Bij tomaten- en komkommerbedrijf The Valley wordt sinds dit jaar op proef gewerkt met software voor het maken van een teeltplan en -strategie en als ondersteuning bij de teelt. Teeltmanager Marc van Spronsen: “Je kunt hiermee drie dagen vooruitkijken, dat is wel een voordeel. Deze software adviseert een bepaalde RTR en de AI-software van de computer voert het vervolgens automatisch uit.”
De 23-jarige Marc van Spronsen is verantwoordelijk voor alle teeltbeslissingen van locatie West Valley in ’s Gravenzande (9,5 ha onbelichte tomaten, ras Grandice, grof tros). Hij krijgt daarbij elke week ondersteuning van teeltvoorlichter Nic van Roosmalen, twee keer per week komt er intern iemand op bezoek. Verder komt elke twee weken een vertegenwoordiger van Biobest langs voor de biologische gewasbescherming.
Energiemanagement ligt niet op zijn bordje, dat wordt door een extern bedrijf (BQurius) gedaan. “Voor de rest moet ik het zelf doen. Het is een grote oppervlakte, maar het is leuk. Als ik vragen heb kan ik altijd bij iemand intern terecht. Ik werk hier nu 3,5 jaar. Ik ben begonnen met teelt en arbeid, nu focus ik puur op de teelt. Ik heb hbo tuinbouw gedaan in Den Haag. Dat was een 3-jarige cursus, met een focus op plantfysiologie.”
Data-analyses
Via LetsGrow doet Van Spronsen aan teeltvergelijking met zes telers binnen Growers United die hetzelfde ras telen. “Elk segment heeft zijn eigen overleg. We bespreken hoe de plant ervoor staat, de kilo’s, gewasbescherming, energieverbruik en dergelijke. Dat doen we online. We doen ook wekelijks gewasregistraties: hoeveel trossen hebben we aangemaakt, hoeveel blad et cetera. Dat bespreken we ook weer. En dat vergelijken we met de data van vorig jaar.”
De switch van vergelijkingsplatform naar het optimaliseren van de teelt met vergaande data-analyses, is van recente datum. Volgens business developer Winny van Adrichem van LetsGrow maken steeds meer telers hun teeltplan met behulp van de Strategy Manager, dat in 2022 voor tomaat op de markt kwam. “De teler bepaalt het gewenste vruchtgewicht, de stengeldichtheid, het aantal vruchten per tros en of je een stabiele RTR wilt. Als je de historische gewas- en klimaatdata toevoegt, leert het model hoe jouw kas en gewas reageren en welke RTR je wilt volgen, waardoor je plan nog beter wordt. Daarnaast worden onder andere de zettingssnelheid en potentiële productie automatisch berekend.”
Teeltplan en -strategie
Het teeltplan geeft onder meer aan wat de doelstellingen voor de teeltmanager zijn. “Met de directie bepalen we hoeveel kilogrammen er uit onze tuin moeten komen. Kwaliteitsdoelen zijn er ook: de tomaten worden gekeurd door Growers United. Wij moeten boven een bepaald percentage zitten. De tomaten zijn op 19 en 20 december geplant, de planning is om tot eind november door te gaan. We zijn dit jaar in week 15 begonnen met oogsten, volgens planning. Op dit moment lopen we voorop”, constateert Van Spronsen tevreden.
De Strategy Manager geeft op basis van de gewasregistratie aan welke productie per week wordt verwacht en hoeveel energie daarvoor nodig is. “Nu gebruiken we het echt om te kijken: liggen we op schema of moeten we wat aanpassen, zoals de licht-temperatuurverhouding. Nu zitten wij bijvoorbeeld op een RTR van 2, dat stel ik in de klimaatcomputer handmatig in.”
Het klimaat wordt aangestuurd door de Hoogendoorn IIVO, die werkt met IA (= Intelligent Algorithms) Temperature voor de sturing van de etmaaltemperatuur. De IA-software zorgt ervoor dat de ingestelde RTR automatisch wordt behaald. Van 30 instellingen, naar slechts 1.
Gewasregistratie
De Strategy Manager kijkt ook met de teler mee of de plant nog in balans is. Van Adrichem: “De teler doet met onze app wekelijks aan gewasregistratie. Als je uit balans bent krijg je een advies: bijvoorbeeld dat je etmaaltemperatuur een halve graad omhoog moet. De teler kan ervoor kiezen om daarin mee te gaan, de klimaatcomputer voert het dan automatisch uit. Wij vinden het overigens belangrijk die gewasregistratie vaker dan één keer per week te doen, zodat we sneller kunnen kijken: ben ik in of uit balans. Maar dat kost natuurlijk wel meer arbeid.”
Hamvraag voor de teler is: leidt de software ook tot betere teeltbeslissingen? Van Spronsen: “Je kunt hiermee drie dagen vooruitkijken, dat is een voordeel. Vrijdag zou je het klimaat al goed in kunnen stellen voor het hele weekend. Ik geef dan zelf aan: dit is wel of niet akkoord, dit programma mag de computer gaan draaien. Dan heb ik er zelf geen omkijken naar. Dus: ja.”
Plantbalans
Natuurlijk hangt de plantbalans niet alleen af van de RTR. Het tomatenras Grandice heeft de neiging sterk vegetatief te groeien. Door aan verschillende knoppen te draaien zorgt de teler ervoor dat de plant in balans blijft. Van Spronsen: “Dat doe ik met meer of minder luchten, met de vocht- en temperatuurbalans, schermen, watergift of een hogere buistemperatuur. Meer buis is meer generatieve groei. Verder snijden wij met dit ras heel veel blad, we streven naar 12 tot 13 bladeren per plant. Dan hangen er 4 trossen kaal, dus 3 groene trossen en een gekleurde tros. Dat is vrij hoog. In het voorjaar breken wij met draaien ook blad uit de kop om de plant in balans te houden. Aan het begin van de teelt komt de plant naast het plantgat te staan en geven wij water op potgewicht. Daarvoor maken wij gebruik van een weegschaal.”
Camera’s
Van Spronsen vindt camera’s voor het doen van gewasregistratie nog geen volwaardig alternatief, maar ziet er wel toekomst in. “Wij tellen nu zelf tomaten, daar komt dan een prognose uit. Maar dat is natuurlijk nooit 100 procent goed. Ik denk ook dat het heel moeilijk te voorspellen is. Want op een warme dag zie je de tomaten ineens heel erg doorkleuren. De dag daarna kan het weer slecht zijn en komt er niks bij. Je neemt de weersvoorspelling daarin natuurlijk wel mee, maar er is nog geen systeem dat in staat is om de oogst voor 99 procent goed te voorspellen.”
Van Adrichem, tot slot: “De reguliere weken gaan best goed, maar vier weken in het jaar zit iedereen ernaast, ook de bedrijven met camera’s. Daar is het ei van Columbus nog niet voor gevonden, maar er zijn wel interessante proeven gaande bij het Growers United Research Center.”
Tekst en beeld: Mario Bentvelsen
Teeltmanager Marc van Spronsen: “De software geeft op basis van de gewasregistratie aan welke productie per week wordt verwacht en hoeveel energie daarvoor nodig is.”
