Welke combinatie van twee teelten in een kas kan fossielvrij en met minder dan 100 kWh/m² energie per jaar? Die vraag stelde het innovatieprogramma Kas als Energiebron aan de Business Unit Glastuinbouw van Wageningen University & Research (WUR). Dat maximum blijkt haalbaar met een combinatie van ruim een half jaar paprika en enkele maanden groene potplanten.
Onderzoekster Arca Kromwijk: “Het is zeer interessant om te starten bij het energieverbruik en van daaruit naar de teelt te kijken.” Een energieverbruik van 100 kWh/m² (elektriciteit) per jaar voor twee teelten is laag. De zoektocht begon bij paprika. Door dat gewas te telen van half maart tot eind oktober, is er weinig energie nodig in de zomer. Dan is er in de wintermaanden nog ruimte voor een ander gewas dat meer waarde creëert dan paprika, dat dan een erg langzame groei en productie kent.
Fossielvrije, emissievrije teelt
Aangezien er in die periode minder zonlicht is, zijn groene potplanten ideaal: dat zijn immers schaduwplanten. Die combinatie werd onderzocht in de KAS2030 van WUR. Doel van die kas is een fossielvrije, emissievrije teelt met duurzame gewasbescherming. Zo worden in de kas in beginsel geen fossiele brandstoffen gebruikt. Het verwarmen van de kas gebeurt door warmte van de LED-belichting in de winter, latente warmte (uit ontvochtiging) en door zonlicht. En eventueel warmtewinning in de zomer om onbalans in koudevraag en koude productie van de warmtepomp op te heffen. Als alle gebruikte stroom groen wordt ingekocht, is de teelt vrij van fossiele brandstof.
Combinatie paprika en groene potplanten
Uit het onderzoek in de KAS2030 blijkt de combinatie paprika-groene potplanten goed te werken én binnen de maximale energiebehoefte te blijven. Beide gewassen halen een goede productie. Bovendien is de kas zo ingericht dat deze eenvoudig opnieuw in te richten is voor een andere teelt. Zo heeft de kas een lavavloer waarop óf de potten óf het paprikasubstraat wordt geplaatst: drainwater kan via de vloer worden afgevoerd, ontsmet en hergebruikt. Het buisrailsysteem wordt in de paprikateelt gebruikt voor intern transport; bij de groene potplanten worden de buizen omhooggetild, zodat ze gebruikt konden worden voor de verwarming van het gewas.
Voordelen van combineren twee teelten
Paprikatelers en potplantentelers uit de begeleidingscommissie van het onderzoek reageerden enthousiast: het combineren van twee teelten blijkt veel voordelen te hebben, terwijl de omschakeling relatief meevalt. Kromwijk: “Dit onderzoek laat zien dat je ook op een andere manier naar energie kunt kijken, en dat is precies wat we in de toekomst nodig hebben. Komend jaar onderzoeken we een andere combinatie van gewassen, namelijk meloen in de zomer met een ander aanvullend gewas in de winter.” Het onderzoek wordt gefinancierd door het programma Kas als Energiebron.
