De glastuinbouw streeft naar een fossielvrije toekomst in 2040, waardoor CO₂ een stuk schaarser en duurder zal worden. Dit vergroot de noodzaak om efficiënter om te gaan met de beschikbare CO₂, met name in het voorjaar, zomer en herfst wanneer er veel wordt geventileerd. De CO₂-concentratie in kassen wordt namelijk beïnvloed door ventilatie, dosering en gewasopname. Dit is een studie naar technieken om de ventilatievoud te verhogen met als doel om CO₂ te besparen.
Om zonder CO₂-dosering een concentratie van 380 ppm te bereiken, is een ventilatievoud van 16-26 keer per uur nodig, afhankelijk van de lichtintensiteit. Met CO₂-dosering van 30 kg per ha per uur kunnen lagere ventilatievouden volstaan. Bij een dosering van 60 kg per ha per uur blijft de CO₂ concentratie in de kas altijd boven de 380 ppm.
Ventilatievouden van 7-10 keer per uur technisch haalbaar
Bij gemiddeld weer kan een natuurlijk ventilatievoud van 10 keer per uur gerealiseerd worden als de luchtramen volledig open staan. Een natuurlijk ventilatievoud van 5 keer per uur komt vaker voor. Om dit verder te verhogen, zal dus gebruik gemaakt moeten worden van aanvullende technieken. De vraag is echter of deze technieken beschikbaar zijn en of het rendabel is om in dergelijke technieken te investeren. Daarom hebben gesprekken plaatsgevonden met verschillende partijen om bovenstaande vragen helder te krijgen.
Uit deze gesprekken bleek dat ventilatievouden van 7-10 keer per uur technisch haalbaar zouden moeten zijn. Door de inzet van deze techniek, in combinatie met natuurlijke ventilatie, zou een ventilatievoud van 12-15 keer per uur haalbaar moeten zijn. Berekeningen van PlantLighting hebben aangetoond dat dergelijke ventilatievouden niet voldoende zijn om geen CO₂ meer te hoeven doseren. Er is nog altijd een dosering van 30 kg per ha per uur nodig om een CO₂ concentratie van 380 ppm in de kas te kunnen handhaven.
Doseren tot 380-400 ppm is economisch voordeliger
Aangezien CO₂-dosering, ondanks de inzet van techniek, nog altijd nodig zal zijn, is het de vraag of het rendabel is om te investeren in techniek of dat beter zuinig en efficiënt omgegaan kan worden met de CO₂-dosering. Een proef toonde aan dat een dosering van 8 kg CO₂ per m2 per jaar volstaat voor de komkommerproductie bij 400 ppm.
Aangezien het investeren in techniek om het ventilatievoud te verhogen circa € 50 per m2 kost (uitbreiding van het Air&Energy systeem), is het zelfs bij hoge CO₂-prijzen, economisch voordeliger om te doseren tot 380-400 ppm. Daarnaast kunnen telers in de zomer productieverlies accepteren als gevolg van lagere dosering gezien de lage productprijzen.
Deze consultancy is uitgevoerd door Botany en gefinancierd en gecoördineerd door Kas als Energiebron, een innovatieprogramma van LVVN en Glastuinbouw Nederland. Mede mogelijk gemaakt door Kennis in je Kas (KijK). Het gehele eindrapport is hier te bekijken op de website van Kas als Energiebron.
Tekst: Dennis Medema
