrijven. De kleurtjes staan, vanwege de kleinere aantallen, op de ene of andere locatie.
Teelt
Eens in de drie à vier jaar is het tijd om de bollen op te rooien. Dode bollen en klisters worden verwijderd. De grond op het ouderlijk bedrijf of de bedden met kleikorrels op het nieuwste bedrijf worden gestoomd. De bollen ondergaan een behandeling tegen aaltjes en narcissenmijt. “Eerst drogen we de bollen. Dan krijgen ze een warmwaterbehandeling van twee uur op 46 à 47°C. Dat heet ook wel het koken van de bollen. Vervolgens drogen we ze weer tegen problemen met rot. Na ongeveer een maand gaan ze de grond weer in”, legt Wilfred uit.
Narcissenmijt is een lastig probleem. “De hoeveelheid middelen ligt aan banden. We gaan daar mee om door een scala aan maatregelen. Dat begint met een betere hygiëne én eerder rooien. We behandelen aantastingen pleksgewijs. Zodra het blad eraf is, geven we een behandeling met Jet 5, een combinatie van waterstofperoxide en perazijnzuur. Vroeger deden we één rondje, nu twee. Verder gaan we natuurlijke vijanden inzetten. Amblyseius swirskii tegen trips schijnt ook de narcissenmijt aan te pakken.”
Fusarium is een toenemend probleem. Het zit in principe op iedere gerooide bol. Terwijl de ene bol er doorheen groeit, rot de andere weg. Tot het afgelopen jaar waren er weinig problemen bij Beaumonde, nu zit het in een paar bedden. Gezamenlijk fusariumonderzoek moet uitkomst bieden.
Samenwerking
De rust in het oosten van het land is zeker een pre voor de broers. Qua glastuinbouw is het wat minder. Voor het klimaat en de hoeveelheid licht is het beter om in het westen te zitten. De transportkosten zijn hoger en de transporttijd langer. Dat is nadelig voor de daghandel. In Naaldwijk en Hoek van Holland zit een concentratie aan amaryllistelers. Rond Huissen zitten twaalf telers van bij elkaar 30 ha. Het landelijk areaal is ongeveer 120 ha.
“Met twee telers uit de regio zijn we begonnen met het bedienen van supermarkten. Supermarkten vragen zoveel, dat je daar als één bedrijf niet aan kunt voldoen. Grote klanten vragen gemakkelijk om één miljoen stelen, in vier verschillende kleuren, van begin november tot eind december of langer. Nu wordt er in het oosten op grotere schaal samengewerkt met diverse telers uit de regio. Wellicht dat er in de toekomst meer samenwerking inzit, zoals de inkoop van grondstoffen.”
Gezamenlijke promotie
Alle amaryllistelers van Royal FloraHolland zijn verenigd in de FPC Amaryllis, waarvan Wilfred voorzitter is. Iedere amaryllisteler draagt via de veiling 0,25% van de inkomsten af. Dit geld gaat naar de productpromotie. Onlangs is het nieuwe promotieproject voor de komende drie jaar vastgesteld. Dit houdt voor de komende jaren in dat de promotie meer wordt gericht op de bloemist om het bloeiende product te laten zien en wat hiermee mogelijk is.
Dat wil niet zeggen dat kwekerij Beaumonde zelf niets aan promotie doet. Iedere zaterdag zijn beide locaties open voor mensen uit de regio. “Op die manier kun je goed zien wat mensen leuk vinden. Zo halen we heel wat informatie uit het contact met de consument. Aan ons vragen mensen om een ‘Ferrari’ in plaats van een rode amaryllis.”
Het is de beide broers een doorn in het oog dat amaryllissen vaak zo slecht worden gepresenteerd in bloemenwinkels. Waarom niet op water? “Wij doen ons best om de bloemen op een goede rijpheid naar de veiling te brengen. In de winkels zien we ze soms na een week nog in de doos, in een verlaten hoekje staan.”
Oogstpiek
De broers Janssen zijn positief over Tuinbouw Relatiedagen Venray, maar gaan desondanks niet naar de vakbeurs. “Het valt voor ons niet in het goede seizoen. We zitten midden in onze oogstpiek. Zulke dingen doen we pas na de kerst. We gaan in februari bijvoorbeeld wel naar HortiContact in Gorinchem.”
Samenvatting
Wilfred en Jack Janssen van kwekerij Beaumonde hebben 2,4 ha met amaryllis, verdeeld over twee locaties. November en december zijn de piekmaanden. Rood en wit zijn dan de hoofdkleuren. Ze streven naar vernieuwing: zwaardere stelen, grotere knoppen en nieuwe kleuren, waarvoor in november ook belangstelling is. Twee ‘kleurtjes’ telen ze exclusief met één andere teler. Ze werken samen op meer fronten: promotie, afzet en onderzoek.
Tekst en foto’s: Marleen Arkesteijn.
