Zelfs voor een energie-extensieve teelt als cymbidium, komen de nieuwe belastingmaatregelen voor energie hard aan. LZ Orchidee, een kleinschalige producent van cascade-cymbidiums in De Lier, voorziet flink hogere kosten. Eigenaar Leo Zwinkels: “Als klein bedrijf worden we onevenredig hard geraakt. Onze kosten gaan sterk omhoog, maar we hebben weinig mogelijkheden om verder op energie te besparen en kunnen moeilijk alle extra kosten doorrekenen.”
Leo Zwinkels had gehoopt dat kleine bedrijven met een relatief laag energiegebruik ontzien zouden worden bij de nieuwe energiebelastingmaatregelen voor de tuinbouw. Bijvoorbeeld door invoering van een vlaktarief. Maar kleinverbruikers komen er na 1 januari juist bekaaid vanaf, berekende hij. “Met deze regeling creëert de regering een ongelijk speelveld. Er gaat een oneerlijke concurrentiestrijd ontstaan met de grootverbruikers. Het is helaas zoals het vandaag de dag overal in de wereld gaat. De grote spelers komen er altijd het gunstigst vanaf.”
Aan den lijve voelen
Gas wordt duurder, de energiebelasting gaat omhoog, glastuinders krijgen te maken met CO₂-heffingen en belichten met de WKK wordt minder interessant. Het wordt er al met al niet leuker op. Zwinkels heeft nog een gunstig gascontract tot 2026, daarna moet ook hij eraan geloven. Dit jaar al krijgt hij te maken met hogere belastingen en heffingen. De komende zeven jaar gaat de belasting op gas voor hem met bijna 60 cent omhoog, zo rekende hij uit. Dat komt neer op zes euro per meter.
“We zijn aan het onderzoeken wat we op energiegebied nog kunnen doen om het allemaal behapbaar te houden. Maar daar zijn we nog niet uit. Voorlopig zullen we de hogere kosten dus moeten doorrekenen in de verkoopprijs. Met het risico op weerstand bij de klant.”
De teler verbaast zich erover dat niet meer kleine bedrijven van zich hebben laten horen de afgelopen tijd. “Zelf uitte ik nog wel eens kritiek, maar om me heen zag ik dat veel telers het gelaten lieten gebeuren. Misschien dat er meer weerstand gaat komen als ze het aan den lijve gaan voelen. Maar dan nog, voor de kleine spelers neemt niemand het op. De politiek niet, maar ook Glastuinbouw Nederland niet.”
Kouder kan niet
LZ Orchidee gebruikt een gasketel en een kleine WKK, uitsluitend voor eigen verbruik. “Het is meer een kantoor-WKK, een kleintje in vergelijking met wat er bij de grote spelers staat. Deze is net groot genoeg voor onze eigen energie-opwek, energie terugleveren doen we niet. In de zomer staat de verwarming sowieso vijf maanden uit.”
Zwinkels wist de energie-inzet al flink terug te brengen door kouder te gaan telen, op een kleiner areaal. Door ook een dubbel energiescherm in te zetten, ging het gasverbruik terug naar 10 kuub per vierkante meter per jaar. “Cymbidium is een energie-extensieve teelt. We hebben de grenzen gevonden van wat het gewas aankan qua temperatuur. Kouder kunnen we niet gaan. Dat zou de productie met vier tot zes weken vertragen en dat wil je niet. Bovendien wordt vocht dan op een gegeven moment een probleem. Dat is met gangbare ontvochtigers niet tegen te gaan. Die werken niet goed bij lage temperaturen. De ontvochtigers die dat wel kunnen, vragen weer heel veel stroom.”
Bijzondere orchideeën in het nauw
Met zijn cascade-cymbidiums, heeft Zwinkels een niche in handen. Omdat het een uniek product betreft, weet het bedrijf nog aardig stand te houden. Maar om zich heen ziet de teler dat bijzondere orchideeën het moeilijk hebben. “Phalaenopsis heeft profijt gehad van het fors gekrompen aanbod en heeft nu eenmaal een vaste plek in het schap. Bijzondere orchideeën zitten in het nauw. Er gaan de komende tijd meer teelten afvallen dan dat er bijkomen. Het zijn vaak kleinschalige teelten en daar zit nu eenmaal de meeste pijn. Omdat veel consumenten alleen de phalaenopsis kennen en alles daarmee vergelijken, leggen veel van de bijzondere orchideeën het af op bloeitijd of prijs. Heel jammer, want er moet toch ruimte blijven voor iets bijzonders.”
Tekst: Astrid Zoumpoulis
