Zuiverende kassen hebben een aantal voordelen boven conventionele actiefslib rioolwaterzuiveringsinstallaties, blijkt uit een rapport van STOWA. Het gaat hierbij om een verkennende studie naar de zuivering van huishoudelijk afvalwater in kassen, met behulp van de wortels van planten en de daaraan gehechte micro-organismen.
Op 23 maart 2014 zond de VPRO een Tegenlicht aflevering uit met de titel ‘De kracht van water’. In deze aflevering werd een revolutionair waterzuiveringssysteem getoond, waarbij communaal afvalwater werd gezuiverd in kassen. In de kassen zorgen planten, die met hun wortels in het water hangen, samen met de aan de wortels gehechte bacteriën en andere micro-organismen voor een efficiënte zuivering. Volgens de bedenker en fabrikant van dit systeem, Organica uit Hongarije, heeft een zuiverende kas vele voordelen ten opzichte van een conventionele rioolwaterzuiveringsinstallatie. Het systeem zou energiezuiniger en efficiënter zijn en bovendien minder plaats innemen.
Visueel aantrekkelijk
Naar aanleiding hiervan heeft STOWA (Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer) een verkenning uit laten voeren om de werking van zuiverende kassen te verduidelijken en de claims van de fabrikanten te verifiëren. Er is een vergelijking gemaakt tussen de systemen van Organica en Biopolus en conventionele rwzi’s. Een aantal bestaande installaties is onder de loep genomen.
Zuiverende kassen lijken een visueel aantrekkelijk alternatief te zijn voor conventionele rwzi’s, die serieuze aandacht verdienen in Nederland. Uit deze verkenning komt naar voren dat zuiverende kassen beter in de bebouwde omgeving of groene structuur eromheen passen dan conventionele rwzi’s en goed te combineren zijn met sociale functies, zoals recreatie, horeca en educatie.
Lagere kosten
Uit de verkenning komt verder naar voren dat zuiverende kassen minder ruimte in beslag nemen dan conventionele rwzi’s, terwijl de constructiekosten lager zijn. Maar er kon niet worden vastgesteld of zuiverende kassen energiezuiniger zijn. “Eisen aan de effluentkwaliteit zijn in Nederland anders dan in het buitenland en ook de temperaturen van het afvalwater kunnen sterk verschillen. Pas uit een pilotproject in Nederland komen betrouwbaarder cijfers over het energieverbruik naar voren”, verwacht projectleider Adrie Otte. Het verdient volgens hem daarom aanbeveling om een of meer zuiverende kassen in Nederland te realiseren om de werking onder Nederlandse omstandigheden in kaart te brengen en te bestuderen of de door de fabrikanten opgegeven eigenschappen en kosten daadwerkelijk kloppen.
Potentie
Volgens Otte hebben zuiverende kassen vooral potentie in sterk bevolkte gebieden. “Omdat de geurcirkel kleiner is dan van conventionele rwzi’s, kan er dichter tegen de installatie aan worden gebouwd. Vooral in de stedelijke omgeving is dit van groot belang, omdat grond daar duur is. Verder ziet een kas met planten er veel aantrekkelijker uit, waardoor een zuivering in de stedelijke omgeving kan worden geaccepteerd. Er zijn ook kansen in erg dunbevolkte gebieden, bijvoorbeeld in dorpen die op een drukriolering zijn aangesloten die moet worden vervangen. Omdat zuiverende kassen goed schaalbaar zijn, kunnen zij ook kleinschalig worden toegepast.”
Circulair systeem
Passen zuiverende kassen in een circulaire economie, zoals Biopolus claimt? Otte: “Omdat Biopolus nog geen installaties heeft gerealiseerd is het op dit moment niet meer dan een claim. Op zich kun je planten en waterdieren oogsten uit het systeem. Planten kun je composteren en zo de voedingsstoffen uit het afvalwater weer nuttig gebruiken. Sommige diersoorten kun je wellicht ook oogsten en verwaarden. Energie kun je terugwinnen door een vergistingsstap toe te voegen, maar dit gaat alleen als het afvalwater sterk geconcentreerd is en dat is in Nederland bijna nooit het geval. Ik zie dus nog wel wat haken en ogen, maar theoretisch is er een hoop mogelijk.”
Download het volledige rapport over Zuiverende Kassen.
Bron: STOWA/Bioniers. Foto/video: Biopolus.
