In de zesde teelt op rij van het project ‘De Perfecte Chrysant’ is het koelvermogen gehalveerd door het uitschakelen van twee luchtbehandelingskasten. Ondanks deze verlaging is toch meer warmte geoogst dan gepland. Dat komt voornamelijk door de verneveling, die in deze teelt is gebruikt. Door de hoge luchtvochtigheid bevat deze lucht meer latente warmte.
Het project bij het Delphy Improvement Centre in Bleiswijk is met een jaar verlengd. De naam is inmiddels omgedoopt tot ‘De Perfecte Klimaatneutrale Chrysant’. Het accent verschuift steeds meer naar een fossielvrije of klimaatneutrale teelt. In het eerste proefjaar is aangetoond dat chrysanten telen met 11 m3/m2 aan aardgasequivalenten, minder dan 121 kWh/m2 aan elektriciteit en minder dan 25 kg/m2 CO2 mogelijk is, waarbij een meerproductie van 7% is gehaald. De kas is daarbij uitgerust met diffuus glas, hybride belichting (68 µmol/m2/s SON-T en 96 µmol/m2/s LED), LBK’s luchtaanzuiging boven het scherm, een extra energiescherm en een schaduwscherm.
Voorzichtig
Ondanks dit positieve resultaat zijn telers voorzichtig om de gehanteerde teeltmethodes over te nemen. De generatieve takopbouw maakt hen terughoudend. Zij willen de zomerkwaliteit beter borgen en de winterkwaliteit verhogen. Pas als dit doel in zicht komt kunnen zij kostbare investeringen overwegen als LBK’s, aquifer, warmtepomp, extra scherm en LED’s.
Aanpassingen
In de zesde teelt, die op 13 maart startte, zijn aanpassingen gedaan om de teelt verder te perfectioneren. Zo is het koelvermogen gehalveerd, hebben de ventilatoren van de LBK’s de eerste twee weken van de teelt niet gedraaid, is er verneveld om de RV op peil te houden, is het schaduwscherm verwijderd, de nachtlengte verkort en zijn alleen de LED’s ingezet tijdens de langedagperiode. “We hebben in de langedagperiode minder belicht dan in de praktijk en tijdens de kortedagperiode meer”, vertelt onderzoeker Marcel Raaphorst van Wageningen University & Research.
Veel ideeën
“Door deze maatregelen zagen we wél groter blad en meer scheuten, hoewel de telers het gewas nog steeds generatiever beoordelen dan in de praktijk. Misschien speelt de lage nachttemperatuur een rol, maar dat moeten we nog uitzoeken”, legt hij uit. “Er zijn veel ideeën naar voren gekomen die we in de volgende teelten willen toetsen.”
Het onderzoek valt binnen het programma Kas als Energiebron en is gefinancierd door het Ministerie van EZ en ChrIP (chrysantentelers). Svensson en Signify (Philips Lighting) zijn sponsors. De projectleiding is in handen van Wageningen University & Research.
Tekst: Pieternel van Velden.
