Zo’n anderhalf jaar geleden wilde rozenvermeerderaar Schreurs de bedrijfshygiëne en kwaliteitsborging naar een hoger niveau tillen. Naast het opzetten van een eigen moerplantenbestand werd een nieuwe spuitmethode gezocht voor pas gestoken stekken. Dit leidde tot een innovatieve spuittechniek, die zowel effectief is als efficiënt. Hij leent zich bij uitstek voor stekken en lage, compacte gewassen op rolcontainers.
Peter Schreurs blikt tevreden terug op het upgraden van het hygiëne- en kwaliteitsprogramma. De bedrijfsprocessen en werkwijzen rond ziektepreventie en bedrijfshygiëne zijn opnieuw tegen het licht gehouden en op meerdere punten aangepast. “Er zitten veel aspecten aan vast, zoals het tijdelijk isoleren plus testen van uitgangsmateriaal dat het bedrijf binnenkomt, het ontsmetten van Deense karren en het aanscherpen van bepaalde werkroutines”, zegt hij.
Eén van de maatregelen die de kans op infecties verkleint, is het in eigen huis vermeerderen van de rozengewassen. “Voorheen kochten we het uitgangsmateriaal in bij rozentelers”, licht Schreurs toe. “Dat geeft geen scherp zicht op de gezondheidsstatus van het plantmateriaal, met alle risico’s van dien. We zijn dus begonnen met het uitbreiden van het moerplantenbestand op onze hoofdvestiging in De Kwakel. Nu vinden zowel de vermeerdering als de opkweek plaats in gescheiden afdelingen op één locatie.”
Gewasbescherming optimaliseren
Daarnaast wilde de rozenvermeerderaar de gewasbescherming tijdens de opkweek optimaliseren. “Wij doen er alles aan om de stekken perfect op te kweken en het plantmateriaal schoon af te leveren bij de klant. Veiligheid voor mens, dier en gewas staat voorop en we proberen het middelenverbruik waar mogelijk te beperken.”
De eerste behandeling vindt al direct na het steksteken plaats. Tot medio vorig jaar gebeurde dat altijd in de kas met normale spuitapparatuur. Ondanks alle zorgvuldigheid die de medewerkers daarbij in acht namen, lukte het niet altijd om alle gewasdelen met de spuitvloeistof te raken. Schreurs richtte zich daarom tot Theo Straathof van Micothon Spuittechniek met de vraag of hij een betere methode voorhanden had.
Nieuwe techniek wenselijk
“Een betere spuittechniek had ik niet op de plank liggen”, zegt Straathof. “Wij maken overwegend systemen voor productiebedrijven. Daar heb je vaak te maken met dichte gewassen en een flinke afstand tussen spuitapparatuur en gewas. Luchtondersteuning is dan een standaard hulpmiddel om de spuitvloeistof diep in het gewas te krijgen en een zo goed mogelijke gewasbedekking te verkrijgen. Voor jong stekmateriaal is een dergelijke methode te robuust.”
Er was een fundamenteel andere techniek nodig. Straathof dacht aan de elektrostatische spuittechniek waarmee hij in het verleden had geëxperimenteerd. Daarmee is een heel fijne spuitnevel te realiseren van elektrisch geladen microdruppeltjes, die zich perfect aan alle gewasdelen hechten. Vanwege het geringe doordringende vermogen van de nevel zag Micothon er destijds vanaf om deze techniek door te ontwikkelen voor de glastuinbouw.
“Voor rozenstekjes is dat geen bezwaar, want die zijn nog geen 10 cm hoog”, vervolgt de spuittechnicus. “Het leek reëel om volgens dit principe een systeem voor de rozenvermeerderaar te ontwikkelen.”
Ontwikkelingsproces
Straathof hervatte de ontwikkeling van zijn elektrostatische spuittechniek. In eerste instantie richtte hij zich op de ontwikkeling van een nozzle die een nevel kon produceren met fijne, elektrisch geladen druppeltjes. Het was een hele puzzel om spuitvloeistof, elektrische spanning – geleverd door een ingebouwde bougie – en lucht op het juiste moment en in de juiste verhoudingen met elkaar in contact te brengen. Luchtondersteuning is nodig om een werveling te creëren die de nevel tussen het gewas brengt. De elektrische lading zorgt vervolgens voor de homogene verdeling en hechting aan alle gewasdelen.
Straathof rekent op meer vraag naar de Micothon Topstart, zoals de spuitcabine nu heet. “Deze spuittechniek is bij uitstek geschikt voor lage gewassen op rolcontainers in combinatie met geautomatiseerde transportsystemen. Een aantal plantenkwekers en potplantentelers heeft al interesse getoond. Het pionierswerk is gedaan, maar dergelijke systemen blijven veel maatwerk vereisen.”
Volledig automatisch
Na enige tijd werd het juiste recept gevonden. Uitgebreide proeven met fluorescerend poeder lieten aan beide zijden een perfecte bladbedekking zien. Schreurs was onder de indruk, maar had nog niets waarmee hij kon werken.
“Deze techniek leent zich het beste voor geautomatiseerde toepassing in afgesloten ruimten”, vervolgt Straathof. “Dat vroeg om een afsluitbare spuitcabine waar de containers doorheen kunnen rollen. Bovendien moesten we deze integreren in het bestaande interne transportsysteem.”
De basisbespuiting van de rozenstekjes bestaat uit een tankmix van meerdere middelen. De spuitvloeistof wordt in het reservoir gekoeld en in beweging gehouden om ontmenging te voorkomen. Iedere avond na gebruik worden de leidingen en de cabine van binnen door- en uitgespoeld. Voordat behandelde containers de cabine verlaten, wordt deze eerst dertig seconden geventileerd via een actief koolstof filter om uitstoot naar het milieu tot een minimum te beperken De cabine heeft een eigen opvang- en afvoersysteem voor resten spuitvloeistof en spoelwater.
80% besparing
In november 2015 had Schreurs het eerste gesprek met zijn leverancier. In januari 2016 lag er een plan van aanpak en begin juni is de spuitcabine geïnstalleerd. “Het is een kostbaar apparaat, maar we zijn er bijzonder blij mee”, zegt hij tevreden. “In de eerste plaats vanwege het betere spuitresultaat, waardoor we in de kas minder problemen hebben met ziekten en plagen en daar minder hoeven te spuiten. Daarnaast is er door het geautomatiseerde proces minder arbeid nodig en gebruiken we minder spuitvloeistof.
Voor de basisbespuiting was vroeger 100 liter spuitvloeistof per 100 tafels nodig. Nu is dat 17,5 liter met een beter eindresultaat. “Daar teken ik wel bij aan dat de ziekte- en plaagdruk sowieso zijn afgenomen sinds we de rozen hier van eigen moederplanten vermeerderen. Feit blijft dat dit een fantastisch apparaat is.”
Samenvatting
Er is een innovatieve spuitcabine ontwikkeld die een fijne, elektrisch geladen spuitnevel produceert. Dit maakt het mogelijk om met een geringe hoeveelheid spuitoplossing een zeer homogene gewasbedekking en een goed bestrijdingsresultaat te realiseren. Vooralsnog is deze techniek alleen geschikt voor stekken, zaailingen en lage gewassen op rolcontainers.
Tekst en foto’s: Jan van Staalduinen
