De winter staat voor de deur en dat betekent dat de groei helemaal niet vanzelf gaat en kwaliteitsproblemen op de loer liggen. Gelukkig hebben we met assimilatielicht, buizen, schermen, actieve ontvochtiging en CO2 ook wel weer veel gereedschappen om een goed product neer te zetten.
Een ander belangrijk onderdeel voor een topkwaliteit in de winter is de watergift. Soms wordt vergeten dat water een hele belangrijke factor is voor een goede bodemstructuur. Juist in de winter kan de grond snel te nat zijn. Te natte grond bewerken na de oogst geeft structuurproblemen: de grond valt grof en er ontstaat makkelijk een moeilijk doordringbare freeslaag. Maar ook tijdens de teelt kost te veel water groei. Waar water zit kan weinig zuurstof zitten, zodat wortels verstikken als te veel poriën gevuld zijn. Aangezien de verdamping een stuk lager is, zitten bodemholtes langer vol water.
Voldoende bemesten
Maar uiteraard kun je zelfs in de winter te droog telen, wat zich meestal het eerst uit in droge stroken. Weinig gieten betekent ook: weinig bemesten. En dat kan onder het hoge lichtniveau, dat veel telers komende winter hebben, tot problemen leiden. De verdamping is dan wel veel lager dan in de zomer, maar de kilogram versproductie is soms maar een fractie minder. Dit betekent dat de opname van voedingselementen niet optimaal is. De EC van het gietwater moet dus zeker niet te laag zijn. Het geven van een organische voorraadbemesting is een goede optie.
Nog geen goede vochtsensor
Het is dus belangrijk om goed zicht te hebben op de vochttoestand in de grond. Al vele jaren wordt er gezocht naar een goede vochtsensor die continue en teelten achter elkaar accuraat meet. Helaas is dat nog zonder blijvend succes. Toch zijn er op dit vlak nog steeds nieuwe ontwikkelingen, waardoor er mogelijk op korte termijn een doorbraak volgt, zodat is te bepalen wanneer en hoeveel je als teler moet gieten.
Verdamping berekenen
Een andere methode voor het bepalen van de waterbehoefte van het gewas is het berekenen van de verdamping. Hiervoor zijn al heel lang geleden modellen gemaakt die momenteel onder andere worden gebruikt in de door WUR ontworpen virtuele lysimeter, waarin ook de bodemeigenschappen worden meegenomen.
Hoe gelijkmatiger het gietsysteem, hoe meer je de gietbeurten moet afstemmen op de berekende verdamping. Dit kan ervoor zorgen dat je in de winter niet te nat gaat telen. Bovendien is het mogelijk dat je dit als gereedschap kunt gebruiken als we in 2027 emissieloos moeten telen in verband met de kaderrichtlijn water.
Energie-input berekenen
Uiteindelijk moet de verdamping dus het gietregime bepalen. Verdamping is afhankelijk van de energie-input en de luchtbeweging. De energie-input is een optelling van de buitenstraling, de assimilatiebelichting en de warmte-input via de buizen. De laatste twee zijn in de winter natuurlijk de maatgevende factoren. In QMS Chrysant is het sinds kort mogelijk om deze totale energie-input per plantvak te berekenen en dit uit te zetten ten opzichte van de watergift. Zo berekent het programma een watergift per energie-eenheid (megajoule/m²) en kun je naar een watergift per megajoule gaan. Je giet dus veel meer afgestemd op de verdamping.
Er zijn dus meerdere technieken en innovaties om tot een optimale watergift te komen. Daarnaast is er nog altijd de ‘good-old’ grondboor!
Tekst: Paul de Veld, Delphy
