Fabrikanten en tuinbouwtoeleveranciers hebben zich gestort op de ontwikkeling en de markt van plantversterkers. Een hele reeks producten op basis van stoffen van natuurlijke oorsprong, van micro-bacteriën tot hormonen, van schimmelpreparaten tot zeewier, van algen tot vetzuren, worden geprezen om hun weerbaarheidsverhogende werking. Een – voorlopig – overzicht.

Het planten- en dierenrijk herbergt een scala aan stoffen die behulpzaam kunnen zijn bij gewasbescherming. De leden van Artemis ontwikkelen middelen en systemen, waarbij de plant zo weerbaar wordt dat ziekten en plagen geen kans meer krijgen. Artemis is de branche- en belangenorganisatie voor biologische gewasbescherming. De organisatie bestaat uit producenten en distributeurs van biologische bestrijders, bestuivers en van gewasbescherming van natuurlijke oorsprong. De stoffen, c.q. producten, grijpen in op verschillende functies in de plantenfysiologie.

Afweereiwitten

Volgens Alwin Scholten, teeltadviseur en eigenaar van PlantoSys, zijn plantversterkers breed inzetbaar. PlantoSys verwerkt het planteigen afweerhormoon salicylzuur in haar producten. Elke plant maakt die van nature aan. Als de concentratie hoog genoeg is, begint de plant met het aanmaken van afweereiwitten die de groei van bacteriën, schimmels en virussen kunnen blokkeren. “Salicylzuur is zelf geen afweerstof, maar het zet de plant aan om afweereiwitten aan te maken”, zegt Scholten. “Maar dan moet de concentratie eerst wel een bepaald niveau in de plant bereiken. Door van buitenaf via bladbespuitingen of via de wortel salicylzuur toe te dienen, stijgt de concentratie in de plant. Stimulatie van het planteigen afweersysteem door toepassing van salicylzuur is een zeer effectieve manier gebleken om schimmel- en bacterieproblemen aan te pakken”, aldus Scholten. Het middel blijkt een goede werking te hebben op biotrofe schimmels, zoals echte meeldauw, valse meeldauw, Fusarium, roest, vruchtrot (Colletotrichum) en Alternaria. Ook de ontwikkeling van spint, witte vlieg en bladluizen wordt onderdrukt. Zolang er problemen te verwachten zijn, beveelt Scholten een wekelijkse gift aan. Het product SalicylPuur heeft een toelating als meststof. Ook andere producten van PlantoSys, met combinaties van microzilver en microkoper, worden als meststof op de markt gebracht. Scholten merkt een groeiende belangstelling vanuit de praktijk voor plantversterkende meststoffen. “Vier jaar geleden waren de reacties overwegend sceptisch, maar zeker de laatste twee jaar staat de sector er meer open voor.”

“Vier jaar geleden waren de reacties overwegend sceptisch, maar zeker de laatste twee jaar staat de sector er meer open voor.”

Wortelstelsel

De plantversterkers worden veelal als toevoeging aan de bodem, het substraat of tijdens het watergeven of de mestgift toegediend. De belangstelling van de praktijk voor bodem- en gewasstimulatoren groeit maar de indruk bestaat dat, zolang er nog chemische alternatieven voorhanden zijn, het niet de voorkeur heeft van de meerderheid. Tenminste dat denkt Aly Loes Vellema, van ECOstyle bv uit Appelscha. Onderzoekers van de WUR stellen evenwel dat plantversterkers de gewasbescherming (nog) niet volledig kunnen vervangen, maar er een aanvulling op zijn. ECOstyle richt zich op ‘ecologische verantwoorde’ meststoffen, bodemverbeteraars en gewasbeschermingsmiddelen. Ze is leverancier van de biostimulerende bodemverbeteraar Exsol P, een mengsel van verschillende soorten bacteriën. De Bacillus-combinatie heeft de eigenschap om organisch en mineraal gebonden fosfaten vrij te maken uit de bodem waardoor het wortelstelsel zich beter ontwikkelt en de plant in staat is water en voedingsstoffen beter op te nemen, waardoor de plantweerbaarheid wordt verhoogd. ECOstyle is volop bezig met de ontwikkeling van plantversterkende middelen, maar details geeft Vellema niet prijs.

Fotosynthese

Ook op het niveau van de fotosynthese zijn plantversterkers op de markt. Het voedingssupplement Pentakeep is een vloeibare stikstofmeststof dat 5-Aminolevulinezuur bevat. Door extra toediening aan de plant gaat de fotosynthese langer door, en daarmee de aanmaak van suikers en droge stof. Dit stelt Cor den Hertog van Pentagrow, importeur en distributeur van dit uit Japan afkomstige product. Hij heeft al vijftien jaar ervaring met toepassing van deze stof in de glastuinbouw. Uit onderzoeken en testen is vast komen te staan dat het gewas vitaler en weerbaarder wordt door toepassing van dit product. “Uit proeven en ook uit de praktijk is gebleken dat gewassen minder vatbaar zijn voor meeldauw”, geeft hij als voorbeeld. “Als je het goed toedient, heb je 100% resultaat.” 5-Aminolevulinezuur (5-ALA) komt van nature in planten voor. De stof wordt door de plant zelf aangemaakt, maar de aanmaak wordt beperkt door de snelheid van de stofwisseling. Door een extra gift met Pentakeep wordt de stofwisseling versneld. Voor planten is 5-Aminolevulinezuur essentieel voor de vorming van bladgroen. Daarnaast maakt de plant meer suikers aan en vergroot het de opnamesnelheid van meststoffen. Het resulteert in een betere groei, een hogere productie en een sterker gewas. Den Hertog bevestigt dat Pentakeep een NPK-meststof is en noemt het jammer dat het (nog) niet volledig biologisch is. Het bedrijf streeft naar een volledig biologische variant van Pentakeep.

