Sinds 2017 werkt een start-up aan een ‘warmtebatterij’. Een product dat het gasverbruik van kassen met 10 tot 30% kan verlagen, zonder pompen, stroom of gas. Chief Technology Officer Jildou de Jong: “Door het jaar heen wordt er meer warmte in een kas opgewekt dan er nodig is. Er is alleen een timing-probleem. Door die warmte op een bepaald moment op te vangen en later af te geven kun je al een enorme reductie realiseren.”
Vanwege lopende gesprekken over intellectueel eigendom wil De Jong van het bedrijf Thermeleon over de techniek niet veel meer kwijt dan er nu op website staat vermeld: een warmtebatterij zorgt voor duurzame koeling en verwarming via buffering van de dag/nacht-cyclus. “Je kunt het een beetje vergelijken met de fruitmuur uit de 17e eeuw of de noordmuur van een Chinese kas. Wij willen daarvan de 21e eeuw versie introduceren.”
Energie- en CO2-besparing
Met het product kun je overtollige warmte opslaan, waardoor de kas duurzaam wordt gekoeld. In de nacht wordt die warmte weer afgegeven aan de kaslucht. “Het is een compleet passief systeem, dat in elke kas – nieuw of bestaand – inpasbaar is. Zodoende haal je een heel goed rendement.”
De warmtebatterij dempt de pieken van de dag en de nacht, en kan zo een constanter kasklimaat bewerkstelligen. De besparing kan oplopen van 10 tot 30% van het gasverbruik, stelt De Jong. “Je zou het effect kunnen vergelijken met dubbel glas of stegdoppelplaat, alleen houd je daarmee een gedeelte van de warmte buiten de kas. Dat is eigenlijk zonde, omdat je dan de kas niet als energiebron gebruikt.”
Nog een voordeel van de warmtebatterij is dat de ramen overdag vaker of langer dicht kunnen. Zodoende benut je de broeikaswerking van de kas optimaal: door de restwarmte te oogsten en tegelijk minder CO2 uit de kas te laten ontsnappen. Uit onderzoek met studenten van Wageningen Universiteit blijkt dat de behoefte aan duurzaam koelen in de glastuinbouw zal stijgen, mede door klimaatverandering.
Demonstratieproject
De ontwikkeling is momenteel gericht op het finetunen van de ‘minimale viable product’-variant. Dat wordt nu op kleine schaal getest bij Koppert Cress. “Dit jaar gaat het om de kasintegratie, en daarmee het bereiken van ontwikkelfase TRL 7 tot 8. Volgend jaar willen we bij drie telers een groot demonstratieproject neerzetten, om zo bij verschillende kasklimaten de werking op de schaal van 1 hectare te toetsen. Daarover lopen nu de contacten.” De productontwikkeling is tot nu toe mogelijk gemaakt dankzij subsidies van de Climate-KIC en NWO.
Als alles naar verwachting loopt zal het eerste marktrijpe product in 2024 uit de fabriek rollen, zegt De Jong. “We willen zoveel mogelijk op maat gemaakt gaan werken, omdat er zoveel diversiteit zit in teelten en kassen, en zo snel mogelijk grootschalige productie in gang zetten. Wij willen ’s werelds eerste warmtebatterij introduceren in de hightech glastuinbouw.”
Tekst: Mario Bentvelsen
