Gebruikers van het Groeimodel Gerbera hebben daar de afgelopen winter profijt van gehad. De digital twin hielp hen het effect te voorspellen van bijvoorbeeld minder lichtinzet en lagere temperaturen. Bij EveryD Flowers pakte dat goed uit. Teeltmanager Hen Groenewegen: “Met minder energie in het najaar, piekte de productie toch net voor Valentijn. En de kwaliteit was prima.”
Het Groeimodel Gerbera is een online tool die berekent wat de invloed zal zijn van bepaalde maatregelen op de groei en kwaliteit van het gewas. Het kijkt daarbij naar de inzet van licht, temperatuur, CO2, luchtvochtigheid en daglengte. Op basis van het ‘als dit, dan dat’-principe, laat het model zien wat er gebeurt als je bijvoorbeeld een graadje lager verwarmt of de daglengte opvoert van zeven naar tien uur. EveryD Flowers was één van de eerste gebruikers toen er in 2021 een pilot mee startte. Inmiddels is het een commerciële tool die door een kwart van de gerberatelers wordt gebruikt.
Energiemodule geoptimaliseerd
Bij de introductie waren energiescenario’s niet de belangrijkste reden om er mee aan de slag te gaan. Inmiddels is de energiemodule misschien wel het populairste onderdeel. Gerberateler Hen Groenewegen: “Onbelichte scenario’s doorrekenen was iets waar het model in het begin nog niet optimaal mee om kon gaan; onbelichte scenario’s waren toen nog geen issue. Tijdens de winter is dat onderdeel geoptimaliseerd. Zelf hebben we het model afgelopen winter gebruikt om meer houvast te krijgen bij beslissingen over energiebesparing. Op alle locaties hebben we tot oudjaar niet of minimaal belicht met LED en SON-T. Pas na Nieuwjaar gingen alle lampen aan. De kwaliteit verbeterde toen snel, de groei ook. We piekten net op tijd voor Valentijn, in aantallen en in kwaliteit.” Zo was dat ook ongeveer voorspeld.
Graadje lager
Met op alle drie de locaties WKK’s en op twee locaties aardwarmte, was het besparen op gas voor EveryD Flowers geen halszaak. Toch heeft het ook daar de kosten kunnen terugbrengen door in het najaar de temperatuur een graadje lager in te stellen. Dat ging zo goed, dat het bedrijf er komend najaar nog een stapje verder in gaat. Het is best spannend om aan de knoppen te draaien op basis van een algoritme, geeft Groenwegen toe. “Het zijn natuurlijk indicaties, 100 procent zeker zijn voorspellingen nooit. Uiteindelijk heeft het goed uitgepakt, dus dat schept vertrouwen. Maar het neemt niet weg dat je ook altijd je gezonde verstand en ervaring moet blijven inbrengen.”
Steeds slimmer
Elke maand wisselen de gebruikers hun ervaringen uit. En ondertussen wordt het model ook steeds slimmer. Door de verrijking met data uit eerder toegepaste scenario’s en de aanvulling met resultaten uit nieuw onderzoek en proeven in de gerberateelt. “Het is een dynamisch model, het is nooit af,” zegt Groenewegen.
Gewasregistratie
Om te kunnen werken met het model voert EveryD Flowers wekelijks de gewasregistratie in en is er een koppeling met LetsGrow. “Gewasregistratie deden we al elke week. We zijn hier dus niet veel meer tijd aan kwijt, behalve voor het invoeren en analyseren van de scenario’s. Maar we krijgen daar veel voor terug. We gaan komend najaar het model ook inzetten om berekeningen los te laten op de mogelijkheden van verschillende daglengtes. Dat kan door een paar uur extra te belichten, maar ook door tijdens de gebruikelijke daglengte meer licht in te zetten. Teelttechnisch maakt dat misschien geen verschil, maar het kan een positief effect hebben op de energiehuishouding. Het gaat uiteindelijk om de juiste balans tussen een optimaal gewas en de efficiënte inzet van energie.”
Tekst: Astrid Zoumpoulis, beeld Fotostudio G.J. Vlekke
