In Honselersdijk is op feestelijke wijze de naam onthuld van de nieuwste R&D kas in Nederland: PROOF. Doel van de kas is het doen van praktijkgericht onderzoek op projectbasis. Pim van Adrichem, directie HortiTech: “In het verleden waren telers en telersverenigingen meer afwachtend en werden technische vraagstukken meestal door leveranciers opgelost. Nu merk je dat ze meer naar voren willen treden en onderzoek zelf meer richting willen geven.”
Eind vorig jaar is aan de Gantellaan in Honselersdijk een lisianthuskwekerij van 1,6 ha overgenomen en verbouwd tot een waardige opvolger van Demokwekerij. In de nieuwe up-to-date R&D-kas werken HortiTech, MetaZet en Harmoniz Seeds samen aan technische oplossingen en groentezaden voor de internationale glastuinbouw.
De vierkoppige directie van HortiTech bestaat uit Peet van Adrichem, zijn zonen Perry en Pim, en neef Ary de Jong, die sinds 1 januari van dit jaar aandeelhouder is. De kas is al sinds maart van dit jaar in gebruik. De opening vindt voor relaties vandaag plaats, voor relaties van Harmoniz Seeds volgende week. De opening en de onthulling van de nieuwe naam is het officiële startsein van PROOF.
Is PROOF een soort Demokwekerij 2.0?
“Demokwekerij is opgericht door mijn vader, we proberen daar een beetje van weg te blijven, maar in essentie doen we hetzelfde: onderzoeken met telers in de praktijk op projectbasis. Bij de oude Demokwekerij was het meer open, iedereen kon daar naar binnen. Als daar iemand kwam met een idee kon hij ook alles zien. Wij zitten met PROOF meer op gesloten R&D, onze klanten hebben de zekerheid dat alleen die mensen een project te zien krijgen als zij daar toestemming voor hebben gegeven. Het open karakter willen wij hier niet. Wij richten ons vooral op telers, maar ook op toeleveranciers, zowel nationaal als internationaal. Harmoniz heeft meer internationale klanten en richt zich ook op retailers. Vandaar de gesplitste opening.”
Zijn jullie een concurrent van Wageningen?
Nee, Wageningen is meer fundamenteel met onderzoek bezig. Zij kijken veel meer naar: wat gebeurt er in de plant en met de plant. Wij kijken veel meer naar de praktische toepassing ervan. Ons resultaat moet altijd zijn: wat kan een teler ermee. Of niet. Dat is ook resultaat. Heel praktijkgericht dus. Wij verifiëren onze resultaten altijd met telers in de praktijk.”
Heb je al veel opdrachten binnen?
“Wij zijn in maart van dit jaar begonnen, zo wil Priva zijn AI-systeem Plantonomy bij ons verder uitwerken. In drie afdelingen zijn zij bezig om te kijken hoe ze autonoom telen verder kunnen aanscherpen. We hebben ook al wat zaadbehandelingsonderzoeken gedaan. We zijn verder in gesprek met een aantal telers voor een komkommerproef. Het begint te lopen, zeg maar.”
Waar is momenteel de meeste behoefte aan?
“De grootste uitdagingen voor telers zitten momenteel bij arbeid en energie. We gaan binnenkort naar een minimumloon van 30 euro per uur, dat is voor veel telers een moeilijk punt. Die vraagt zich af: moet ik aan een ander plantmodel denken, denk bijvoorbeeld in tomaat aan een 15-meter plant, of investeren in meer robotisering of mechanisering. Van de overheid moeten we minder gas gebruiken, eigenlijk CO₂-neutraal zijn. Dat zijn grote, ingewikkelde vraagstukken.”
Waarin willen jullie je onderscheiden van andere partijen in de markt?
“Waar wij sterk in zijn: meedenken met de klant en tegelijk kritisch zijn: weet je zeker dat dit de juiste oplossing is, zijn jullie niet wat vergeten? In het verleden waren telers en telersverenigingen meer afwachtend en werden problemen door leveranciers opgelost, nu merk je dat ze meer naar voren willen treden en onderzoek zelf meer richting willen geven. Techbedrijven denken vanuit tech, niet vanuit de teelt. Het probleem wordt misschien technisch wel opgelost, maar niet op de manier waarop een teler het zou doen of willen. Wij zijn zowel technisch als teelttechnisch onderlegd.”
De samenwerking met een veredelaar werkt ook mee?
“Harmoniz is een groenteveredelaar, die is ontstaan uit TomaTech en Nirit Seeds. Ze richten zich vooral op tomaat, maar beginnen ook te kijken naar paprika en komkommer, van de veredeling tot de zaadproductie en de opkweek. Om te adviseren over de vraag wat je allemaal met een plant of plantmodel wel of niet kan doen is het handig om ook die expertise in eigen huis te hebben. Wij kunnen ook onderzoek voor de sierteelt doen. Wij werken graag multidisciplinair en bieden echte handvatten voor de teler. Wij zoeken bij elk onderzoeksproject de juiste partners, dat is de kern van onze samenwerking.”
Wat gaan jullie na de opening doen?
“Aan de organisatie bouwen. Op directieniveau zijn we met zijn vieren. Verder hebben we nu vier vaste medewerkers en wat uitzendkrachten. De input komt bij ons vooral vanuit de praktijk. Het stukje overheid en subsidies is voor ons nog totaal onbekend. We willen ons meer gaan verdiepen in de lijn die de overheid heeft ingezet, hoe zij werkt en hoe we daarbij met onderzoek kunnen aanhaken. Sommige problemen zijn immers gewas- of teleroverstijgend. Dat vinden wij ook interessante uitdagingen, want daar kunnen we onze creativiteit in kwijt.”
“Naast onderzoek doen we consultancy en training. In het verleden hebben wij al trainingen mogen geven voor groepen uit Azië en Noord-Amerika. De consultancy is voornamelijk gericht op niet-Nederlandse partijen, dat willen we nog verder ontwikkelen.”
Is je vader Peet eigenlijk nog aan het werk?
“Hij is nu druk bezig om alles klaar te stomen voor de opening, dus tot die tijd is hij zeker aan het werk. Hij heeft heel veel voor de bouw gedaan, heeft alle gaatjes in de planning dichtgelopen, zodat mijn broer en ik ons op de operatie konden focussen en er ook omzet gedraaid kon worden. Nu de bouw voorbij is zal hij (inmiddels 66) meer een adviseursrol vervullen, hopen en denken we. Maar de zwaarte van het werk ligt bij mij, mijn broer en onze neef Ary. Ik denk dat Peet nog wel elke dag een bakkie komt doen, maar het is geen moetje meer, zeg maar. We krijgen overigens al veel leuke reacties van telers, die zeggen dat we met ons nieuwe R&D-bedrijf op het goede spoor zitten en dat het hard nodig is. Dat geeft veel vertrouwen en energie, nu moeten we het nog waarmaken.”
Tekst: Mario Bentvelsen
