Wat is ervoor nodig om je onderneming fris en gezond te houden in een tijd waarin niets zeker is? Uit die neerwaartse spiraal klauteren en nieuwe uitdagingen aangaan. De afgelopen maanden kwamen we ondernemers op het spoor die juist in lastige tijden hun kans grijpen. Hun verhalen geven energie die niet uit de gaskraan komt.
‘Uitdagingen’ is het nieuwe thema voor deze speciale editie van Onder Glas, ter gelegenheid van de vakbeurs HortiContact. Dit thema lag op het puntje van de tong, nu we net een jaar hebben afgesloten van grote onzekerheden. Net herstellende van de coronacrisis is de glastuinbouw terecht gekomen in de grootste energiecrisis in haar geschiedenis, mede als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Bijzonder zijn de verhalen van tuinbouwondernemers die hun steentje bijdragen in het opvangen van vluchtelingen en hier en daar werken al Oekraïners in de kassen.
Hersenkraker
Verreweg de grootste uitdaging voor 2023 is de energiecrisis het hoofd bieden. Veel bedrijven staan in de pauzestand of hebben hun productie teruggebracht. Toch betekent het niet dat er niets gebeurt. Die hersens blijven kraken. Want als een kas leeg blijft liggen, dan heb je ook tijd om na te denken en dingen te doen die je voorheen niet deed.
Neem nu de chrysantentelers. Ons kwam ter ore dat zij experimenteren met groenbemesters, daar waar gewoonlijk chrysanten staan. Die groenbemesters verrijken de grond en verbeteren de structuur. En als het een beetje mee zit helpen ze mee in het bestrijden van aaltjes. En dat scheelt weer stomen. Of dat gaat werken? Dat is nog een grote vraag. Andere chrysantentelers startten met een bloemkoolteelt in hun kas. Zonder de crisis waren ze deze uitdagingen hoogstwaarschijnlijk niet aangegaan. Een periode van crisis leidt tot leren en innoveren.
Zes jaar pionieren
Stel: je bent geen tuinderszoon, je hebt nog nooit in een kas gestaan, maar wel ervaring in de horeca. Dan is het niet zo logisch dat je op een dag onder een parasol in een lekkende kas trays vult met houtsubstraat om microgroenten te telen. Dat is best uitdagend. Zeker ook omdat de afzet van microgroenten crashte als gevolg van de coronacrisis en de sluiting van de horeca.
Na zes jaar pionieren is nu de tijd rijp om op te schalen. Een jonge ondernemer in België stapt in een sector waar om hem heen juist bedrijven stoppen. Het is geen grootschalig bedrijf, maar misschien is de tijd wel rijp om iets te krimpen in plaats van altijd maar uitbreiden. Het gaat er tenslotte niet om hoe groot je bent, maar wat je eraan over houdt.
Eerste levensbehoefte
Twee jonge ondernemers in Haarlem hebben eveneens geen achtergrond in de glastuinbouw, maar de coronapandemie bracht hen wel op nieuwe ideeën. Zij bedachten warme lunches in abonnementsvorm. Dat blijkt niet alleen interessant voor bedrijven of thuiswerkers, maar juist voor kinderen, die niet dagelijks de aanbevolen hoeveelheid groenten eten of zelfs zonder eten naar school gaan. Gezonde voeding is een eerste levensbehoefte. We praten er vaak over, maar hier geldt: geen woorden maar daden.
Anderhalf jaar was nodig om de eerste pilot uit te laten groeien tot een serieus bedrijf met twee locaties en een productie van 50.000 lunches per maand. Ondertussen borrelen er alweer nieuwe plannen op om het concept verder te verbeteren.
Uitdagingen aangaan
Crisis zorgt dus voor verandering. Naast alle negatieve effecten is het juist het moment om nieuwe kansen te omarmen. Dat wil je niet horen als je noodgedwongen in de spaarstand staat. Toch is het aangaan van uitdagingen de enige manier om je bedrijf gezond te houden.
Tekst: Pieternel van Velden
