Insectengaas begint voet aan de grond te krijgen bij tomatentelers. De eerste ervaringen zijn positief. Je houdt er vooral de invliegende insecten mee tegen. Vogels blijven uit de kas, hommels blijven juist binnen. Klimaattechnisch is het even wennen, maar ook dat gaat goed.
Momenteel kom ik op twee bedrijven die op grotere schaal experimenteren met insectengaas en zie daarvan de eerste resultaten. Het gaas helpt vooral goed tegen het voorkomen van invliegende insecten. Ook al heb je je biologische systeem in het vroege voorjaar goed op orde, plagen als Tuta absoluta en Turkse mot hou je daarmee niet tegen. Met het gaas zet je de invlieg op nul. Dat geeft zoveel rust op de tuin.
Druppels op het gewas
Globaal zijn er twee types gaas; het harmonicagaas in een cassette en het zakgaas dat onder de luchtramen hangt. Beiden zijn goed geschikt voor dit doel. Verschillen zijn er ook. Als het in het voorjaar buiten relatief koud is en in de kas vochtig, dan moeten de ramen een stukje open. Op dat moment wordt het gaas het koudste deel van de kas. Daarop ontstaat condensatie en vallen er druppels op het gewas. Dit gebeurt voornamelijk bij zakgaas. Zo’n situatie is gevaarlijk voor het ontstaan van schimmelziektes zoals bijvoorbeeld Phytophthora.
Hetzelfde gebeurt als het gaat regenen. Het water loopt naar het diepste punt van het zakgaas en druppelt naar beneden. Bij harmonicagaas gebeurt dat veel minder. Bovendien neemt het harmonicasysteem minder licht weg in de kas als de ramen gedeeltelijk geopend zijn.
Geen vogels, wel hommels
Gaas is niet alleen interessant ter preventie van vliegende insecten, het is ook een middel om vogels buiten de kas te houden. In regio’s met virusdruk is dat een pré. We zien ook het omgekeerde gebeuren. Zodra er buiten de kas bloemen bloeien verlies je nogal eens wat hommels die door de luchtramen naar buiten vliegen. Dat gebeurt nu niet meer, dus de volkjes blijven op aantal.
Klimaat iets aanpassen
Door het aanbrengen van gaas in de luchtramen gebeurt er ook iets met het klimaat. Je moet sneller reageren op veranderende omstandigheden. De P-band kan wat kleiner worden ingesteld. Lichtverhoging op ventilatie laten we nu achterwege. Het gaas buffert de verschillen. Het is allemaal minder snel nodig. Knijpen met de ramen in een droge periode is eigenlijk niet meer nodig. Maar, eerlijk is eerlijk, we hebben nu voor het eerst een warme week. We moeten dus nog ervaren wat het gaas doet in periodes dat het echt heet wordt.
Een voordeel van het insectengaas is dat het werkt als een soort scherm. Vooral in belichte teelten, met een schermcoating op het glas, staan de planten bij volledig openen van de luchtramen vol in de zon. Dat is nu niet het geval. Met gaas wordt de instraling een stuk gelijkmatiger. En bij echt hete dagen kun je daar nog een scherm bij dicht trekken. Dan verlies je wat licht, maar het is meestal maar voor een relatief korte periode van het jaar.
Schoonhouden
Natuurlijk heeft gaas in de luchtramen ook nadelen. Het wordt bijvoorbeeld relatief snel vuil, waardoor je licht en ventilatievermogen verliest. Daarom moet je tijdens de teeltwisseling ook het gaas meenemen in de grote schoonmaak. Natuurlijk kun je zelf ook wat doen aan vervuiling, zoals een keer de hogedrukspuit op het gaas zetten van binnenuit.
Grotere ramen
De systemen die ik nu zie zijn ingebouwd in bestaande kassen met normale luchtramen. Bij nieuwbouw zou ik wel overwegen om grotere ramen te nemen. In Mediterrane gebieden zie je dat het gaasgebruik ook toeneemt. Daar kiezen telers voor dubbele ramen om voldoende ventilatie te houden.
Tekst: Willem Valstar, Stargrow Consultancy; beeld: Michel Heerkens
