Bark, de belangrijkste grondstof voor orchideeënsubstraten wordt intensief gestoomd. Dit doodt alle mogelijke verontreinigingen en ziektekiemen. Helaas betekent deze handeling dus ook het einde van veel goede dingen. Wat overblijft is een steriel medium. En probeer daar maar eens een weerbaar gewas op te telen. Een gezonde plant begint immers met een gezond wortelpakket. De oplossing ligt voor de hand: VG Orchids laat bodemleven aan het substraat toevoegen.
Toevoegingen aan substraat herstellen de natuurlijke symbioses en creëren weer een gezond milieu voor de wortels. Hiermee komen phalaenopsistelers een stap dichter bij de ideale potgrond.
Familiebedrijf VG Orchids en VG Colours groeiden in de loop der jaren van 2.000 m2 snij-phalaenopsis naar 12 ha potorchideeën. De planten worden geleverd in 6 en 12 cm potten. Het bedrijf verdeelt zijn krachten over twee vestigingen in De Lier: aan de Zijtwende en aan de Pastoor Verburghlaan. Op deze laatste locatie werkt teeltmanager Otwin van Geest sinds een jaar volledig met het nieuwe Infigo substraat van BVB Substrates. Dit mengsel bevat, naast bark en pH-bufferend veen, meerdere toevoegingen voor een stabiel bodemleven en weerbaarheid. Belangrijk onderdeel daarvan is het micro-organisme Trichoderma harzianum T-22 (Trianum) uit Kopperts NatuGro-pakket.
Terugdringen chemie
Een goed substraat staat aan de basis van gezonde wortels en een weerbare plant. Echter, de manier waarop je met deze kennis omgaat, verschilt per teler. Voor VG Orchids is de keuze een heel belangrijk onderdeel van een succesvolle en duurzame phalaenopsisteelt.
Het bedrijf volgt de ontwikkelingen dan ook op de voet, met hun substraatleverancier als vaste partner. Want ook zij kijken verder dan puur het bestaande; innovatie is een visie die beide bedrijven verbindt. Van Geest: “We willen verder en zolang er nog steeds verbeteringen merkbaar zijn, denken we graag mee over oplossingen. Ons uiteindelijke doel is niet het mengsel op zich, maar vooral reductie van het middelengebruik. Gewasbescherming leidt vaak tot stagnatie in groei. Daarnaast mag en wil je als teler steeds minder chemisch ingrijpen. We zoeken dus naar andere mogelijkheden om het gewas gezond te houden. Een weerbare plant kan zelf veel problemen oplossen, dus die ontwikkeling steunen we van harte.”
Natuurlijke weerstand
De teeltmanager vergelijkt het graag met mensen. “Als iemand in zijn directe leefomgeving regelmatig wordt blootgesteld aan goede en slechte bacteriën, ontwikkelt hij een gezond afweersysteem. Als de druk van een ziekteverwekker dan toeneemt, zal hij of zij minder snel ziek worden dan iemand die in een steriele omgeving opgroeit. Dat is ook zo met planten.”
Daarom is het milieu rondom de wortels, naar zijn mening, zo belangrijk. “In de pot moet je voldoende zuurstof en bodemleven hebben voor een optimale opname van belangrijke elementen en voedingsstoffen. En op het moment dat dit niet meer vanzelfsprekend is – bij steriel substraat – dan zul je die onderdelen kunstmatig moeten toevoegen. In ons huidige mengsel bijvoorbeeld zorgt het veen voor goede binding van organische elementen en beschermt Trianum de wortels tegen schadelijke schimmels.”
Volop testen
De zoektocht naar een ideale potgrond is een continu proces waarbij steeds nieuwe informatie en kennis wordt geïntegreerd in oplossingen. VG Orchids faciliteert een denktank die regelmatig samenkomt om ervaringen uit te wisselen. Aanwezig hierbij zijn de teeltmanager, een specialist van Aqua Terra Nova, een microbioloog en teeltspecialist van BVB Substrates, een specialist van Koppert en adviseur Peter Klapwijk.
