Decennia terug werd de kwaliteit en oogstzekerheid van de land- en tuinbouwgewassen geborgd middels chemie. Tegenwoordig is de toepassing van geïntegreerde gewasbescherming, oftewel Integrated Pest Management (IPM) standaard. We werken zoveel mogelijk met niet-chemische maatregelen, biologische bestrijders en alleen waar noodzakelijk grijpen we preventief, dan wel ter correctie, in met gewasbeschermingsmiddelen. Op diverse plaatsen (Topsectoren T&U, Nationale Wetenschap Agenda, KNAW) ontstaat de vraag hoe te komen tot een verdere omslag.
Een kijkje naar de toekomst van ons droombeeld in 2025: Smart farming is zover doorontwikkeld, dat er voor preventie en bestrijding van ziekten, plagen en onkruiden geen negatieve effecten merkbaar zijn op de omgeving. Vitale bodems, weerbare gewassen en robuuste weerbare systemen, met inzet van biologie (schimmels, bacteriën, nuttige insecten) en toepassing van hightech (waaronder early warning-systemen en/of precisie-landbouw) dragen voor een groot deel bij aan plantgezondheid.
Onder robuuste, weerbare systemen verstaan we systemen die zo veel mogelijk uitgaan van natuurlijk evenwicht, minimale externe inputs, optimale kringlopen en benutting van het zelfregulerend vermogen van de natuur zonder ongewenste outputs. In ketenverband wordt transparant en flexibel ingespeeld op nieuwe eisen en wensen van de handel en maatschappij.
Het is positief dat de vraag naar duurzame productie hoog op de onderzoeksagenda staat. Om ons droombeeld te bereiken kan de wetenschap helpen door kennis over de natuur (ecologie) en daarin voorkomende eigenschappen (genetica) te combineren met kennis van het afweersysteem van de plant (fysiologie), zodat wij productie-ecosystemen kunnen ontwikkelen die veerkrachtig, economisch haalbaar en maatschappelijk geaccepteerd zijn. Dit leidt tot betere biodiversiteit, vergroening van gewasbescherming en milieuwinst.
In het proces van chemie naar ecologie gaat het om het steeds zoeken naar de juiste balans in chemie, technologie en ecologie om onze kwaliteit en oogstzekerheid te blijven garanderen.
Helma Verberkt
Innovatiemakelaar Plantgezondheid Topsector/TKI Tuinbouw
