Rozenkwekerij Porta Nova werkt met vier UV-C robots in haar kassen in Waddinxveen om de meeldauwdruk onder controle te houden. Teler Bart van Os is erg tevreden over de resultaten. “Doordat we de schimmel goed kunnen onderdrukken, hoeven we minder gewasbeschermingsmiddelen te gebruiken. Dat scheelt in de kosten en komt ten goede aan de inzet van biologie.”
De rozenkwekerij heeft kwaliteit hoog in het vaandel staan, zegt Van Os. “Dat betekent dat iedere tak goed moet zijn, we willen geen concessies aan de kwaliteitsstandaarden doen. Ook voor meeldauw hanteren wij strenge eisen voor ons eindproduct. Een hogere meeldauwdruk kost aan twee kanten geld: verminderde groei en degradatie van het eindproduct. Roos is een meerjarig gewas, dat betekent dat er altijd een minimale meeldauwdruk aanwezig is. De kunst is dus om die zo laag mogelijk te houden. Bij een hoge druk duurt het relatief lang om die omlaag te krijgen. Is de druk laag, dan is het relatief eenvoudig om die laag te houden met behulp van UV-C.”
Betrouwbare robot
Porta Nova experimenteert al een aantal jaar met het gebruik van UV-C licht in rozen. Er verdwijnen nu en in de toekomst steeds meer middelen van de markt, zegt Van Os. “Meltatox werd veel tegen meeldauw in roos ingezet. Dat middel is per 1 februari 2026 niet meer toegelaten. Wij zagen tien jaar geleden al aankomen dat er middelen zouden verdwijnen en zijn op zoek gegaan naar alternatieven.”
Eén van de oplossingen is het gebruik van UV-C licht. “We maakten onder meer in de substraatruimte er al gebruik van om drainwater te ontsmetten. Zo ontstond het idee dat we met dezelfde techniek mogelijk ook het blad tegen meeldauw zouden kunnen behandelen.”
Vanuit het onderzoek waren al goede resultaten in aardbei bekend, familie van de roos, zegt de teler. Er werd een samenwerking met Octiva aangegaan voor twee robots. Het allerbelangrijkste is om de robot goed in te zetten, aldus Van Os. “Wij laten de robot om de dag door ieder pad rijden, dat is bijna 300 km per week. De moeilijkheid is de dosering − de hoeveelheid lampen op de robot en de rijsnelheid over de paden − en de repeterende handeling. Bovendien moet je een robot hebben die betrouwbaar is, niet storingsgevoelig. Dat is een hele zoektocht geweest.”
Beter biologie inzetten
Inmiddels heeft de rozenkwekerij naast de twee robots van Octiva ook twee apparaten van Brinkman/ Berg Hortimotive, in twee verschillende kassen op het bedrijf van elk 4,3 ha (totaal 8,6 ha). In beide kassen wordt Red Naomi geteeld, een wat meeldauwgevoeliger ras. “Het is niet zo dat we nu geen meeldauw meer hebben, maar de schimmel wordt met UV-C licht onderdrukt. Het is een preventieve en licht curatieve oplossing in onze meeldauwbestrijding.”
Van Os is zeer tevreden over de resultaten van de apparaten. De kwekerij heeft dit jaar in beide kassen geen Meltatox meer gebruikt. Een bijkomend voordeel daarvan is dat de telers de biologie beter kunnen inzetten. “Als je met zware curatieve middelen aan de gang moet, zit dat de biologie in de weg”, zegt Van Os. “Deze twee kassen zijn in 2018 gebouwd in de buurt van akkerland. We hebben hier jaarlijks last van invlieg van trips vanuit omliggende percelen. Omdat we door de robots minder vaak chemisch hoeven in te grijpen, loopt de biologie beter en is trips eigenlijk geen probleem meer.”
Essentieel puzzelstukje
Van Os stelt dat UV-C licht een essentieel onderdeel van de gewasbeschermingspuzzel van de rozenkwekerij is geworden. Het bedrijf durft het aan om in één van de twee kassen 100% groen te gaan telen. “We zijn nu ook begonnen om luis biologisch te bestrijden. Dat kan omdat de biologie op orde is, we zitten door de robots immers laag in het gebruik van curatieve middelen. Weliswaar passen we geen Meltatox meer toe, maar ook middelen op basis van waterstofcarbonaten dragen niet bij aan een goed biologisch evenwicht. Door de duurzamere aanpak van meeldauw, ondersteund met UV-C licht, zou 100% Groen Geteeld in roos mogelijk moeten zijn, denken we.”
Tekst: Annemarie Gerbrandy
