Leo Zwinkels, kleinverbruiker en eigenaar van cymbidiumkwekerij LZ Orchidee, had meer bijval verwacht toen hij op LinkedIn zijn ongenoegen uitte over de nieuwe fiscale maatregelen die het kabinet aankondigde om de energiebelasting te wijzigen. “We gaan het wel overleven, maar het voelt niet goed dat juist kleine bedrijven extra belast worden,” schreef hij in september. Nu zegt hij: “Helaas is het ‘ieder voor zich’ geworden in de sector.”
Op Prinsjesdag werd duidelijk dat de lastendruk voor de tuinbouwsector flink omhoog gaat. De overheid gaat het verlaagd belastingtarief voor gas in de tuinbouw afbouwen, de inputvrijstelling voor WKK wordt beperkt en er komt een CO2-heffing aan. Vooral kleinverbruikers krijgen een enorme lastenstijging voor hun kiezen. LZ Orchidee is zo’n kleinverbruiker.
Zes euro per meter extra
Leo Zwinkels: “We zijn een aantal jaren geleden bewust kleiner en kouder gaan telen. “Hij ging terug van 2 ha naar 6.000 m² en zijn gasverbruik blijft nu onder de 10 kuub/m² per jaar, door het gebruik van een dubbel scherm. “De komende zeven jaar gaat de belasting op gas voor ons met bijna 60 cent omhoog. Dat komt neer op zes euro per meter. Grootverbruikers gaan ook wel meer betalen, maar komen er beter vanaf. De politiek en Glastuinbouw Nederland; allemaal lijken ze de kleinverbruikers te vergeten. Het is roepen in de woestijn en dat voelt knap machteloos. Ik ben realistisch genoeg om te beseffen dat grootschaligheid de toekomst heeft, maar het staat me tegen dat de overheid − die er voor iedereen moet zijn − hier zeker zo hard aan mee doet.”
Cascade-cymbidium nichemarkt
LZ Orchidee is de enige Europese aanbieder van cascade cymbidiums, gekenmerkt door de hangende bloeitakken. Omdat het een niche betreft, blijft de productie beperkt tot 35.000 stuks per jaar. Het is een ‘koude’ teelt; de verwarming blijft zes maanden per jaar uit. Toch stopt Zwinkels nog zo’n 9 kuub gas per m²/jaar in de teelt. “We verwarmen met een gasketel en een mini-WKK. We zijn te klein om aan te sluiten op de warmte van de buren en een eigen aansluiting op aardwarmte heeft geen zin omdat we die maar een paar maanden per jaar nodig hebben. Zoals het er nu uitziet, wordt ketelgas de komende jaren onbetaalbaar, vooral voor kleingebruikers, dus dat belooft weinig goeds voor ons.”
Toekomst onzeker
Voor deze winter maakt de teler zich nog geen zorgen. Hij heeft gas collectief ingekocht tegen een gunstige prijs. Maar daarna? Zwinkels maakt zich grote zorgen over de toekomst. “Als gas duur blijft en de belasting is in 2030 gestegen naar 63 cent voor een kuub gas, dan wordt het lastig voor kleine telers als wij. Bij dit soort kostenstijgingen dreigt de teelt onrendabel te worden. We kunnen alleen maar hopen dat er nieuwe technieken gevonden worden om zonder of met minder gas te verwarmen.”
Speelveld moet gelijk worden
Zwinkels is voorstander van een vlaktarief in de energiebelasting. “Als iedereen evenveel betaalt voor aardgas en elektriciteit, wordt het speelveld gelijk. Dat is het nu niet. Dat geldt niet alleen in onze sector. Ook de kleine bakkers zijn de pineut, terwijl de pijn voor de grote broodfabrieken minder groot is. Ik ben opgegroeid in een sfeer van saamhorigheid en coöperatie. Maar daar is vandaag de dag weinig meer van over. Iedereen kijkt naar het individuele belang, met zijn allen ergens voor opkomen is er niet meer bij. Dat vind ik jammer. Groot of klein, we gaan het allemaal merken als bedrijven straks hun kassen leeg laten staan in de winter of vertrekken naar het buitenland. Is dat waar we naartoe willen?”
Tekst: Astrid Zoumpoulis
