Bij recirculatie kunnen reinigings- en ontsmettingsmiddelen ophopen in het watersysteem. Uit eerste testen met de zogenaamde fytotox-kit blijkt dat reinigingsmiddelen tot groeischade kunnen leiden. Voor beide soorten middelen is het onderzoek nog gaande.

De testen vinden plaats onder leiding van Ineke Stijger en Erik van Os van Wageningen University & Research. Vorig jaar hebben ze een gevoelige methode ontwikkeld om snel het effect van verschillende concentraties middelen te kunnen onderzoeken. Deze fytotox-kit bestaat uit een cassette gevuld met vloeipapier, waarop zaden van testplanten kiemen. Het vloeipapier wordt bevochtigd met gietwater waarin de betreffende stof zit. Daarna bekijken de onderzoekers of de groeiende kiemplanten schade ondervinden.

Reinigingsmiddelen vaak heel zuur en/of zout

Van Os: “Reinigingsmiddelen waarmee je oppervlakten schoonmaakt, gaven duidelijk schade. Deze middelen zijn niet bedoeld om in het water terecht te komen en uit de test blijkt dat dat ook niet moet gebeuren. Ze zijn heel zuur en/of zout. Ten opzichte van praktijkconcentraties moesten we ze sterk verdunnen om tot goede testen te komen. En dan nog zie je schade.”
Deze eerste testen hebben plaatsgevonden in november en december. Er volgen nog twee rondes.

Verschillende effecten

Bij de ontsmettingsmiddelen, die je toevoegt aan de voedingsoplossing om leidingwerk schoon te houden of biofilm te verwijderen, was er duidelijk een ander beeld. Voorbeelden zijn choorbleekloog, chloordioxide, waterstofperoxide en ozon. De onderzoekers hebben producten van verschillende leveranciers getest in oplopende concentraties. “De tweede testronde is nu gaande. We zien verschillen, ook tussen verschillende producten met dezelfde werkzame stof, maar kunnen nu nog geen uitspraken doen”, vertelt hij.

Mogelijk ook positieve effecten

De focus ligt niet alleen op mogelijk negatieve effecten maar ook op positieve. “Met ozon breng je zuurstof in het water; dat zou mogelijk tot groeibevordering kunnen leiden”, geeft hij aan. Pas als alle testrondes zijn afgerond en de resultaten met de leveranciers van de middelen kortgesloten, zijn er definitieve uitspraken te doen.
De testen zijn onderdeel van het project ‘Voorkomen en bestrijden emissies kasteelten II’, werkpakket 3: ‘Invloed toegevoegde producten op waterkwaliteit’. Ze worden uitgevoerd samen met Agrozone en gefinancierd vanuit de Topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen met medefinanciering vanuit de Stichting Kennis in je Kas (KijK).

Tekst: Tijs Kierkels