Komkommerkwekerij V.O.F Reijm & Zn. uit Zevenhuizen beproefde in 2022 een nieuw, meetsysteem dat de watergift, drain en verdamping realtime registreert. Het helpt de teler om de watergift nauwkeuriger aan te sturen en het bespaart tijd. “Zo is het prettig telen”, zegt teler Jan Reijm na acht maanden.
“Ik krijg meer en actuelere informatie en kan daardoor beter onderbouwde keuzes maken. Dat scheelt veel handmatig correctiewerk, waardoor ik meer tijd heb voor andere zaken” vertelt de komkommerteler.
Het meetsysteem dat Jan Reijm van maart tot aan de teeltwisseling als eerste teler in gebruik had, draagt de naam Priva Irrigation Measurement. Het bestaat uit een apparaat dat in verbinding staat met de klimaatcomputer. het is een frame op poten, voorzien van een rvs plaat met weegcellen waarop enkele substraatmatten rusten, een drainreservoir met weegunit (eveneens een weegcel), een EC-meter en desgewenst een pH-meter. Deze laatste is optioneel. Via de cloud staat de meetunit in verbinding met de procescomputer en stuurprogrammatuur, die ook via de smartphone toegankelijk zijn.
“Met dit systeem krijgt de gebruiker realtime nauwkeurig inzicht in belangrijke parameters voor de watergeefstrategie en de wortelomgeving, zoals het verloop van het watergehalte in de mat, de hoeveelheid drain en het EC en pH-verloop”, licht product engineer Sanne van der Kraan toe.
Inzicht in matgewicht
Jan Reijm voelde er wel voor om het systeem te beproeven op de nieuwe, 11 ha grote tuin van de vennootschap in Zevenhuizen, die in 2021 in gebruik is genomen. In dat eerste jaar hield hij de vinger aan de pols van het wortelmilieu met alleen matsensoren. “Die geven een redelijk beeld van het watergehalte, de temperatuur en de EC in de mat. Voor een nauwkeuriger inzicht wil ik ook graag weten, liefst realtime, wat het matgewicht is. Het verzoek van de toeleverancier om mee te werken aan een praktijkproef kwam dus eigenlijk als geroepen.”
“Het nieuwe meetsysteem is uitgebreider en moderner dan onze GroScale weegschaal en daarmee een waardige opvolger”, vult Van der Kraan aan. “We hebben hier in maart twee units geïnstalleerd om te zien of alles werkt zoals we het graag zouden willen. In de eerste maanden zijn de hard- en software nog wat verfijnd, maar eigenlijk draaide het systeem vanaf het begin zonder mankeren.”
Schermen op verdamping
“Wij zijn er blij mee”, bevestigt de teler. “Op basis van het gewichtsverloop wordt ook de verdamping berekend, gecorrigeerd voor oogst- en gewashandelingen. Je ziet die lijn stijgen zodra de lampen aan gaan. Ik heb mijn schermstrategie er op afgestemd en dat ging prima. Je ziet ook snel wanneer het verzadigingsgewicht is bereikt en de mat begint te draineren. Nu ik dergelijke informatie direct kreeg voorgeschoteld, kon ik de aansturing van de watergift goed onderbouwd aanscherpen. Het stuurprogramma biedt tal van instelmogelijkheden, die nu beter in de pas lopen met de gewasactiviteit.”
Nooit te veel water
Sinds het nieuwe meetsysteem operationeel is, zegt Reijm nooit meer te veel water te geven. In het verleden kwam dat af en toe voor, waardoor hij handmatig moest corrigeren. “Idem als het watergehalte toch eens te ver terugliep”, vervolgt hij. “Ik zat vaak op mijn telefoon te kijken om de boel in de gaten te houden en zaken bij te stellen. Met dit nieuwe systeem heb ik die neiging minder, omdat het niet nodig is. Het duurde even voordat ik dat aandurfde, maar nu ik er aan gewend ben, geeft dat wel veel rust.”
Op de vraag of het nauwkeurige meetsysteem hem productiewinst oplevert, antwoordt de ondernemer: “Die indruk heb ik niet. Het zal ook zeker niet minder zijn, want hoe beter de watergift en de bemesting aansluiten op de behoefte van het gewas, des te beter het groeit. De grootste voordelen die ik ervaar, zijn de aanvullende informatie die het mij geeft om de watergift goed te sturen, de actualiteit van die informatie en het feit dat ik minder hoef bij te sturen.”
Nieuwe matsensoren
Het gesprek met de gebruiker van het eerste uur vindt plaats tijdens de teeltwisseling. We kunnen de meetunits dus niet aan het werk zien, maar begin januari worden ze weer in bedrijf gesteld. “Het worden er dan gelijk vier, want twee meetunits vind ik te weinig voor deze tuin”, merkt de gedreven ondernemer op. “Ik denk er ook over om nieuwe matsensoren aan te schaffen die geïntegreerd kunnen worden in dezelfde software-omgeving, want daarmee sturen we het klimaat en de teelt op deze locatie aan. We kunnen weliswaar steeds meer meten, maar het is een hele opgave om het voor de gebruiker overzichtelijk te houden.”
“Onze matsensoren passen naadloos in deze systematiek”, merkt Van der Kraan op. “Wat misschien ook nuttig is om te weten, is dat dit systeem zijn eigen wifi-signaal opwekt. Het is daardoor niet gevoelig voor storingen van de bedrijfswifi. Zolang de stroomvoorziening intact blijft, geldt hetzelfde voor de datatransmissie naar de klimaatcomputer.”
Marktrijp
Was deze praktijkproef met twee units voldoende om vast te stellen dat het meetsysteem nu marktrijp is? “We hebben uiteraard intensief in eigen beheer en op andere plaatsen getest, dus qua techniek is het een prima systeem”, zegt de productengineer.
En is Reijm er zo tevreden over dat hij het ook op de paprikatuin van 8 hectare gaat gebruiken? “We zouden het graag willen, maar ik ben bang dat het daar nog niet gaat werken”, zegt de teler. “Die tuin draait namelijk op een computersysteem van een andere leverancier.”
Tekst en beeld: Jan van Staalduinen en Michel Heerkens
