Een nieuw systeem om verwarmingsbuizen aan elkaar te bevestigen helpt om het installeren van kasverwarming een stuk sneller en lichter te doen. Een Westlands bedrijf ontwikkelde een machine die buislengtes aan elkaar klemt en de kap inschuift. Lassen is dan overbodig. “We streven ernaar dat straks iedere monteur na een korte instructie buizen kan koppelen”, zegt Luke van Adrichem.
In december realiseerde Metazet het eerste project in Nederland met hun zelfontwikkelde Metafit-systeem in de nieuwe proefkas van Koppert Cress en Division Q in Monster. Dit was het eerste project waar de techniek in Nederland werd toegepast, na de wereldwijde primeur op een project in Portugal. “Komende weken volgen er nog twee projecten in het Westland, waaronder een kas bij Rijk Zwaan”, vertelt Luke van Adrichem, CEO van Metazet. Hij leidt het familiebedrijf sinds vorig jaar, maar heeft al een flinke staat van dienst als ontwerper van nieuwe technische systemen.
Het waterdicht lassen van verwarmingsbuizen is een vak apart, wat niet alle lassers zo maar kunnen, vertelt hij. “Zeker internationaal gezien is het moeilijk om voldoende deskundige lassers te vinden voor het laswerk in de steeds grotere glastuinbouwprojecten. Ook in Nederland worden vakmensen steeds schaarser.”
Dat was de ene aanleiding om een vervangende techniek te zoeken voor het lassen van de vele 51-ers, de buismaat van de benedenbuis in de kas. “Daarnaast zochten wij een techniek die meer betrouwbaarheid oplevert. Door de montage van de buisleidingen te industrialiseren willen wij een hogere kwaliteit bereiken en lekken door menselijke fouten uitsluiten.”
Schoner en lichter werk
Nog een voordeel is dat de installatie van de meeste cv-leidingen in de kas in de planning opschuift naar de eindfase van de bouw. “Normaal gaan de lassers aan het werk zodra het dek van de kas dicht ligt. De kolompalen worden dan vol buizen gelegd, zodat er tijdens de rest van de bouwperiode geen dwarstransport door de kas meer mogelijk is. Dat hindert andere werkzaamheden, zoals de installatie van het schermdoek en luchtmechaniek”, legt Van Adrichem uit.
“Doordat met ons systeem geen hete bewerking meer nodig is, kan het koppelen van de buizen gedaan worden op het laatst, als zelfs het grondfolie al in de kas ligt. Dat is een groot voordeel, naast dat het veel lichter werk is.”
Het nieuwe fitsysteem lijkt op de systemen uit de huis- en utiliteitsverwarming waarbij de uiteinden van de buizen in elkaar geklemd worden. Aan één zijde is de buis ‘verjongd’, ofwel versmald, zodat deze in een andere buis geschoven kan worden.
“Vervolgens worden de uiteinden op elkaar geklemd. Omdat het conisch op elkaar sluit is de leiding dan al waterdicht. Maar als extra zekerheid hebben we er een rubber ring aan toegevoegd. Mocht een buis door een te zware buisrailkar een beetje platgereden worden, dan blijft deze goed afsluiten.” Ook zijn de buizen voor installeren al gespoten en hoeven niet meer nageschilderd te worden.
Vanaf het pad
Het installeren vindt met het Metafit-systeem bij voorkeur plaats op het middenpad van de kas. Bij de installatie hoort een unit waarop een bundel buizen geladen kan worden met een heftruck. De buizen worden een voor een ontstapeld en vervolgens ‘verenkeld’ met de machine. Daarna worden twee lengtes in elkaar geperst en direct doorgeschoven de kap in.
“De streng die zo ontstaat schuift door over schragen die naast de buisrailsteuntjes staan. Want de steuntjes liggen al klaar, het is echt de eindfase van de bouw”, geeft Van Adrichem aan. Tot slot wordt de leiding in zijn geheel op de buisrailsteuntjes geklapt. “Zo wordt spoor voor spoor geïnstalleerd. We werken ook aan het koppelen van de eindstukken met de machine.”
Hij benadrukt dat de machine en het procedé nog in volle ontwikkeling zijn. “Het proces van machinaal buizen koppelen is nog in de fase van finetuning en we voegen er stap voor stap nog automatisering aan toe. We willen de eerste tien projecten daarom nog helemaal zelf uitvoeren.”
Daarna heeft de leverancier het streven dat daarna elke monteur na een korte instructie zelf de machine kan bedienen. Er wordt nu bekeken hoe installatiebedrijven het systeem het beste kunnen gaan toepassen. Bijvoorbeeld door het huren van de machine met begeleiding van onze specialisten.” Het installeren van de hoofd- en verdeelleidingen blijft nog wel gewoon laswerk.
Tekst: Koen van Wijk