“Uit dit tien-wekelijkse overleg volgt meestal een vijftal substraatproeven die we hier opzetten”, vertelt Van Geest. “Belangrijke onderdelen die we daarbij testen zijn de verhoudingen bark, kokos, sphagnum en veen, zonder en met verschillende toevoegingen. In eerdere teeltproeven is gebleken dat het mengsel Infigo qua teeltsturing het beste past bij ons bedrijf. Het onderzoek vanuit de denktank heeft geleid tot een verdere optimalisatie van dit mengsel met de plantversterkende toevoegingen. Het resultaat stemt tevreden. We zien een pot vol gezonde wortels en het bladoppervlak is met 20 tot 25 procent toegenomen.”
Continu meten en aanscherpen
Ook voor de substraatleverancier is deze samenwerking goud waard. Orchideeënspecialist Robin Camphens: “We zijn een innovatief bedrijf en lopen graag voorop. Vanuit dat streven hebben we onlangs een microbioloog in dienst genomen. Zijn kennis is heel verhelderend en geeft de ontwikkeling van nieuwe potgrondmengsels absoluut een boost. Kijk maar naar VG Orchids waar hij adviseerde in de succesvolle toevoegingen aan het substraat. Binnenkort, wanneer ons nieuwe researchcentrum met fytotrons in bedrijf komt, zullen we nog specifieker aan orchideeënoplossingen kunnen werken.”
Camphens’ collega Richard Bremmer komt regelmatig op het orchideeënbedrijf om de proeven te monitoren. Natuurlijk bekijkt hij dan ook gelijk de prestaties van het ‘gewone’ substraat. Zo neemt hij elke zes weken grondmonsters voor een volledige chemische analyse. Veen in het mengsel maakt dit onderzoek mogelijk. Daarnaast doet Koppert plantsap-, Trianum- en bodemvoedselwebanalyses. De teler zelf controleert elke week lengte- en breedtegroei en meet pH en EC-waarden. De uitkomsten worden besproken en waar nodig leidt dit tot aanpassingen van het teeltrecept of nieuwe proeven. Kortom, een continu proces van meten en aanscherpen.
Succesvolle samenwerking
De twee partners hopen de komende tijd meerdere effecten van het nieuwe substraat te kunnen waarnemen. Bremmer: “We verwachten dat een weerbaarder gewas tot minder uitval leidt. En natuurlijk moet de kwaliteit omhoog, een gezonde plant heeft meer takken en geeft veel knoppen. Ik zie langzaamaan een stijgende lijn. Weerbaarheid is natuurlijk afhankelijk van meerdere factoren. Je gewasbeschermingsstrategie moet kloppen, de hygiëne moet in orde zijn, dat soort zaken. Maar de focus ligt nu toch vooral op het wortelmilieu en ons bedrijfsspecifieke potgrondmengsel is daarin een belangrijke stap.”
Van Geest waardeert de inbreng van de leverancier. “Hun kennis geldt absoluut als een meerwaarde voor ons. Het vertrouwen is er, in de mensen en het product. Het is jaarrond van een gelijke kwaliteit. Die uniformiteit vinden orchideeën fijn. Verandering leidt tot stress en groeistagnatie. Dat probeer je als teler koste wat kost te voorkomen. Een weerbare plant kan meer hebben.”
Samenvatting
VG Orchids in De Lier stapte over op een op maat ontwikkeld substraat voor phalaenopsis. De standaardpotgronden zijn vaak te steriel en middels toevoegingen als veen en Trianum hoopt het orchideeënbedrijf een gezonder klimaat voor de wortels te creëren. Een goed mengsel staat aan de basis van een sterk wortelpakket met uiteindelijk een weerbaarder gewas. Die weerbaarheid moet stress verminderen en biedt de teler mogelijkheden om het middelengebruik terug te dringen.
Tekst: Jojanneke Rodenburg. Foto’s: Studio G.J. Vlekke.
