Nagenoeg emissieloos telen; dat is het doel dat er richting 2027 ligt voor de glastuinbouw. Op de locatie van Van Gog Kwekerijen in Helmond wordt het drainwater inmiddels al volledig gerecirculeerd en zijn lozingen niet meer aan de orde. Dit is mede te danken aan een speciale installatie, die natrium uit het drainwater filtert. Daarnaast is ook het aanpassen van de watergeefstrategie en het beperken van de hoeveelheid drain volgens teeltmanager Peter van Ninhuys cruciaal om te komen tot een emissieloze teelt.
Recirculatie van drainwater en emissieloos telen heeft al langere tijd de aandacht bij Van Gog Kwekerijen in Helmond. Deze locatie omvat 14 hectare hogedraadkomkommers. “Als glastuinbouw moeten we vanaf 2027 nagenoeg emissieloos telen. Daar moet je tijdig op anticiperen. Wanneer je hier pas eind 2026 over gaat nadenken, ben je te laat”, stelt teeltmanager Peter van Ninhuys.
Om die reden werkt het bedrijf sinds ruim twee jaar met de NoNa+-installatie van Water Future. Deze installatie filtert het natrium uit het drainwater. “Het beperken van de concentratie natrium is van cruciaal belang om het drainwater te kunnen hergebruiken. Onderneem je geen actie op dit vlak, dan loopt de natriumconcentratie te zeer op. Dat is negatief voor de gewasontwikkeling en kan flink wat productie kosten.”
Goed gevoel
Van Ninhuys streeft naar een natriumconcentratie van 3 tot 4 micromol per liter water. “Sommigen zeggen dat je ook wel met een concentratie van 7 tot 8 micromol kunt telen, maar dat vind ik te riskant. Dankzij onze NoNa+-installatie kunnen we de concentratie op 3 tot 4 micromol per liter houden. De installatie, die is aangebracht op de draintank, perst continu drainwater door filters en membranen. Op die manier wordt het natrium uit het water gehaald. Waarom we kozen voor deze techniek en niet voor een andersoortige oplossing? Vooral omdat we hier een goed gevoel bij hadden. En het onder controle houden van het natriumgehalte was cruciaal om de toekomstige recirculatiedoelstelling te kunnen halen.”
Volgens de teeltmanager kende de installatie in het begin nog wat kinderziekten, zo moesten de membranen worden aangepast, maar draait deze de laatste tijd zonder problemen. “We nemen iedere week watermonsters – vóórdat het water de installatie ingaat en als dit eruit komt – en de resultaten zijn prima. De techniek werkt gewoon keigoed. En binnenkort wordt deze uitgebreid met speciale software, waardoor we online kunnen volgen wat de installatie doet.”
Aanpassen irrigatiestrategie
Met het onder controle houden van de natriumconcentratie is het belangrijkste struikelblok richting een emissieloze teelt getackeld, geeft Van Ninhuys aan. “Op 3 december vorig jaar gingen de planten van de belichte teelt de kas in en tot op de dag van vandaag hebben we niets meer hoeven lozen.”
Hoewel de installatie hier een belangrijke bijdrage aan heeft geleverd, vraagt emissieloos telen ook wat van de teeltverantwoordelijke, benadrukt hij. “Het is geen kwestie van de machine neerzetten en verder nergens meer naar kijken. Om emissieloos te kunnen telen, moet je ook anders gaan watergeven en vooral je hoeveelheid drain beperken. De capaciteit van de installatie die het natrium uitfiltert, is immers niet oneindig. En waarom zou je meer drain produceren dan nodig?”
5 procent drainreductie
Van Ninhuys is daarom kritischer op zijn watergift: hij kijkt extra goed naar wat het gewas nodig heeft, checkt vaker de weegschalen in de diverse afdelingen en kijkt ook kritischer naar de weersomstandigheden. “Op die manier optimaliseer ik de watergift en weet ik de hoeveelheid drain te beperken. Inmiddels heb ik al een reductie van 5 procent kunnen realiseren. En er is nog wel meer te halen, verwacht ik. Overigens check ik wel drie keer in de week de EC en de pH in het drainwater, om er zeker van te zijn dat we niet over kritische grenzen gaan. Emissieloos telen gaat niet vanzelf; je moet er tijd en energie in steken. Maar persoonlijk vind ik het ook superinteressant om hiermee bezig te zijn, te experimenteren en te kijken wat er al dan niet mogelijk is.”
Tekst: Ank van Lier
