Telers krijgen vanaf 1 januari 2025 te maken met flink hogere belastingtarieven voor gas en elektriciteit en het vernieuwde CO₂-sectorsysteem. Hoewel dankzij de felle lobby van Glastuinbouw Nederland de maatregelen flink zijn afgezwakt, zal de impact groot zijn. De belangenorganisatie ziet dat nog niet alle bedrijven bij de les zijn. “Sommige telers denken dat deze wet nog wel onderuitgaat. Maar het is echt definitief”, waarschuwt Alexander Formsma.
Per 1 januari krijgen glastuinbouwondernemers direct te maken met de gevolgen van de nieuwe Wet fiscale Klimaatmaatregelen glastuinbouw. Dat betekent onder meer een flink hogere energiebelasting voor gas en elektriciteit. Het verlaagde tarief voor aardgas wordt uitgefaseerd tot en met 2035 en de WKK-vrijstelling wordt stapsgewijs ingeperkt. Daarnaast gaat de beprijzing in het nieuwe CO₂-sectorsysteem omhoog. Deze loopt op van 9,50 euro in 2025 naar 17,70 euro per ton in 2030. Dit tarief kan elke twee jaar herijkt worden.
Bij Glastuinbouw Nederland komen nog steeds signalen binnen dat telers de gevolgen hiervan voor hun bedrijf niet goed in beeld hebben of denken dat de regels nog niet definitief zijn. Dit ondanks het feit dat de telersorganisatie én de vakbladen (meermaals) aandacht hebben besteed aan deze fiscale maatregelen.
‘Hard gaan rekenen’
Beleidsspecialist energie en klimaat Alexander Formsma benadrukt nog eens dat het per 1 januari echt zo ver is. “Sommige telers hoopten dat het beleidsvoornemen door het nieuwe kabinet verder afgezwakt zou worden of zelfs van tafel gaan. Dat is echt niet zo. Dit kabinet zet in op uitvoering van reeds gemaakt beleid door het vorige kabinet.”
Formsma: “We hebben samen met AgroEnergy een rekentool ontwikkeld voor het doorrekenen wat de maatregelen voor het individuele bedrijf betekenen. Er wordt veel gebruik van gemaakt. Wie het nog niet gedaan heeft moet hard gaan rekenen wat de hogere energiekosten voor je zullen betekenen. En ga zonodig met je energie-adviseur om de tafel om te kijken naar maatregelen.” Hij doelt onder meer op verdere energiebesparingsopties, zoals investeren in een (extra) energiescherm, LED’s of waar mogelijk een warmtepomp.
Geen schokgolf
“De overheid heeft deze prikkels ingezet om de glastuinbouw aan te zetten tot verdere verduurzaming. Wie nu blijft doen wat ie al deed kan heel duur uit zijn”, waarschuwt Formsma.
Hij verwacht niet dat er volgend jaar een schokgolf door de sector gaat door de hogere energiekosten. “Je kunt de verhoging voor jouw bedrijf immers tot bijna achter de komma precies berekenen met onze rekentool. Wellicht gaan we wel weer een nieuwe golf van investeringen in energiebesparing en -verduurzaming zien”, stelt hij.
Haalbaarheid
Formsma wijst erop dat de sector voortdurend in gesprek blijft met ‘Den Haag’ over de haalbaarheid van het energieconvenant. “Stel dat bijvoorbeeld netcongestie de elektrificatie in de weg staat. Er is ook afgesproken dat de sector economisch vitaal moet blijven. Kan dat niet, dan moet het beleid herzien worden.”
Zo is het risico aanwezig dat door de hogere kosten minder investeringsruimte voor verduurzaming overblijft, vindt hij. “In dat geval schiet het beleid door en wordt het doel niet bereikt.”
ETS-2 systeem
“Wij hebben als organisatie hard moeten werken om een veel abruptere verhoging van de energiebelasting te voorkomen. Dankzij een felle lobby zijn de oorspronkelijke plannen van kabinet Rutte IV flink afgezwakt. Dat betekent echter nog geen rust aan het front.”
Maar de volgende opgave ligt er al, namelijk het Europese beprijzingssysteem ETS-2 en de bijmengverplichting groen gas. Formsma: “Wij zijn faliekant tegen deze maatregelen en werken eraan om dit van tafel te krijgen. Voor de komende Voorjaarsnota moet het kabinet hierover een besluit nemen.”
Gelukkig heeft de Tweede Kamer in oktober een motie aangenomen van SGP en ChristenUnie om niet over te gaan tot ETS-2 voor de glastuinbouw, tenzij de sector er zelf mee instemt, geeft hij aan. Volgens de opstellers van de motie is ETS-2 niet nodig om de sectorale doelen te halen en zou dit een onnodige lastenverzwaring met zich meebrengen.
Tekst: Koen van Wijk
