Wat heeft een astronaut gemeen met een tomatenteler? Ze moeten allebei al hun grondstoffen hergebruiken, zegt onderzoeker Angelo Vermeulen in het AD. De Belgische bioloog geeft vanaf 19 januari college in het World Horti Centre. Tijdens zeven openbare kennissessies staat centraal wat de tuinbouw kan leren van de ruimtevaart.
Volgens Vermeulen is de werkwijze in de ruimte exact gelijk aan hoe we ook al op aarde én in de tuinbouw te werk zouden moeten gaan. “Het is simpelweg niet mogelijk om alles mee te nemen in de ruimte. Dus wat meegaat, moet worden hergebruikt. Het algemene antwoord op die vraag is dus: circulair denken.”
Circulaire kas
Ook de tuinbouw moet overstappen op een volledig gesloten ecosysteem, vindt Vermeulen. “Waarin bijvoorbeeld afvalwater gezuiverd wordt en als grondstof dient. Plantenresten worden omgezet in voedingsstoffen voor nieuwe planten en zonnewarmte dient als energiebron. Kortom een kas, waarin alles wordt hergebruikt, niets verloren gaat en de omgeving minimaal wordt belast. Net zoals wij in de ruimte te werk gaan.” Als het aan Vermeulen ligt, staat zo’n kas er over twintig jaar. “Het doel van mijn lessen is om een brug te slaan tussen de wetenschap en de dagelijkse praktijk. Er liggen genoeg concepten voor een circulaire kas klaar, maar in de praktijk zijn we er nog lang niet. Waar dat aan ligt? Gebrek aan kennis en het is allemaal nog te onduidelijk.”
Hergebruik water
Eén van de onderwerpen die Vermeulen aansnijdt tijdens zijn lezingen in het World Horti Centre is het gebruik van water. “Hergebruik van water is misschien wel het allerbelangrijkst in een omgeving als die van Mars. Je moet er heel zuinig mee omgaan, net als in de kas. Maar waterterugwinning of het recirculeren ervan is in de glastuinbouw nog niet de norm, al zijn er wel al heel wat kassen die water hergebruiken. Op termijn is het de bedoeling dat alle tuinders dit gaan doen. Water zal bijvoorbeeld steeds vaker als voedingsbodem dienen.”
Telen in de ruimte
Volgens de bioloog is er in de circulaire kas geen ruimte voor chemische gewasbeschermingsmiddelen. Ook moet de teler – net als een astronaut op Mars – rekening houden met de beperkte ruimte. “Dit wordt een deel van de toekomst van de tuinbouw: het kweken van gewassen in de stad zelf, met als gevolg een kortere productieketen. Hier is een directe vergelijking te maken met de infrastructuur die nodig is om op de maan of Mars planten te gaan kweken: optimaal gebruik van de beperkte beschikbare ruimte en een hoge graad van controleerbaarheid.”
Veredelingsbedrijf Rijk Zwaan heeft al zaden door NASA de ruimte in laten schieten, zodat kan worden onderzocht hoe zaad kiemt en planten groeien zonder zwaartekracht. Maar of we ooit echt in de ruimte gaan telen? “Jawel, geen twijfel mogelijk. En ook daarom is het goed om nu al onze systemen circulair te maken”, aldus Vermeulen.
Gratis aanmelden
Klik hier om u (gratis) aan te melden voor één van de lezingen.
Bron: AD/LTO Glaskracht. Foto: The New York Hall of Science/Wikimedia.
