Afgelopen zomer is de warmste geweest in 300 jaar. Vooral de maanden juni en juli waren erg droog en warm. Veel gerberatelers waren daardoor genoodzaakt om ander water te gebruiken dan alleen regenwater. Bron- of leidingwater zijn de meest voorkomende alternatieve waterbronnen. Veel gerberatelers beschikken tegenwoordig over een osmose-apparaat om bronwater te ontzouten.
Medio mei werd het niveau van het regenwater in de bassins al lager en is besloten om te starten met het bijmengen van osmosewater. Dit om te voorkomen dat abrupt de waterkwaliteit verandert. Osmosewater kan namelijk nog bicarbonaat en borium bevatten. Ongewenste effecten op de groei van de gewassen willen telers op deze manier voorkomen. Leidingwater wordt vaak – als er onvoldoende regenwater is – gebruikt zonder ontzilting door osmose.
Hogere drempelwaarde
Ook in 2017 was het droog in het voorjaar en diverse bedrijven hebben toen eveneens langdurig leidingwater gebruikt. Stijging van het Na-gehalte in drain- en druppelwater is het gevolg. Op basis van onderzoek in de jaren ’80 is de drempelwaarde voor Na in gerbera bepaald op maximaal 4 mmol/liter. Hogere waarden leidden destijds in het onderzoek tot groeiremming en kwaliteitsverlies.
Evenals een jaar geleden hebben we ook deze zomer gezien dat Na-waarden snel hoog op kunnen lopen. Door de nieuwe kaderrichtlijn zijn substraattelers genoodzaakt al het drainwater te hergebruiken en kan er niet meer worden geloosd. Spuien om het Na-gehalte te verlagen is er dus niet meer bij. We hebben in beide jaren geen nadelige effecten gezien van Na-gehalten van 6 mmol of meer. Zelfs bij 100% recirculatie zien we geen groeiremming.
Ontsmetting
De nieuwe wetgeving heeft veel bedrijven doen besluiten te investeren in meer ontsmettingscapaciteit met UV of ozon. Gebleken is dat dit eigenlijk alleen maar een voordeel is geweest dit jaar. Omdat er nu, gedurende de warme maanden, veel meer water kon worden gegeven. Immers, de ontsmettingscapaciteit was geen beperkende factor meer. Wellicht heeft deze veel hogere watergift (frequentie) ervoor gezorgd dat de negatieve effecten van Na niet zijn waargenomen.
Nieuwe inzichten
Ook zien we dat lagere stikstofcijfers in het druppel- en drainwater een betere plantbalans oplevert. Door de hoge watergift zijn de gewassen de hele zomer heel groeizaam gebleven. De eerste ervaringen met een lage stikstofgift en hoge chloridegift zijn positief. Recente publicatie van onderzoek in Canada laat zien dat insecten, zoals luis, planten minder aantrekkelijk vinden bij een lagere stikstofgift. Ook dit biedt de gerberateelt kansen om de teelt en geïntegreerde bestrijding te optimaliseren.
Nieuw bemestingsonderzoek in onze teelt is hard nodig om nieuwe inzichten te toetsen en de teler handvatten te geven om efficiënter te gaan bemesten.
Tekst: Marco de Groot, Kairos Tuinbouwadvies