Bodemweerbaarheid

In het rijtje van belangrijkste disciplines zet Koppert Biological Systems ‘weerbaar telen met Natugro’ bovenaan. De internationaal marktleider van producten voor biologische gewasbescherming, heeft zich voor de activiteiten op het gebied van weerbaarheid aangesloten bij EBIC, een internationaal platform van bedrijven die zich bezighouden met het bevorderen van de biostimulerende industrie in het streven naar een duurzame land- en tuinbouw.

Koppert is ervan overtuigd dat bodemweerbaarheid de sleutel is tot een gezonde en vitale plant.

Koppert is ervan overtuigd dat bodemweerbaarheid de sleutel is tot een gezonde en vitale plant. Met een systeem dat bestaat uit verschillende producten, bodemanalyses en advies, biedt Koppert een totaalbenadering onder de naam NatuGro. De producten die onderdeel zijn van het NatuGro-systeem staan niet op zichzelf, maar vormen een integrale benadering. Een systeem dat de biodiversiteit van het groeimedium verhoogt  en het ziektewerend vermogen van de plant vergroot. Een gezond en evenwichtig bodemleven is hierbij cruciaal. Ziekteverwekkende schimmels en bacteriën krijgen veel minder kans om toe te slaan, omdat ze beconcurreerd of aangevallen worden door de verschillende groepen nuttige organismen in het wortelmilieu. Een van de bekendste producten is Trianum. Een biologische plantversterker met sporen van de schimmel Trichoderma harzianum T-22. Het verhoogt de algehele weerbaarheid van de plant tegen diverse bodemschimmels en heeft daarnaast een plantversterkende werking.  Andere producten in het NatuGro systeem worden gebruikt tijdens de opkweek, voor het stimuleren van de wortelgroei en wortelkwaliteit of ter verbetering van de fotosynthese.

Ook andere multinationals zoals Syngenta, BASF, Bayer Crop Science en Monsanto manifesteren zich op de markt van plantweerbaarheidsbevorderende middelen en producten. Syngenta heeft bijvoorbeeld de biostimulant Hicure, BASF heeft Becker Underwood overgenomen, gespecialiseerd in biologische zaadbehandeling. Bayer heeft toelating aangevraagd en gekregen voor het ‘groene’ middel Serenade en Monsanto ontwikkelt middelen via dochterbedrijf BioDirect.

Plantversterkers

Ook het Lierse bedrijf Biobest, dochterbedrijf van Biobest NV uit België, begeeft zich sinds kort op de markt van plantversterkende middelen. Recent heeft Biobest een aantal producten aan het assortiment toegevoegd die een plantversterkende werking hebben. Een van die middelen is Greenstim, waarvan Biobest zegt dat het het transport van bepaalde voedingselementen verbetert. Dat heeft volgens de leverancier een positief effect op de vruchtkwaliteit en -houdbaarheid. Ook de schimmelpreparaten Prestop en Preferal zijn onderdeel van het leveringspakket van biologische middelen. Zo heeft Prestop een bestrijdende werking op Botrytis in diverse gewassen. In de toekomst wordt het leveringspakket verder uitgebreid, verwacht Bart Sosef, directeur van Biobest Nederland. Hij noemt in dit verband de schimmel Trichoderma die actief is in het wortelmilieu.

Biobest ontwikkelt zich van een producent, c.q. leverancier van uitsluitend ‘macrobials’ naar een die daarnaast ook actief is in ‘microbials’. Onder ‘macrobials’ verstaat Biobest nuttige insecten en bestuivers. Bij microbials gaat het onder andere om schimmelpreparaten die een directe werking hebben op plaaginsecten. Sosef noemt in dit verband het middel Preferal. Bij de ontwikkeling van de producten zoekt Biobest de samenwerking op met partners, terwijl voor de vermarkting de nadruk ligt op begeleiding en advisering. “Biobest wil dus alleen producten op de markt brengen die hun claim qua werkzaamheid kunnen waarmaken”, benadrukt de Biobest-directeur.

Tekst: Tuinbouwteksten.nl/Suzan Crooijmans. Foto’s: Fotostudio GJ Vlekke, GAPS Photography.

Download het complete dossier, met een overzicht van de belangrijkste fabrikanten en toeleveranciers van plantversterkers (7 pagina’s, pdf).
Download