Een rondje Nederlandse tuinbouw in februari. Steeds vaker staat dat op de agenda van buitenlandse telers. Zo’n bezoek krijgt extra waarde als je in korte tijd kunt kennismaken met innovatieve ondernemers. Dit jaar staan orchideeën, chrysanten en tomaten op het excursieprogramma.
Dit jaar zal HortiContact wederom meer buitenlandse bezoekers ontvangen. Speciaal voor hen is er een tweedaags programma ontwikkeld. De organisatie is in handen van de vakbeurs HortiContact, Uniglobe Westland Business Travel en In Greenhouses magazine. Op dinsdag 14 februari staan excursies op het programma naar Jami in Bleiswijk, Arcadia en Sion in De Lier. Daarnaast zijn de buitenlandse bezoekers die dag te gast bij Wageningen University & Research en Delphy Improvement Centre in Bleiswijk. Op woensdag 15 februari volgen de deelnemers lezingen en bezoeken ze daarna de vakbeurs.
Tomaten met LED’s
Andy de Jong en Michel Zwinkels bijten het spits af. Zij laten op hun bedrijf Jami in Bergschenhoek de jongste ontwikkelingen zien, waaronder het belichten bij tomaat (Merlice). Het 6 ha grote bedrijf heeft in september 2012 een belichtingsinstallatie aangelegd met 105 µmol/m2/s SON-T en 110 µmol/m2/s LED tussenlicht. Tot op heden is het bedrijf uniek, omdat het als enige in Nederland met twee strengen tussenlicht werkt. Het gaat Andy de Jong erg naar de zin. “We zijn heel erg aan het experimenteren met de stengeldichtheid. In het begin waren we nog erg voorzichtig, omdat we moesten ontdekken wat wel en wat niet kan.”
Iedere keer zetten de telers weer een stapje verder. Het gewas dat nu in de kas staat werd in week 41 geplant. Gekozen is voor een geënte, getopte plant, 2,5 planten per m2. Twee weken later, in week 43, is de eerste kop bijgezet, waardoor de stengeldichtheid naar 3,3 per m2 steeg. In week 45 is dat herhaald, waardoor de eindafstand nu 4,1 koppen per m2 is. Dat is erg vroeg. Doelstelling was om op 1 februari in volle productie te zijn. De Jong: “We sturen op vroegheid en we hebben de ervaring dat de productie gedurende het seizoen hoog blijft.”
Het mag duidelijk zijn; deze telers gaan voor vroeg en veel. Hun bedrijf leent zich daar ook voor, want de volledige stroomproductie is in eigen handen. Het overschot aan warmte wordt gebruikt om de teelt te optimaliseren. Het Nieuwe Telen staat nog niet op het programma.
Het Nieuwe Telen chrysant
Anders ligt dat voor het tweede bedrijf, Arcadia Chrysanten in De Lier. In de zomer van 2015 heeft dit bedrijf, na uitvoerig proefdraaien in één afdeling, besloten nieuw te bouwen, waarbij Het Nieuwe Telen uitgangspunt is. De afdeling van 41.000 m2 is uitgerust met een verduisterings- en energiescherm. In iedere derde kap, die aan weerszijde van het middenpad 110 meter diep is, hangt één luchtslurf met een doorsnee van 80 cm met horizontale uitblaasopeningen. Daarnaast zijn in totaal veertien luchtbehandelingsunits geïnstalleerd, met een capaciteit van 15.500 m3 per uur per unit.
Arcadia heeft inmiddels een jaar lang teeltervaring opgedaan. Bert van Ruijven vertelt dat Het Nieuwe Telen hem goed bevalt. Het bedrijf kan intussen 20% op fossiele brandstoffen besparen. Bij de bouw is al rekening gehouden met deze besparing die een warmteoverschot oplevert. Daarom is gekozen voor een kleinere WKK, waardoor het bedrijf de helft van de benodigde stroom zelf maakt en de helft aankoopt.
“We zijn bijzonder tevreden over de eerste resultaten”, vertelt hij. “De kracht van het systeem zit in de beheersing van de luchtvochtigheid.” De deelnemers zullen dus met eigen ogen kunnen beoordelen of deze nieuwe manier van klimaatregeling een goed product oplevert. Van Ruijven: “Wij zijn helemaal om. Dit jaar gaan we onze oudste locatie ‘Woudtzicht’ afbreken en een nieuwe kas van 34.000 m2 bouwen, naar voorbeeld van onze nieuwe kas. Dat is toch het beste bewijs dat we deze nieuwe ontwikkeling helemaal zien zitten.”
Veel facetten Phalaenopsis
Het laatste bedrijf op deze excursiedag is Sion in De Lier. Daar gaan de deelnemers kennis maken met meerdere ontwikkelingen die het veredelings- en vermeerderingsbedrijf van phalaenopsis doormaakt. Eric Moor legt uit: “Als bedrijf is het noodzakelijk om jezelf steeds te vernieuwen, of het nu op gebied van teelt is of afzet. Met alle facetten moet je rekening houden.”
Sion is zoals de meeste jonge planten bedrijven inmiddels volledig overgeschakeld van verspeenbak op de individuele pluggenteelt. Deze overschakeling heeft veel voeten in aarde gehad, maar heeft het orchideeënvak meer uniform en groeizaam plantmateriaal opgeleverd. Bovendien is hierdoor de weg gebaand voor verdere automatisering.
Als gevolg van marktoriëntatie heeft Sion in 2015 segmentatie binnen het assortiment geïntroduceerd. Momenteel heeft het bedrijf drie verschillende variëteitlijnen: ‘Fancy’ voor de discount bouwmarkten, ‘Specially’ voor supermarkt en tuincentrum en ‘Luxury’ voor de bloemist. Na twee jaar blijkt dat de klanten deze verandering beginnen op te pakken.
Ook is er op gebied van organisatie veel veranderd. Moor: “We hebben in 2015 als bedrijf afscheid genomen van het managementteam. We hebben de organisatie omgevormd naar een faciliterend bedrijf, waarin teams hun eigen verantwoordelijkheid hebben.” De teams zoeken zelf de samenwerking met andere teams en managers bieden een helpende hand. De ondernemer verwacht dat dit proces nog twee jaar nodig heeft voordat het volledig is geadopteerd als bedrijfscultuur.
Samenvatting
De HortiContact tour is een programma van excursies naar tuinbouwbedrijven en kennisinstellingen, lezingen en bezoek aan de vakbeurs HortiContact. De deelnemers zijn internationale tuinbouwondernemers die kennis willen nemen van de nieuwste ontwikkelingen in Nederland. Gastheren Andy de Jong, Bert van Ruijven en Eric Moor leggen uit welke ontwikkelingen de afgelopen jaren plaatsvonden op hun bedrijven.
Over HortiContact
Eric Moor: “Ik bezoek de sfeervolle beurs eens per drie jaar omdat onze focus meer op export, dus op internationale beurzen is gericht.”
Bert van Ruijven: “Een prima vakbeurs om relaties te onderhouden in een ongedwongen sfeer. Je kunt er met gemak een hele dag zinvol doorbrengen.”
Andy de Jong: “Wij gaan zeker naar Gorinchem. Het is een echte informatieve tuindersvakbeurs.”
Tekst en foto’s: Pieternel van Velden en Studio G.J. Vlekke.
