Het hoogseizoen bij Spaloo Plant, het bedrijf van Gerard Spaans en Senno Looije, is net gestart. Een breed assortiment eenjarige zomerbloeiers kleurt de kas gedurende de topperiode vanaf eind maart tot eind juni. Wekelijks verlaten zo’n honderd Deense karren het bedrijf, bestemd voor de daghandel via de veiling. Voor de ondernemers telt zwaar dat hun kwaliteitsproducten niet alleen mooi, maar ook zo duurzaam mogelijk geteeld worden.
Het bedrijf startte in 2001. Gerard Spaans en Senno Looije waren destijds goede vrienden van elkaar en zaten samen in een zaalvoetbalteam. “Ik had de middelbare tuinbouwschool achter de rug en was bedrijfsleider bij een bedrijf met eenjarige zomerbloeiers. Senno deed de administratie bij een grote bloemen- en plantenhandelaar. We besloten samen te starten”, zegt Gerard Spaans die in de aanloop naar de voorjaarsdrukte het verhaal vertelt. Hij is de teeltman en Looije richt zich meer op de techniek. “We hebben voor eenjarige zomerbloeiers gekozen, omdat ik daar al ervaring mee had.”
Het huidige bedrijf in ‘s-Gravenzande is 16.000 m². De potjes staan op gronddoek met daaronder folie. De planten krijgen water met een eb-vloed systeem. Het overtollige water wordt opgevangen en in een silo bewaard om opnieuw te gebruiken.
Omdat het op jaarbasis om 2,5 miljoen planten gaat, is er veel geautomatiseerd. Een oppotmachine vult de potjes. Een pootrobot zet de pluggen met jonge planten in potten met de gewenste potmaat: 9 cm, 10,5 cm of 12 cm. De twee ondernemers hebben drie vaste werknemers en een oproepkracht via een uitzendbureau.
Breed assortiment
“We leveren jaarrond een breed assortiment eenjarige zomerbloeiers voor buiten, zoals mathiola, antirrhinum, cosmea’s, Spaanse margrieten, hang- en knolbegonia’s, calocephalus, primula’s, violen ranonkel en zilverblad. Deze producten hebben we in verschillende kleuren en potmaten. Als je die allemaal bij elkaar optelt, kom je op zo’n twintig verschillende producten.”
Van april tot juni hebben ze een breed sortiment. De naam eenjarige zomerbloeiers is overigens wat misleidend. Spaans beschouwt het liever als eenjarige bloeiende planten. Een goede planning is een uitdaging. De teeltduur verschilt per product en tijd van het jaar: van vijf tot 22 weken. De meeste planten zijn uit zaad opgekweekt, slechts enkele soorten vanuit stek.
“Florensis is onze hoofdleverancier. In principe hebben de verschillende leveranciers eigen lijnen. Het is goed om feeling te hebben met meerdere leveranciers.”
Duurzaam telen
Een van de paradepaardjes in het assortiment is de productlijn Señoritas: een speciale lijn van Spaanse margrieten (Osteospermum) van Hendriks Young Plants. De teler vertelt: “Deze lijn is een echte verbetering. Ze zijn er in ‘alle’ kleuren en groeien mooi gelijkmatig. Je hoeft ze minder te remmen. Ze zijn sterker, waardoor je minder hoeft te bestrijden. Dat past goed in onze duurzaam telen strategie.”
Duurzaam telen en kritisch nadenken komt terug in verschillende facetten van het bedrijf. Van buiten is dit bijvoorbeeld al te zien aan de 240 zonnepanelen, die zes jaar geleden op het dak van de schuur zijn geïnstalleerd. “We hebben het gedaan om zo energieneutraal mogelijk te werken. Dat lukt niet altijd in de winter. Doordat we steeds meer automatiseren, hebben we meer stroom nodig.” Tegelijkertijd ziet de ondernemer de nadelen van de aanschaf van zonnepanelen: “Hoe duurzaam (qua energie) is het maken van zonnepanelen en zijn zonnepanelen te recyclen?”
