Tussen 2000 en 2015 is het aantal rozenbedrijven in Nederland afgenomen van 770 naar 120. Het rozenareaal is in dezelfde periode gereduceerd van 930 hectare tot 280 hectare, blijkt uit cijfers van het CBS. Oorzaak is de concurrentie uit het buitenland, meldt het Financieel Dagblad vandaag. De overblijvers zoeken het in bijzondere soorten, goede kwaliteit en innovatie.
Ook dit jaar gaat de sanering van de Nederlandse rozenteelt door. In september staakte rozenkweker Rosa Natura in Honselersdijk zijn werkzaamheden. Het bedrijf van 8,5 hectare is verkocht aan kwekerij Overgaag uit De Lier. De komende maanden wordt het bedrijf omgebouwd voor de teelt van rode paprika. De krimp in Nederland wordt opgevangen door import uit Afrika. Ongeveer 65% wordt geïmporteerd uit Kenia en Ethiopië, waar veel Nederlandse telers actief zijn. Overige Afrikaanse productielanden zijn Uganda, Zimbabwe, Zambia, Tanzania en Zuid-Afrika.
In Europa staat momenteel 1.700 hectare rozenteelt, blijkt uit cijfers van Royal FloraHolland. In Duitsland, Nederland, Spanje en Italië is er nog gemiddeld 200 hectare rozenteelt. Hoge energiekosten, regelgeving en de lage prijzen voor importrozen zijn van grote invloed op de productie. Rozenkwekers stoppen of stappen over op een ander gewas. De grootste afname vond plaats in Italië, waar de productie zo’n tien jaar geleden veel hoger was. Vanwege de lage prijzen van importrozen nam dit hard af. Vanwege de goede kwaliteit, vele variëteiten en innovatie zal de rozenteelt nooit helemaal verdwijnen uit Europa, denkt de bloemenveiling.
Kwaliteitsrozen
De rozenteelt in Nederland heeft het al jaren moeilijk. ‘Als Nederlandse rozenteler kun je het op kostprijs nooit winnen van buitenlandse producenten’, zegt commercieel directeur Stefan van Vuuren van rozenbedrijf Porta Nova in Waddinxveen in het FD. ‘Energie en arbeid zijn in Nederland altijd veel duurder.’ Zijn bedrijf koos tien jaar geleden voor een krachtenbundeling en voor de productie van één soort roos. Het bedrijf kweekt jaarlijks 30 miljoen stelen Red Naomi en is daarmee de grootste rozenkweker van die soort ter wereld.
Kleine rozen zijn in Nederland niet meer te kweken. Veel ondernemers kozen daarom voor de productie van grootbloemige rozen met bijzondere eigenschappen. Maar ook op die kwaliteitsrozen heeft Nederland zeker geen monopolie. In Noord-Spanje bijvoorbeeld start binnenkort de productie van de grootste rozenkwekerij van Europa. Voor €50 miljoen is in de provincie Soria ten noorden van Madrid een kassencomplex gebouwd van ruim 14 hectare, voor de hoogwaardige soort Red Naomi. Dalsem bouwde de hightech kas met diffuus glas en een poothoogte van 6 meter. Topkwaliteit is het streven. De rozenkwekerij ligt klimatologisch gunstig, op 1.030 meter boven de zeespiegel, met niet al te warme nachten. Het project van de Spaanse ondernemer Luis Corella Arroquia gaat naar verwachting jaarlijks 40 miljoen stelen produceren. Aleia Roses is lid van FloraHolland; de geoogste bloemen zullen in gekoelde trucks in 20 uur naar Aalsmeer worden vervoerd.
Die schaalvergroting trekt ook een nieuw type aandeelhouder. Twee jaar geleden werd Afriflora in Ethiopië, in handen van een Nederlandse rozenteler, gekocht door een private equity-bedrijf. Het Amerikaanse KKR nam voor een bedrag van naar schatting $200 miljoen een meerderheidsbelang in het bedrijf van de familie Barnhoorn. De nieuwe eigenaar zet vol in op schaalvergroting. In 2017 zal de totale oppervlakte van de rozenkwekerijen uit zo’n 525 hectare bestaan, hetgeen te vergelijken is met ruim 1.000 voetbalvelden. Een uitbreiding met 175 hectare. Daarnaast wordt 140 hectare kassen gebouwd voor verhuur aan buitenlandse kwekers, die in Ethiopië een bedrijf willen beginnen.
Perspectief
Wat de recente sociale onrust in Ethiopië en de bestorming van enkele kwekerijen zullen betekenen voor de sierteeltsector is nog onduidelijk. Maar voor Rosa Natura is het afgelopen. Het bedrijf heeft elf jaar Red Naomi’s gekweekt in Nederland. Acht jaren geleden werd het bedrijf nog uitgebreid met vier hectare. Na enkele tegenvallers kwam het bedrijf grotendeels in handen van zijn bank ING.
Rosa Natura laat aan zijn relaties weten dat ‘de teelt van grootbloemige rozen midden in een woongebied uiterst ongewis is’. Volgens ondernemer Aad Roodenburg was er geen perspectief voor de lange termijn. Toen een grote paprikateler een bod deed op de grond en de opstallen van Rosa Natura, was het lot van de kwekerij bezegeld. Ondanks de problemen, denkt Roodenburg niet dat het gedaan is met de rozenproductie in Nederland. ‘Specialisten kunnen hier nog steeds goed verdienen. En ik sluit niet uit dat ook ik nog weer een keer in rozen stap. Als de sterren goed staan.’
Bronnen: FD/FloraHolland/Aleia Roses/Afriflora. Foto: Mickey Vissers.
