Wageningse onderzoekers zijn er als eerste ter wereld in geslaagd het hoogwaardige Rubisco-eiwit te winnen uit tomatenblad. Bij toepassing op grote schaal komen zo meer plantaardige eiwitten beschikbaar om onze groeiende wereldbevolking duurzaam te voeden, en in het westen sneller een verschuiving teweeg te brengen naar een meer plantaardig dieet.
Bij de oogst van voedselgewassen komt jaarlijks zo’n 40 (suikerbiet) tot 50 (tomaat) ton per hectare aan reststromen in de vorm van bladeren en stengels vrij. De bladeren worden ondergeploegd als meststof op het land of gecomposteerd, toepassingen die een stuk laagwaardiger zijn dan gebruik van eiwit voor humane consumptie.
Vertrekpunt voor de studie was een extractie-methode voor het winnen van Rubisco uit bietenblad. De onderzoekers onderzochten of ze hiermee ook het giftige (hydroxy)tomatine uit tomatenblad konden verwijderen. Het leverde een hoogwaardig eiwitpoeder op dat vrij was van toxines.
Benutten wat er is
De aanpak is mogelijk ook geschikt voor het winnen van Rubisco uit de bladeren van andere voedselgewassen. Denk aan aardappel en cassave, die net als tomatenblad toxines bevatten en daardoor niet geschikt zijn voor directe consumptie. “Onze methode filtert de componenten die kleiner zijn dan het te isoleren eiwit – dit geldt voor veel toxines – er uit”, vertelt Marieke Bruins, senior onderzoeker eiwittechnologie bij Wageningen University & Research en projectleider. “Onze studie bewijst dat je veel duurzaamheidswinst kunt boeken door beter te benutten wat er is, of het nu gaat om reststromen of een technologie.”
De onderzoekers willen de technologie samen met het bedrijfsleven verder ontwikkelen naar toepassingen op industriële schaal. “Dat kunnen glastuinbouwbedrijven zijn, maar ook gebruikers van plantaardige eiwitten. Denk bijvoorbeeld aan fabrikanten van zuivel- en vleesvervangers”, aldus Bruins.
Cruciaal enzym
Rubisco, voluit ribulose-1,5-bifosfaat carboxylase oxygenase, is een cruciaal enzym bij de fotosynthese. Het eiwit is dan ook te vinden in het blad van elke groene plant op aarde, vaak in aanzienlijke hoeveelheden. Rubisco, mits zuiver, heeft een neutrale geur, kleur en smaak en heeft een goede balans van de essentiële aminozuren. Het eiwit heeft ook goede gelerende eigenschappen. Dat maakt het bij uitstek geschikt om te verwerken in vleesvervangers en plantaardige alternatieven voor zuivel, bijvoorbeeld voor een stevige ‘bite’ of om het mondgevoel te verbeteren. Het eiwit is daarnaast een goede vervanger van ei in voedingsmiddelen.
