Het verder optimaliseren van de productie is het belangrijkste doel van biologisch groenteteler Jorrit Jonkers. Om hierin stappen te zetten, werd een deel van zijn bedrijf dit jaar voorzien van insectengaas. Dit sorteert duidelijk effect: de teler heeft geen last meer van wantsen, ook komen er minder vogels binnen. Komend voorjaar wordt de kas daarom volledig afgegaasd. “Vorig jaar verloren we per vierkante meter een kilo aan productie. Als we dat weten te voorkomen, is dit systeem heel snel terug te verdienen.”
Teeltbedrijf Bonnaterra in Middelbeers focust op de teelt van biologische groenten. Rode paprika’s, trostomaten en snacktomaatjes zijn de belangrijkste gewassen op het 2,5 ha tellende bedrijf. “Daarnaast telen we onder meer aubergines, komkommers, andere kleuren paprika’s en pepers voor onze huisverkoop”, vertelt ondernemer Jorrit Jonkers. “Onze drie ‘hoofdproducten’ leveren we aan een handelsbedrijf in biologische producten, dat Nederlandse supermarkten belevert.”
Pikschade door vogels
Een verdere uitbreiding van het bedrijf zit niet in de pijplijn: Jonkers kan niet meer groeien op zijn huidige locatie en heeft die ambitie ook niet. “Het optimaliseren van de productie is mijn belangrijkste doel”, geeft hij aan. “En er is wat dit betreft ook wel het nodige te winnen. We hadden de afgelopen jaren namelijk behoorlijk wat opbrengstderving door wantsen, rupsen en vogels. Vooral koolmezen en kwikstaarten vlogen onze kas binnen, waar ze aan de vruchten pikten en alles volscheten. Ik heb van alles geprobeerd om ze te verjagen, bijvoorbeeld door de inzet van roofvogelgeluiden, maar dat had allemaal geen effect. Verder leidden wantsen tot problemen omdat je hiertegen geen biologische middelen kunt inzetten. Het weren van deze plagen was dus de enige optie.”
Positieve effecten
Om die reden voorzag Jonkers dit voorjaar een deel van zijn kas van insectengaas. Dit heeft duidelijk effect, geeft hij aan. “Van wantsen hebben we helemaal geen last meer, van vogels een stuk minder. Daar zijn we nog niet helemaal vanaf, omdat de kas nog niet volledig is afgegaasd. Mede hierdoor hebben we ook nog wel wat last gehad van rupsen. Daarbij waren er nog wat motten in de kas aanwezig toen het insectengaas werd geïnstalleerd. Deze moet je eigenlijk eerst wegvangen; dat is een belangrijke les.”
Forse opbrengstderving
Vanwege de gunstige effecten wil de teler komend voorjaar zijn volledige kas voorzien van harmonicagaas. “Daarmee hoop ik de uitval te verminderen en een hogere productie te behalen. Afgelopen jaar was sprake van een opbrengstderving van een kilo per vierkante meter, door de genoemde problemen. Als we dat kunnen voorkomen, is deze investering snel terugverdiend. Het insectengaas helpt ons om de grootste uitdagingen in onze bedrijfsvoering te tackelen.”
De ondernemer is niet bang dat de temperatuur in de kas in de zomermaanden te hoog zal oplopen, vanwege het verlies aan luchtingscapaciteit. “Ik kan koelen met luchtbevochtiging én onze kas is voorzien van dubbele schermen. Wanneer ik deze tegenovergesteld sluit, kan ik ook wat zon wegschermen.”
Aaltjes en valse meeldauw
Ook op andere vlakken timmert Jonkers volop aan de weg. Het onder controle krijgen van ziekten en plagen heeft hierbij prioriteit. “In het verleden hadden we flink wat problemen met aaltjes. Door bij paprika te kiezen voor nieuwe onderstammen hebben we dit beter onder controle. En ook het gezond houden van de bodem, bijvoorbeeld door de juiste organische bemesting toe te dienen, is hierbij belangrijk.”
Door de bodem op orde te houden, had de teler dit jaar ook weinig last van valse meeldauw in tomaat, geeft hij aan. “En het grondwater stond hoger, waardoor de pH op een goed niveau was en het gewas beter voeding kon opnemen. Hierdoor was dit minder vatbaar voor deze schimmel.”
Geen zomerdip
Ook over de afzet is Jonkers tevreden: de vraag en de prijsvorming zijn dit jaar naar behoren. “Normaal heb je in de zomermaanden vaak een dip in de afzet en prijsvorming. Daar was dit jaar niet of nauwelijks sprake van. Waarschijnlijk doordat er Europees gezien minder biologisch product is geoogst, als gevolg van de lagere lichtsommen. Zelf heb ik mijn productie redelijk op peil kunnen houden, ondanks dat we zo’n tien procent minder licht hadden dan in een normaal jaar. Dit kwam mede doordat we valse meeldauw in tomaat beter onder controle hadden dan vorig jaar.”
Verduurzaming energievoorziening
De teler oriënteert zich ook op verduurzaming van zijn energievoorziening. Nu verwarmt hij zijn kas met een WKK met een vermogen van 1,5 MW. “Qua verduurzaming kijk ik vooral met belangstelling naar de mogelijkheden van een elektrische ketel. Maar ik wil het stap voor stap doen. Eerst het insectengaas uitbreiden en dan kijken we verder.”
Tekst: Ank van Lier
