Rozenteler Marc van der Drift zette deze zomer een flinke stap voorwaarts richting een energieneutrale teelt: hij investeerde namelijk in zonnepanelen die op zijn waterbassins drijven. De opgewekte stroom wordt ingezet om de koel- en ontvochtigingsinstallatie te laten draaien en in de bedrijfsprocessen. Doordat de teler wat dit betreft minder is overgeleverd aan de fluctuerende elektriciteitsprijzen, verwacht hij de investering binnen tien jaar te kunnen terugverdienen.
Marc van der Drift is al lange tijd bezig met het verduurzamen van zijn energievoorziening. De energiecrisis gaf deze ontwikkeling nog een extra zetje, geeft de ondernemer uit Kwintsheul aan. “Om naar de toekomst toe bestaansrecht te houden, zul je op termijn energieneutraal moeten telen. Wij hebben wat dit betreft al flinke stappen gezet. Zo vullen we inmiddels de helft van onze warmtebehoefte in met aardwarmte, afkomstig uit de aardwarmtebron van Nature’s Heat. Toen we vijf jaar geleden begonnen met de inzet van aardwarmte konden we 25 procent van onze warmtebehoefte invullen met aardwarmte. Maar doordat we als telers van Nature’s Heat zuiniger zijn gaan werken en de WKK’s minder laten draaien, is dit inmiddels opgelopen tot vijftig procent. De rest van onze warmtebehoefte vullen we in met WKK’s. Hiermee wekken we ook de stroom voor onze belichtingsinstallatie op.”
Extreem hoge elektriciteitsprijzen
Enkele jaren geleden investeerde Van der Drift, die bijna 4 ha Red Naomi-rozen teelt, in een koel- en ontvochtingssysteem. Dit systeem, dat werkt met koud water, ontwikkelde hij samen met Technokas. “We zetten het systeem in de zomer in om te koelen, in de winter met name om te ontvochtigen. Dit komt ook voort uit het feit dat wij actief bezig zijn met Het Nieuwe Telen en de schermen daardoor meer gesloten houden. Dan is extra ontvochtigen dus nodig.”
Voorheen draaide dit systeem meestal op WKK-stroom. In de zomermaanden was de ondernemer echter ook wel gedwongen om elektriciteit in te kopen van het net. “Dan hebben we immers voldoende warmte en hoeven we de WKK niet te laten draaien. Maar de afgelopen jaren rezen de elektriciteitsprijzen regelmatig de pan uit. Ik wilde minder overgeleverd zijn aan dergelijke grillen van de elektriciteitsmarkt en meer eigen regie hebben. Daarom besloot ik me te gaan oriënteren op manieren om zelf stroom te gaan opwekken.”
2.500 drijvende panelen
Omdat de teler maar een beperkt schuuroppervlak heeft, kwam hij al snel uit bij drijvende zonnepanelen. Deze werden dit voorjaar door Albers Alligator en Centrica Business Solutions geplaatst op zijn twee bassins, met een totaaloppervlak van 9.000 m². “Het gaat om 2.500 panelen, die onder de meest gunstige omstandigheden 1 megawattpiek kunnen opwekken. Daarnaast hebben we nog 300 panelen op de loods gelegd, wat de totale opwekcapaciteit op 1,12 megawattpiek brengt. Daarmee kunnen we het koel- en ontvochtigingsysteem laten draaien, ook zetten we deze stroom in voor onze bedrijfsprocessen. Het grote voordeel is dat we meestal moeten koelen op het moment dat de zon schijnt; dat ‘matcht’ dus heel goed. Alleen om te ontvochtigen moeten we soms nog wel WKK-stroom of elektriciteit van het net inzetten. Maar dat is veel minder dan voorheen.”
License to produce
Van der Drift verwacht de investering binnen tien jaar te kunnen terugverdienen. “Eerlijk is eerlijk: het was een flink investering. Drijvende panelen zijn ongeveer een derde duurder dan reguliere panelen. Maar doordat we nu minder zijn overgeleverd aan de marktprijzen voor elektriciteit, kan ik de gedane investering binnen tien jaar terugverdienen. Daarbij geeft dit ons een extra ‘license to produce’. Duurzaam werken wordt immers steeds belangrijker, ook voor onze afnemers.”
Een voordeel is volgens de ondernemer dat het rendement van zonnepanelen op water hoger ligt dan bij ‘gewone’ panelen. “Dit omdat de panelen koeler blijven door het water. Overigens hadden wij onze bassins voorheen ook al afgedekt, dus er is geen sprake van minder algengroei. Maar het water is wel koeler dan voorheen, wat in de zomermaanden ook een voordeel is in de teelt.”
Moeilijk verzekerbaar
Een nadeel van zonnepanelen op waterbassins is dat deze lastiger te verzekeren zijn, geeft de teler aan. “Wanneer je brand krijgt, wordt immers ook je gietwatervoorziening geraakt en dat betekent een serieus risico voor de bedrijfsvoering. Hierdoor stonden verzekeraars niet in rij, maar het is uiteindelijk toch gelukt. Overigens is het ook zaak om te investeren in een stormvast systeem; daar hebben we bewust naar gekeken. Maar per saldo zijn drijvende panelen een goed alternatief, wanneer je als teler onvoldoende dakruimte hebt voor gewone panelen. Niet voor niets investeren steeds meer ondernemers hierin.”
Tekst: Ank van Lier
