Doordat de glastuinbouwsector de oorspronkelijke koers qua teelt en productie weer kon oppakken, namen in 2023 het energieverbruik en de CO₂-emissie van de Nederlandse glastuinbouw ten opzichte van 2022 toe. Dit kwam doordat na het eerste kwartaal van 2023 energieprijzen, na een turbulente periode van anderhalf jaar zeer hoge energieprijzen, weer op een meer gematigd niveau kwamen.
Uit onderzoek van Wageningen Economic Research blijkt dat de toename van het energieverbruik en de CO₂-emissie van de Nederlandse glastuinbouw in 2023 niet leidde tot de hogere niveaus van de jaren voor 2022.
Energieverbruik in 2023 gestegen, vooral elektriciteitsverbruik nam toe
Door deze meer gematigde energieprijzen in 2023 en door meer perspectief in de afzet van geteeld product hebben glastuinbouwondernemers hun oorspronkelijke teeltstrategieën grotendeels herpakt. Bovendien werd extensivering van de teelt (minder verwarmen en minder belichten met lagere productie als gevolg) grotendeels teruggedraaid. Wel bleef een belangrijk deel van de selectieve inzet van energie (waaronder energiebesparing) uit deze periode intact, waardoor de stijging van het energieverbruik (+14%) niet tot de niveaus van voor 2022 leidde.
CO₂-emissie in 2023 gestegen, maar nog ver van niveaus van voor 2022
De toename van het energieverbruik door terugveer-effecten in 2023 had ook een stuwend effect op de CO₂-emissie van de glastuinbouw. Dat de CO₂-emissie in 2023 ten opzichte van 2022 toenam (+5%), maar niet kwam tot de niveaus van voor 2022 kwam door achterliggende factoren. Naast de toename van het energieverbruik had ook de stijging van de elektriciteitsverkoop met aardgas-WKK een opstuwend effect. Afname van het areaal, stijging van de elektriciteitsinkoop en lichte groei van de inzet van duurzame energie en inkoop van niet-duurzame warmte van derden dempten de stijging.
Verbruik energiebronnen zonder CO₂-emissie in 2023 toegenomen
Ondanks dat in 2023 zowel het verbruik van duurzame energie (+1%), als de inkoop van warmte (+9%) maar beperkt stegen, nam het aandeel van het energieverbruik uit bronnen zonder CO₂-emissie voor de glastuinbouw ten opzichte van 2022 toe. Dit kwam vooral doordat de inkoop van elektriciteit (voor belichting) sterker terugveerde (+60%) dan het totaal energieverbruik toenam (+8%). Het aandeel energie uit bronnen zonder CO₂-emissie voor de glastuinbouw binnen het totaal energieverbruik kwam per saldo in 2023 uit op ruim 28%.
Verbruik en inkoop elektriciteit in 2023 sterk gestegen
Door de terugveer-effecten na onder meer matiging van de energieprijzen namen in 2023 de productie, inkoop, verkoop en verbruik van elektriciteit ten opzichte van 2022 per saldo toe, maar kwamen nog niet op de niveaus van voor 2022. Het elektriciteitsverbruik (+30%) en de elektriciteitsinkoop (+60%) stegen relatief sterk, de toename van de elektriciteitsproductie (+7%) en de elektriciteitsverkoop (+7%) waren minder sterk. De toename van het verbruik, de inkoop en deels de productie kwam voort uit het herpakken van marktgerichte teelt en het herstel van het verbruik van belichting hierbij. De toename werd gedempt door de groei van de het verbruik van LED-systemen voor belichting in plaats van hogedruk natriumlampen.
Energiemonitor van de Nederlandse Glastuinbouw biedt inzicht
De energietransitie van de glastuinbouw die moet leiden tot reductie van de broeikasgasemissie is complex en voor de glastuinbouwsector, de overheid en hun partners bij de energietransitie een grote uitdaging. De Energiemonitor van de Nederlandse glastuinbouw levert daarvoor nuttige inzichten. Wageningen Economic Research maakt de Energiemonitor van de Nederlandse glastuinbouw in opdracht van Stichting Kennis in je Kas en het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur.
