De Tuinbouwontwikkelingsmaatschappij (TOM) heeft een hoogstaand en duurzame zoetwatervoorziening gerealiseerd voor Nieuw Prinsenland in Dinteloord. In de verzilte omgeving van het glastuinbouwgebied was de aanvoer van genoeg zoet water voor alle bedrijven een grote uitdaging, waarvoor de TOM een milieuvriendelijke oplossing vond. De TOM gebruikt hiervoor effluent – gezuiverd afvalwater dat nog enige vervuiling bevat – van de naastgelegen suikerfabriek in combinatie met wateropslag in een ondergrondse berging.
De constante beschikbaarheid over zoet water van een goede kwaliteit is een randvoorwaarde voor moderne glastuinbouwbedrijven om te kunnen produceren. Voor het ultramoderne glastuinbouwgebied Nieuw Prinsenland (Noord-Brabant) was die beschikbaarheid geen vanzelfsprekendheid. Voor de start van het TKI-Watertechnologieproject van de TOM met KWR gebruikten de tuinders opgevangen hemelwater, maar dit bleek niet voldoende tijdens de droge perioden.
Effluent Suikerunie-fabriek
Omdat het opvangen van hemelwater niet voor voldoende zoet water van goede kwaliteit zorgde, ging de TOM op zoek naar een alternatieve bron. Het oppervlaktewater heeft een beperkte aanvoer en het brakke grondwater wordt niet van nature bijgevuld. Directeur Piet Janmaat van de TOM: “De optie om water per vrachtwagen aan te voeren bleef over, dat is het dan ook geworden.” De TOM koos ervoor om effluent van de nabij gelegen Suikerunie-fabriek te gebruiken. Dit water kon via zuivering worden omgezet naar hoogwaardig zoet water.
Opslag
Met het gebruik van effluent van de suikerfabriek was de beschikbaarheid van zoet water een feit, maar de vraag was nu waar het water kon worden opgeslagen totdat de tuinders het nodig hebben. Opslag in bovengrondse bassins leek een voor de hand liggende optie, maar dit was door de hoge kosten (ongeveer 1 euro/m3) geen aantrekkelijke optie. Daarnaast kan tijdens open opslag bij warmere temperaturen de kwaliteit van het water achteruitgaan door opwarming van het water. Na succesvolle pilots voor de glastuinbouw in Zuid-Holland onderzocht TKI Watertechnologie het gebruik van grondwaterputten. Dat betekent dat voor Nieuw Prinsenland nu de diepe zandlagen met aquifer storage and recovery (ASR) kunnen worden gebruikt.
ASR-Puttenveld
In het plangebied van Nieuw Prinsenland zocht TKI Watertechnologie naar geschikte locaties voor een puttenveld met ASR. Vervolgens ontwierp TKI Watertechnologie een volledige geautomatiseerde installatie om de gezuiverde effluent via het ASR-puttenveld in te brengen en bij vraag naar zoet water automatisch aan tuinders te leveren. Na een succesvolle pilot met één ASR-put bleek de bijna 10.000 m3 gezuiverd effluent na 6 maanden succesvol terug te winnen en van uitmuntende kwaliteit te zijn.
Goedkoop en ruimte-efficiënt
Naar aanleiding van de resultaten van de TKI-pilot besloot de TOM vol in te zetten op ASR. In het najaar van 2016 sloeg het bedrijf daarom nog eens 25.000 m3 gezuiverd effluent op. Hierdoor hadden de glastuinbouwbedrijven in Nieuw Prinsenland genoeg water in het zeer droge voorjaar van 2017. Het puttenveld is in datzelfde voorjaar uitgebreid naar vier ASR-putten om in 2018 in totaal 100 m3 effluent per uur te kunnen leveren. De kosten van de opslagmethode blijven naar verwachting onder de 0,4 euro per m3 en de ruimte die het in beslag neemt is nihil.
Bron: KWR. Foto: Mario Bentvelsen.
