Aan het begin van de onbelichte teelt van tomaten staat het gewas er weer fris op. Dan is het ook tijd om goed na te denken over een schoon watergeefsysteem. Uit ervaring weten we dat in maart de eerste problemen optreden met overmatige wortelgroei. Dat is ook het moment dat telers weer volop gaan recirculeren.
Schoon uitgangswater blijft de allerbeste remedie om overmatige wortelgroei en matige wortelkwaliteit tegen te gaan. In de praktijk is waterstofperoxide het meest gebruikte middel om leidingen en druppelaars vrij te houden van ziektekiemen en biofilm. Hier en daar gebruiken telers ECA-water, dat vervuiling, biofilm en algen, bacteriën, schimmels en virussen elimineert. Het gebruik ervan loopt iets terug, merk ik. De lage pH die in het systeem kan ontstaan kan de rubbertjes in de labyrinten van de druppelaars aantasten en vervangen is niet alleen lastig, maar ook duur. Daarentegen is waterstofperoxide een veilig middel, mits netjes gedoseerd. Een concentratie van 5 tot 10 ppm bij de druppelaar is daarbij de richtlijn.
Er is ook belangstelling voor de ABR Bioreactor van Agrona. Dit systeem werkt op basis van biologische zuivering. Zuurstof zorgt voor oxidatie van organisch materiaal. Dit kan best aanknopingspunten voor de toekomst bieden, maar ik vraag me af of we er al genoeg van af weten. Ofwel: kennen we alle puzzelstukjes om deze techniek goed en verantwoord toe te passen?
Goed spoelen
Je kunt de juiste middelen inzetten, maar het allerbelangrijkste blijft dat ze overal in de kas komen. Je moet het druppelsysteem steeds goed doorspoelen en er voor zorgen dat de voedingsoplossing dagelijks door alle leidingen loopt. Dus geen ophopingen aan het einde van de leidingen. Op plaatsen waar het water niet goed doorstroomt of aan het einde van leidingen ontstaat biofilm met ziekteproblemen tot gevolg.
Loop je dus tegen dergelijke problemen aan, kies dan voor een goed spoelsysteem. Dat hoeft helemaal niet duur of ingewikkeld te zijn. Soms is het een kwestie van een extra kraan plaatsen of het computerprogramma iets aanpassen.
Geen algen
Als je alert bent op waterkwaliteit is het niet zo moeilijk. Zorg er bijvoorbeeld voor dat je bassin schoon blijft. Dek het af, zodat er geen algen gaan groeien. Ik merk dat ultrasone technieken in opkomst zijn. Dit zijn ultrasone geluiden met een frequentie hoger dan 20 kilohertz (kHz). Ze zorgen er voor dat algen niet gaan groeien en kunnen ze zelfs afdoden.
Zuurstof toevoegen aan het gietwater is een relatief eenvoudige techniek om de voedingsoplossing schoon te houden. Dat kan via beluchten van het bassin, maar ook via continue zuurstof toevoegen aan de dagvoorraad met een beluchtingsmat onder in de silo, als een jacuzzi-effect of via venturi.
Is dit alles niet genoeg, dan kun je nog een extra zekerheid inbouwen. Sommige bedrijven ontsmetten niet alleen het retourwater, maar kiezen er bewust voor om de volledige voedingsoplossing te ontsmetten met UV. Zo proberen ze ook andere wortelziektes uit te sluiten, zoals Pythium of Phytophthora.
Tekst: Willem Valstar, StarGrow Consultancy, beeld: Fotostudio G.J. Vlekke
