De watergift aansturen met sensoren is de toekomst. Daarom is een eerste begin gemaakt met onderzoek bij potplanten op een eb-vloed systeem. Eerst moet duidelijk worden wat precies de juiste watergift is en of deze past bij het potgrondmengsel. Sensoren leveren gegevens op die telers aan het denken zetten.
Potplantentelers hebben ieder hun eigen manier van watergeven. Die is vooral gebaseerd op jarenlange ervaring en kan dus per teeltbedrijf heel verschillend zijn. Zij werken doorgaans wel met een paar sensoren die een indicatie geven van het vochtgehalte in de pot, maar gebruiken die vooral om hun eigen strategie te ondersteunen. Vaak gieten zij ’s ochtends, om zodoende ook een goede RV op te bouwen. Het aantal keren water geven varieert per teler en per seizoen, van één keer tot twee keer per dag.
Dit jaar is in een afdeling van het Delphy Improvement Centre onderzoek gedaan naar gecontroleerde watergift in potplanten. Daarbij zijn twee behandelingen uitgevoerd, namelijk handmatig watergeven en sturen op basis van sensoren. Onderzoeker Tristan Marcal Balk, Hans Verhagen van RHP en Freek Jansen van kwekerij Loek Jansen, gespecialiseerd in de teelt van ficus, perk- en kuipplanten, doen verslag.
Gedrag vastleggen
Gekozen is voor Ficus benjamina ‘Danielle’, omdat dit gewas een duidelijke respons geeft op watergeven, af te lezen aan de lengte van de internodiën en bladafsplitsing. In de proef is één potgrondmengsel opgenomen. Dit mengsel had een luchtige structuur zodat er geen problemen met zuurstofgebrek rond de wortels zouden ontstaan.
In de potten is een groot aantal sensoren aangebracht. Marcal Balk: “Een verticale sensor om het watergehalte te sturen en twee horizontale sensoren – onderin de pot en 2 cm onder de bovenrand – om het proces rond waterverdeling te volgen.”
Vooraf werd samen met telers het watergehalte, waarbij water werd gegeven, gesteld op 36%. Dit op basis van de eerste teeltweken. Verhagen: “Dat is natuurlijk een aanname. In feite kennen we de optimale waardes nog niet. In deze proef leggen we wel een bepaald gedrag vast. Je kunt planten op vele manieren telen en ieder potgrondmengsel heeft eigen karakteristieken. Maar we moesten natuurlijk ergens beginnen.”
Aanpassingen
Vervolgens kreeg de teeltman van de afdeling als opdracht om zijn deel van de proef op basis van telerservaring water te geven. Het andere deel van de proef is aangestuurd met de sensoren. Al snel volgden er twee aanpassingen van de strategie. De teeltman, die niet op de hoogte was van de watergiften in het deel met sensoren, ging natter telen. De grenswaarde in het deel met sensoren werd bijgesteld van 36% naar 41%. Dit alles gebeurde op basis van waarnemingen en discussie met de begeleidingscommissie.
Freek Jansen vond het interessant wat er gebeurde, want de proef gaf echte verschillen te zien. “Het vastleggen van watergeefgedrag via de sensoren geeft ondersteuning bij onze beslissingen. Aan de ene kant geeft het meer grip op de teelt. Aan de andere kant ontstaan er meer uitdagingen.”
Verzamelen data
En dat is precies wat er gebeurde. Het onderzoek vraagt als het ware om vervolgstappen. Hoe werkt dit systeem bijvoorbeeld in gewassen die erg droogtestress gevoelig zijn, zoals cyclaam of potchrysant? En valt op deze manier ook meer te zeggen over een juiste match tussen potgrondmengsel en teelt? Vooralsnog denken de proefnemers dat sensoren het watergeven nog niet over zullen nemen van de teler, maar de verzamelde data levert al veel informatie op. Wellicht is er in de toekomst ook een koppeling te maken tussen klimaat en watergift.
Jansen: “Misschien levert deze ontwikkeling op dat we straks minder water kunnen gebruiken en niet doelloos water rond pompen. Dat geeft zeker een besparing op meststoffen en de hoeveelheid water die moet worden gerecirculeerd en ontsmet.”
Over een vervolg op deze eerste aanzet denkt de BCO nog na. Partners in dit project zijn Horticoop, Wireless Value, RHP, Delphy team Potplanten, Glastuinbouw Waterproof, stichting Prgogrammafonds Glastuinbouw en de teeltbedrijven Esperit Plants, Fikona en Loek Jansen en Zwethlande.
Tekst en foto’s: Pieternel van Velden.
