Een nieuw onderzoeksproject richt zich op het weerbaarder maken van sla tegen ziekteverwekkers en klimaateffecten en dat het gewas beter groeit in nieuwe teeltsystemen. NWO investeert vier miljoen euro Perspectiefsubsidie in het onderzoeksproject en zes grote zaadveredelingsbedrijven dragen samen 1,7 miljoen euro bij om het project voor toekomstbestendige sla-rassen mogelijk te maken.
Twaalf onderzoeksgroepen van de Universiteit Utrecht en UMC Utrecht, de Wageningen University & Research en de Universiteit Leiden werken mee aan het onderzoek. De onderzoeksgroepen brengen een breed scala aan eigenschappen in kaart van vijfhonderd wilde en gecultiveerde slasoorten.
Nieuwe rassen
Het project met de naam LettuceKnow staat onder leiding van hoogleraar Guido van den Ackerveken, van de Universiteit Utrecht. “Het is de bedoeling dat we de beste eigenschappen van de vijfhonderd slasoorten die we onderzoeken in nieuwe rassen combineren”, aldus Van den Ackerveken. Het onderzoeksteam maakt de eigenschappen van de sla inzichtelijk door de activiteit van alle grofweg 30.000 sla-genen in kaart te brengen. Dit gebeurt door uiterlijke kenmerken exact te meten en te kijken hoe gewassen reageren op verschillende stimuli als ziekteverwekkers en zoutstress.
Zoektocht sla-genoom
Van den Ackerveken geeft aan dat bij belangrijke voedselgewassen zoals tomaat en maïs het genoom al goed in kaart is gebracht. Hierdoor konden veredelaars al veel winst boeken bij veredeling van nieuwe rassen. “Voor sla geldt dat veel minder, terwijl dat toch een van de grotere groentegewassen is. Het Centrum voor Genetische Bronnen Nederland bezit meer dan tweeduizend lijnen van gecultiveerde en wilde slasoorten uit het Middellandse Zeegebied en Zuid-West Azië. Van vijfhonderd van die soorten doen wij onderzoek naar de eigenschappen.”
Erfelijke eigenschappen
Volgens de professor van de Universiteit Utrecht gaat het onderzoek naar toekomstbestendige sla-rassen belangrijke informatie opleveren over de groeiwijze en de regulatie van de weerbaarheid van het gewas. “Als we de genetische informatie koppelen aan de data-analyse, dan kunnen we erin slagen om de onderliggende erfelijke eigenschappen te identificeren. Tijdens het tweede deel van de studie kijken we vervolgens welke van deze eigenschappen in de veredeling kunnen worden toegepast.” Zo is het mogelijk slarassen te kweken die optimaal kunnen groeien tijdens droge en warme omstandigheden, in verzilte grond of bij meerlagenkweek (vertical farming).
Breder toepasbaar
De kennis die de onderzoeksgroepen opdoen, is niet alleen toepasbaar bij de veredeling van sla, zo verwacht Van den Ackerveken. “Sla maakt deel uit van de Composietenfamilie. Hoewel dat de grootste plantenfamilie is, is nog geen enkele soort uit die familie zo intensief onderzocht als wij nu gaan doen voor sla. De kennis die we tijdens LettuceKnow opdoen, is dan ook nuttig voor onderzoek naar andere planten uit die familie, zoals witlof of de zonnebloem. Maar de resultaten van dit onderzoek zijn ook voor andere bladgroenten bruikbaar.”
Bron: Universiteit Utrecht.