Ontvochtiging
Sinds een jaar hebben ze DryGair ontvochtigers. Er staan twee luchtontvochtigers in het bedrijf. De telers oriënteerden zich bij collega’s die hen voorgingen. “Vocht wordt uit de lucht gehaald. Dat zorgt ervoor dat de planten sterker zijn, zeker in de winter. Ze hebben minder last van schimmels. Ook is het een duurzame ontwikkeling. Het apparaat haalt vocht uit de lucht en brengt warmte terug in de kas. We verbruiken daardoor minder gas.”
Volgens een voorzichtige schatting komt Spaans op 30-40% minder gas, maar wel meer stroomverbruik, met name ‘s nachts. Wanneer hij deze twee aspecten snel met elkaar verrekent, komt hij op een energiebesparing van 20% over het afgelopen jaar. Voor een degelijke berekening heeft hij meer tijd nodig.
Zeker zo belangrijk is de betere kwaliteit en minder uitval. “We hebben schone en sterke planten. Er is minder arbeid nodig om planten schoon te maken. De terugverdientijd ligt op ongeveer vijf jaar.” De ondernemers zijn tevreden. Ze zijn op dit punt klaar voor de toekomst.
Biologie
Honderd procent chemievrij telen gaan de ondernemers nog niet redden. Wel werken ze zo milieuvriendelijk mogelijk. Dat betekent niet alleen dat ze beestjes inzetten tegen luis en spint, maar ook biologische middelen gebruiken: koper tegen schimmels, zink voor een betere plantweerbaarheid tegen beestjes en het biologische insecticide Azatin tegen beestjes in het algemeen. “Je moet regelmatig spuiten met deze middelen om ze hun werk te laten doen.”
Er zit geen insectengaas in de ramen om invlieg van buitenaf tegen te gaan. “Dit is niet zaligmakend. Het houdt ook de ventilatie tegen, waardoor het ‘s zomers te warm kan worden.”
Water is belangrijk voor goede en gezonde planten, die minder bevattelijk zijn voor ziekten en plagen. Pompen in het bassin brengen lucht in het water en zorgen ervoor dat de watertemperatuur in de zomer niet te hoog oploopt. Dat helpt ook mee om een te snelle ontwikkeling van bacteriën te voorkomen.
Veenpercentage 2028
Veenvrij telen lukt nog niet bij eenjarige zomerbloeiers. Spaloo Plant werkt nu met een potgrondmengsel waar 20% van de alternatieve grondstof met compost is gemengd. Daarmee zijn ze klaar voor de eisen van 2028: 20% veenvervanging door compost of kokos.
Spaans is er trouwens niet van overtuigd dat de alternatieven van nu ook echt duurzamer zijn dan veen. Met name kokos is een van de grootste veenvervangers. Het wassen en bufferen van de kokosvezel in het land van herkomst, is zwaar milieubelastend.
“We gebruiken 100 procent gerecyclede en recyclebare potten. Als de consumenten de potten na gebruik weggooien bij het PMD-afval, kunnen fabrikanten het materiaal van de potten hergebruiken als grondstof voor de nieuwe potten.”
Maatschappelijk actief
De teler kijkt verder dan alleen het eigen bedrijf. Hij is al tien jaar voorzitter van de Product Commissie Eenjarige zomerbloeiers van Royal Flora Holland. “Dat doe ik om zo betrokken te zijn bij de veiling.” Ook is hij penningmeester bij de Stichting Promotiecommissie Outdoor. Deze commissie maakt gezamenlijk reclame voor eenjarige zomerbloeiers, balkon- en terrasplanten en boomkwekerijproducten.
Een van de letterlijk het meest in het oog springende activiteiten is zijn deelname aan het Varend Corso Westland kern ‘s Gravenzande. Helaas gaat het corso dit jaar niet door vanwege de NAVO-top.
Tekst en beeld: Marleen Arkesteijn
Gerard Spaans (links) en Senno Looije: “Wij willen duurzaam telen, daarom hebben we zonnepanelen, luchtontvochtigers en werken we zo milieuvriendelijk mogelijk.”
